Theo Văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, hôm 21/5, Tổng thống nước này Recep Tayyip Erdogan đã có các cuộc điện đàm riêng rẽ với Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson và Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto, về những lo ngại an ninh của Ankara.

Tại các cuộc nói chuyện, ông Erdogan đã thông báo cho Thủ tướng Thụy Điển Andersson về những lo ngại của Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến các hoạt động của PKK- Đảng Công nhân Kurd, tổ chức chính trị cánh tả vũ trang vũ trang có cơ sở ở Thổ Nhĩ Kỳ và chi nhánh ở Syria (YPG), cũng như tổ chức khủng bố FETO ở Thụy Điển, nhấn mạnh hai quốc gia ứng cử viên NATO nên chấm dứt hỗ trợ chính trị, tài chính và vũ khí cho các nhóm như vậy.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, Ankara luôn ủng hộ chính sách mở cửa của NATO và yếu tố đoàn kết là điều cần thiết cho an ninh của các nước thành viên, cũng như an ninh chung của khối.

Thổ Nhĩ Kỳ hi vọng Stockholm sẽ thực hiện các bước đi nghiêm túc để giải quyết mối quan ngại của Ankara.

leftcenterrightdel
 Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Ảnh: AFP.

Các hạn chế xuất khẩu thiết bị quân sự của Thụy Điển đối với Thổ Nhĩ Kỳ cũng là một chủ đề được đưa ra trong cuộc điện đàm và Ankara hi vọng Stockholm sẽ dỡ bỏ các hạn chế này.

Trong cuộc nói chuyện với người đồng cấp Phần Lan Sauli Niinisto, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ lưu ý lập trường bỏ qua các yếu tố gây ra mối đe dọa an ninh cho một đồng minh không phù hợp với tinh thần của liên minh NATO.

Theo truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ, trong cuộc điện đàm với ông Erdogan hôm 21/5, Tổng Thư kí NATO Jens Stoltenberg nhấn mạnh tầm quan trọng trong chính sách mở rộng cửa của liên minh; đồng ý rằng, các mối quan ngại về an ninh của tất cả các đồng minh phải được tính đến và các cuộc đàm phán cần tiếp tục để tìm ra giải pháp.

Hôm 18/5, Thụy Điển và Phần Lan đã cùng chính thức đệ đơn xin gia nhập NATO sau nhiều thập kỉ duy trì chính sách trung lập. Quyết định được thúc đẩy bởi hoạt động quân sự của Nga ở Ukraine, bắt đầu vào tháng Hai.

leftcenterrightdel
 Tổng Thư kí NATO Jens Stoltenberg và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Ảnh: AA.

Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên của NATO đã lên tiếng phản đối kế hoạch này, chỉ trích hai nước đã chứa chấp, thậm chí hỗ trợ các nhóm khủng bố.

Giải thích cho cái "lắc đầu" của mình, ông Erdogan cáo buộc Stockholm và Helsinki ủng hộ PKK và các nhóm khác mà Ankara coi là khủng bố và là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Thổ Nhĩ Kỳ.

Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia có quân đội lớn thứ hai trong NATO, cũng cáo buộc hai nước Bắc Âu áp đặt hạn chế xuất khẩu thiết bị công nghiệp quốc phòng sang Thổ Nhĩ Kỳ và không dẫn độ được các nghi phạm bị chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ truy nã.

Trước những điều kiện Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra, ngày 22/5, trả lời phỏng vấn truyền hình, Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto cho biết, nước này đảm bảo sẽ bắt đầu theo dõi các hoạt động của PKK một cách chặt chẽ hơn.

leftcenterrightdel
 Những người ủng hộ các nhóm YPG / PKK tổ chức tuần hành ở Stockholm, Thụy Điển, ngày 21/5. Ảnh AA.

“Vì PKK được công nhận là tổ chức khủng bố ở châu Âu, chúng tôi cần thực hiện trách nhiệm ngăn chặn các hoạt động khủng bố ở Phần Lan.”, ông Haavisto bày tỏ lạc quan về các cuộc đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ đang diễn ra ở cấp độ ngoại giao và ông hi vọng quá trình này sẽ kéo dài vài tuần.

Trong khi đó, hôm 21/5 tại thủ đô Stockholm, những người ủng hộ PKK đã tuần hành kêu gọi các nhà chức trách Thụy Điển kiềm chế gia nhập NATO và từ chối các yêu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến các thành viên YPG / PKK và các nhóm khác.

Trong một diễn biến liên quan, Chủ tịch Quốc hội và là cựu Thủ tướng Phần Lan Matti Vanhanen, tuyên bố, đất nước của ông không thể dẫn độ những thành viên PKK, vì đó là “những người vô tội”.

 “Những người vô tội không thể bị dẫn độ đến một quốc gia khác, đặc biệt nếu họ có nguy cơ bị bỏ tù.”, ông Vanhanen nói.

Phát biểu của ông Vanhanen được đưa ra sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống nước này với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ và Ngoại trưởng Haavisto cho biết, Helsinki có thể cung cấp cho Ankara sự đảm bảo về an ninh để giám sát các hoạt động của PKK một cách chặt chẽ hơn.

Văn Phong (theo Dailysabah)