Thổ Nhĩ Kỳ ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Netanyahu

Ngày 7/11, Văn phòng Công tố viên trưởng Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ đã công bố lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và 36 quan chức cấp cao khác của nước này, với cáo buộc “phạm tội diệt chủng và tội ác chống lại loài người” ở Dải Gaza.

Phong trào kháng chiến Hồi giáo Palestine ở Gaza Hamas hoan nghênh thông báo,  đanh giá cao lập trường thẳng thắn của người dân cũng như giới lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ, vốn cam kết với các giá trị công lý, nhân đạo và tình anh em với người dân Palestine bị áp bức.

Israel đã phát động chiến dịch quân sự nhằm đáp trả cuộc đột kích, do Hamas dẫn đầu, vào ngày 7/10/2023 khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và khoảng 250 người khác bị bắt làm con tin.

Thủ tướng Israel Netanyahu (hàng đầu thứ nhất bên trái) và Bộ trưởng Quốc phòng Israel Katz trong một cuộc họp với giới chức an ninh. Nguồn: IsraeliPM.

Cơ quan Y tế Gaza ước tính, các cuộc tấn công tàn bạo, kéo dài của Israel đã khiến hơn 71.000 người Palestine thiệt mạng và khoảng 170.000 người bị thương, mặc dù các nhóm cứu trợ cho biết sơ người thiệt mạng thực tế có thể vượt quá 100.000 người, khi tính cả số người chết gián tiếp do bệnh tật và nạn đói. Phụ nữ và trẻ em chiếm khoảng 70% số nạn nhân.

Các lệnh bắt giữ cáo buộc các quan chức Israel tham gia vào chiến dịch bạo lực “có hệ thống” chống lại dân thường, bao gồm vụ đánh bom Bệnh viện al-Ahli Baptist ngày 17/10/2023, cướp đi sinh mạng của 500 người, cũng như vụ tấn công bệnh viện hữu nghị Thổ Nhĩ Kỳ-Palestine vào cuối tháng 10/2023; đồng thời cản trở các nỗ lực cứu trợ nhân đạo ở Dải Gaza.

Ngoài ông Netanyahu, danh sách lệnh bắt giữ còn bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Israel, Israel Katz; Bộ trưởng An ninh Quốc gia Itamar Ben‑Gvir, Tổng tham mưu trưởng quân đội Eyal Zamir và Tư lệnh Hải quân David Saar Salama.

Bệnh viện Hữu nghị Thổ Nhĩ Kỳ-Palestine bị tấn công tháng 10/2023. WAFA.

“Dựa trên các bằng chứng thu thập được, chúng tôi đã xác định rằng, các quan chức nhà nước Israel phải chịu trách nhiệm hình sự đối với các hành vi có hệ thống về ‘tội ác chống lại loài người’ và ‘diệt chủng’ được thực hiện ở Gaza.”, tuyên bố nói.

Israel lên án động thái của tư pháp Thổ Nhĩ Kỳ là “mang động cơ chính trị” và “không có cơ sở pháp lý”. 

Ngoại trưởng Israel, Gideon Saar, bác bỏ quyết định từ Ankara, nói rằng, đây là “trò PR” mới của ông Recep Tayyip Erdogan (Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ).

Đầu năm nay, một ủy ban của Liên Hợp Quốc cũng cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng.

Quân đội Israel cho nổ tung Bệnh viện Hữu nghị Thổ Nhĩ Kỳ-Palestine ở miền trung Dải Gaza, trong một video lan truyền trên mạng xã hội vào cuối tháng 10/2023. Nguồn: Timesofissrael.

Ông Netanyahu hiện đang bị Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) tại The Hague, Hà Lan ban hành lệnh bắt giữ chưa được thi hành, cùng với cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và một số lãnh đạo Hamas.

Năm ngoái, Thổ Nhĩ Kỳ cũng tham gia vụ kiện của Nam Phi cáo buộc Israel về tội diệt chủng tại Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ).

Israel, quốc gia không ký kết Quy chế Rome, đã bác bỏ các cáo buộc. Mỹ, đồng minh thân cận của Israel, cũng không phải là thành viên của ICC, đã phát động một chiến dịch gây sức ép lên tòa án này, bao gồm cả việc đưa một số thẩm phán và công tố viên của tòa án vào “danh sách đen”, áp đặt lệnh trừng phạt lên các cá nhân này.

Người Palestine ở Gaza, đặc biệt là trẻ em, đang phải vật lộn để sinh tồn trong dải đất bị bao vây. Ảnh: Timesofgaza.

Israel và Hamas đã đồng ý ngừng bắn vào đầu tháng 10 theo kế hoạch hòa bình 20 điểm của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy nhiên, bạo lực tiếp tục duy trì ở Gaza kể từ đó, khiến hàng trăm người Palestine và ít nhất hai binh sĩ Israel thiệt mạng, khi cả hai bên tiếp tục đổ lỗi cho nhau về việc vi phạm lệnh ngừng bắn.

Kể từ sau lệnh ngừng bắn, Israel cũng bị cáo buộc cản trở các nỗ lực đưa hàng cứu trợ khẩn cấp đầy đủ vào Gaza.

Ngày 6/11, Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết, hơn 16.500 người ở Gaza đang rất cần được chăm sóc y tế khẩn cấp trong điều kiện nguồn vật tư y tế khan hiếm tại vùng lãnh thổ bị bao vây, trong đó có ít nhất 19 bệnh nhân đang nguy kịch.