Các nhà lập pháp Mỹ thuộc lưỡng đảng Dân chủ và Cộng hòa đã hối thúc chính quyền của Tổng thống Joe Biden từ chối bán máy bay chiến đấu F-16 cho Thổ Nhĩ Kỳ, nói, họ tin tưởng Quốc hội sẽ “lắc đầu” trước bất kỳ hoạt động xuất khẩu nào như vậy.

Trong một bức thư đề ngày 25/10 gửi cho Tổng thống Biden và Ngoại trưởng Antony Blinken, được Reuters tiếp cận hôm 26/10, 11 thành viên Hạ viện Mỹ, do Đại diện Đảng Cộng hòa Nicole Malliotakis và Đại diện Dân chủ Carolyn Maloney chủ xướng, đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về các báo cáo gần đây nói, Thổ Nhĩ Kỳ có thể mua 40 chiếc máy bay chiến đấu F-16 mới do Lockheed Martin sản xuất và 80 bộ thiết bị hiện đại hóa để nâng cấp phi đội F-16 lỗi thời hiện có của Ankara.

 “Sau tuyên bố hồi tháng 9 của Tổng thống Erdogan nói Thổ Nhĩ Kỳ sẽ mua thêm một loạt các hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga, chúng tôi thấy rằng, không thể làm tổn hại đến an ninh quốc gia bằng cách gửi máy bay do Mỹ sản xuất tới một đồng minh tiếp tục hành xử như một đối thủ.”, bức thư viết.

leftcenterrightdel
Máy bay chiến đấu F-16. Ảnh: US Air Force/ Staff Sgt. Cherie Thurlby.  

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao cho biết Bộ không bình luận về các thư từ trao đổi với Quốc hội.

Hồi đầu tháng 10, ông Erdogan tiết lộ, Mỹ đã đề nghị bán cho Thổ Nhĩ Kỳ các máy bay F-16 để đối trừ khoản tiền 1,4 tỉ USD Ankara đặt cọc để mua 100 máy bay F-35 mà Washington đã đình chỉ hợp đồng vào năm 2019, cùng với việc loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình phát triển F-35 với tư cách nhà thầu cung cấp linh kiện, sau khi nước này mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 từ Nga.

Thổ Nhĩ Kỳ được cho là đã đề nghị Mỹ mua 40 máy bay F-16 do Lockheed Martin sản xuất và gần 80 bộ thiết bị hiện đại hóa cho các máy bay chiến đấu hiện có của nước này. Thỏa thuận khả năng có trị giá lên tới 6 tỉ USD.

leftcenterrightdel
Thổ Nhĩ Kỳ đang có nhu cầu hiện đại hóa phi đội F-16 lỗi thời của Không quân nước này. Ảnh Hürriyet 

Ông Erdogan tuần trước bày tỏ tin tưởng, Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ sẽ đạt được tiến bộ trong các cuộc đàm phán về thương vụ F-16.

Mối quan hệ đối tác giữa các đồng minh NATO đã trải qua những xáo trộn trong 5 năm qua vì những bất đồng về Syria, mối quan hệ gần gũi hơn của Ankara với Moscow, tham vọng hải quân của nước này ở Địa Trung Hải,.. Gần đây nhất là vụ Tổng thống Erdogan yêu cầu trục xuất 10 đại sự Mỹ và Phương Tây liên quan đến doanh nhân, nhà từ thiện Thổ Nhĩ Kỳ Osman Kavala.

Ông Erdogan dự kiến sẽ gặp người đồng cấp Mỹ Joe Biden bên lề hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Rome vào cuối tuần này, cơ hội có thể giúp khơi thông bế tắc đối với chương trình F-35 hoặc F-16.

Đầu tháng này, người đứng đầu cơ quan Công nghiệp Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ (SSB) Ismail Demir cảnh báo, Ankara có thể sẽ mua Su-35 và Su-57 của Nga trong trường hợp Mỹ từ chối bán máy bay chiến đấu F-16 cho nước này.

Văn Phong/DS