Phát biểu tại Học viện Không quân ở vùng núi phía bắc thành phố Colorado Springs, bang Colorado hôm 1/6, trong một lễ trao bằng tốt nghiệp cho hơn 900 sinh viên, Tổng thống Mỹ Joe Biden tiên lượng Thụy Điển sẽ sớm gia nhập Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Ông Biden cho biết, NATO đang mạnh hơn và được củng cố bởi sự kết nạp gần đây của Phần Lan và sớm thôi sẽ là Thụy Điển.

“Điều đó sẽ xảy ra, tôi chắc chắn!”, ông khẳng định.

leftcenterrightdel
 Ông Biden dự đoán việc Thụy Điển sớm gia nhập NATO tại sự kiện trao bằng tốt nghiệp của Học viện không quân. Nguồn: @AF_Academy.

Vài ngày trước đó, ông Biden bóng gió về một thỏa thuận khả thi để vượt qua sự phản đối của Thổ Nhĩ Kỳ, “cửa ải” khó nhằn nhất đối với Thụy Điển, trong việc tìm kiếm sự đồng thuận của toàn bộ thành viên liên minh, về nguyên tắc, điều kiện tiên quyết để gia nhập tổ chức quân sự này.

Trong bài phát biểu, ông Biden đã cảnh báo các sinh viên tốt nghiệp rằng họ sẽ phải phục vụ trong một thế giới ngày càng bất ổn, viện dẫn những điểm nóng và thách thức hiện thời.

Hôm 29/5, trong cuộc nói chuyện chúc mừng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tái đắc cử, ông Biden cho biết, người đồng cấp Erdogan lặp lại mong muốn của Ankara mua máy bay chiến đấu F-16 từ Washington, trong khi nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh việc Ankara từ bỏ phản đối Thụy Điển gia nhập NATO.

leftcenterrightdel
 Kiên nhẫn đứng hàng giờ để trao hơn 900 bằng tốt nghiệp ở độ cao hơn 2.200 m dường như khiến ông Biden ngã khuỵu. Ảnh cắt từ video, nguồn: @NEWSMAX .

Tổng thống Biden cũng cho biết, ông sẽ sớm trở lại câu chuyện với ông Erdogan vào tháng 7, tại Hội nghị thượng đỉnh hàng năm của NATO ở Vilnius, Litva.

Hôm 30/5, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ nhanh chóng hoàn tất việc phê duyệt đơn gia nhập NATO của Thụy Điển, lưu ý, Stockholm đã thực hiện các bước quan trọng để giải quyết các điều kiện của Ankara, chủ yếu liên quan đến nhưng khác biệt trong hoạt động chống khủng bố.

Nhà Trắng đã phủ nhận ông Biden đang sử dụng thương vụ F-16 mà Thổ Nhĩ Kỳ tỏ ra thiết tha, như một con bài mặc cả để đổi lấy cái gật đầu của thành viên NATO này trong vấn đề Thụy Điển gia nhập liên minh.

leftcenterrightdel
 Clip ông Biden ngã khuỵu khi trao bằng. Nguồn: @AF_Academy.

Vị Tổng thống 80 tuổi, người đang tìm cách tái tranh cử vào năm 2024, đã kiên nhẫn đứng trong suốt buổi trao hơn 900 bằng tốt nghiệp kéo dài hàng giờ, bắt tay chào mừng nồng nhiệt các sinh viên tốt nghiệp mặc đồng phục xanh, bất chấp bầu không khí khá loãng của vùng núi ở độ cao hơn 2.200 m so với mực nước biển. Sự thể có lẽ đã khiến ông ngã khuỵu khi kết thúc việc trao bằng, tình huống đã được báo giới khai thác.

Với ý định cải thiện sức mạnh của lực lượng không quân, vào tháng 10/2021, Thổ Nhĩ Kỳ đã đề nghị mua 40 máy bay phản lực F-16 do Lockheed Martin, Mỹ sản xuất, cùng gần 80 bộ thiết bị để hiện đại hóa số máy bay F-16 đời cũ mà Ankara đang sở hữu, một thỏa thuận được cho có trị giá 20 tỉ USD.

leftcenterrightdel
 Thổ Nhĩ Kỳ có nhu cầu hiện đại hóa phi đội máy bay F-16 đã lỗi thời của nước này / Hurriyet. 

Việc bán F-16 cho Thổ Nhĩ Kỳ hiện vẫn trong tình trạng lấp lửng trong bối cảnh tiếp tục có những phản đối tại Quốc hội Mỹ.

Một nguồn tin tiết lộ, chính quyền đã hối thúc các nhà lập pháp phê duyệt một gói nhỏ liên quan đến F-16 để gửi “tín hiệu tích cực” tới Ankara.

Tuy vậy, điều này không có nghĩa là thương vụ lớn 20 tỉ USD sẽ được Quốc hội Mỹ bật đèn xanh, bởi các nhà lập pháp nước này đang tìm kiếm sự đảm bảo từ Thổ Nhĩ Kỳ về các vấn đề vượt ra ngoài việc Phần Lan, Thụy Điển gia nhập NATO.

Những vấn đề đó bao gồm giảm căng thẳng lâu dài với Hy Lạp, kiềm chế một cuộc xâm lược ở miền bắc Syria và thực thi các biện pháp trừng phạt chống lại Nga.

Những điều kiện như vậy có thể sẽ khiến Thổ Nhĩ Kỳ tức giận, nước đã nói rằng Mỹ có những yêu cầu “vô tận” liên quan đến việc bán F-16 và cư xử của Washington là không công bằng.

Văn Phong/Reuters