Hành vi tố cáo sai sự thật đã cấu thành tội phạm

(BVPL) - Để “xù” những khoản tiền rất lớn mà bạn bè đã cho vay, bà Mai Thị Anh đã dùng độc chiêu “không giống ai”, đó là làm đơn vu khống, bịa đặt đủ thứ chuyện tày đình cho họ, khi  các chủ nợ gửi đơn kiện đòi tài sản. Mặc dù quá trình điều tra đã có đủ căn cứ xác định bà Anh tố cáo sai sự thật và vô căn cứ với nhiều người, nhưng hơn 1 năm qua, chưa có bất kỳ một chế tài nào được áp dụng với bà Anh. Phải chăng sự chậm trễ này là do lúng túng trong việc đánh giá chứng cứ vụ án hay còn vì một nguyên nhân nào khác?

 

 

Nạn nhân của những chồng đơn tố cáo vô căn cứ mà bà Mai Thị Anh (ở tổ 10, khu 3, phường Hồng Gai, TP Hạ Long, Quảng Ninh) đã gửi đến hàng chục cơ quan Trung ương và địa phương, là chị Vũ Kim Hoa (phường Hồng Hà, TP. Hạ Long, Quảng Ninh) và chị Đào Thị Hồng Khuyên (phường Hồng Hải, TP. Hạ Long, Quảng Ninh). Điều kỳ lạ ở chỗ, họ đều là chủ nợ của bà Anh. Chứng từ thể hiện chị Hoa đã cho bà Mai Thị Anh vay 10,05 tỷ đồng, còn chị Khuyên cho bà Anh vay 1,15 tỷ đồng. Việc vay mượn có “giấy trắng mực đen” và người vay đã cam kết sẽ trả lại khi họ cần đến.

 

Thượng tá Nguyễn Thái Bình, Phó trưởng phòng PC45 CA tỉnh Quảng Ninh làm việc với PV

 

Tuy nhiên, khi các chủ nợ đến nhà bà Anh đòi lại khoản tiền đã cho vay, thì bà này “quay ngoắt 180 độ”. Chị Hoa kể lại với giọng uất ức: “Khi tôi gọi điện đòi tiền, bà Anh không nghe máy, hoặc ngắt điện thoại và tìm mọi lý do để tránh mặt tôi. Thấy vậy, tôi cùng chị Thuận (cũng là chủ nợ) tìm đến nhà thì bị chồng của bà Anh đóng cửa không cho vào. Trước tình hình đó, tôi đã làm đơn đề nghị cơ quan pháp luật can thiệp. Ngay lập tức, bà Anh làm đơn tố cáo ngược, bịa đặt sai sự thật, để vu khống, xúc phạm danh dự, uy tín, nhân phẩm của tôi cùng các con, đồng thời xúc phạm danh dự, uy tín của ngành Công an”. 

 

Nội dung những lá đơn tố cáo chị Hoa của bà Anh (mà chúng tôi đã thu thập được), phản ánh đủ thứ chuyện về chị. Từ việc ngoại tình, trộm cắp và tiêu thụ dầu của công ty để có được số tiền lớn cho vay, đến việc chị tham gia đường dây chạy việc làm. Không dừng ở việc tố cáo cá nhân, bà Anh còn nêu rõ lãnh đạo Công an tỉnh Quảng Ninh đã nhận hối lộ của chị Hoa số tiền 300 triệu đồng để nhận con trai chị Hoa về công tác tại phòng PC 45. Chưa hết, con trai, con rể chị Hoa đang công tác tại Công an tỉnh Quảng Ninh cũng bị bà Mai Thị Anh “tố” là suy thoái về phẩm chất đạo đức, thường xuyên lô đề, cờ bạc, cá độ bóng đá… vay nợ xã hội hay lợi dụng chức vụ quyền hạn bóc lột sức lao động của phạm nhân. 

Cùng cảnh ngộ với chị Hoa, sau nhiều lần gọi điện đòi tiền không thành, ngày 13/3/2014 chị Khuyên đã đến nhà bà Anh đòi nợ, liền bị chồng bà Anh xô đẩy rồi kẹp cổ lôi ra khỏi phòng khách. Bà Anh đứng trên tầng gọi điện xuống bảo chị “mày đừng hòng lấy được một xu, một đồng của tao...” . Chị Khuyên đã ghi âm được cuộc đàm thoại này và làm đơn tố cáo bà Anh. Thấy chị Khuyên phát đơn, bà Anh cũng ngay lập tức làm đơn tố cáo “ngược” gửi đến hàng chục cơ quan từ Trung ương đến địa phương. Đối tượng mà bà Anh  nhằm vào là anh Nguyễn Văn Chiến (chồng chị Khuyên, công tác tại Công ty CP giám định than Vinacomin). Trong đơn, bà Anh đã tố cáo anh Chiến lợi dụng chức vụ quyền hạn để tham ô, kiếm lợi bất chính từ việc giám định than…  

 

 

Tại buổi tiếp PV các cơ quan báo chí, Thượng tá Nguyễn Thái Bình – (Phó trưởng phòng PC 45, Công an tỉnh Quảng Ninh) cho biết, toàn bộ nội dung tố cáo của bà Mai Thị Anh đối với chị Hoa, chị Khuyên đều không có bất kỳ một căn cứ nào. Bà Anh khai nghe chính…nạn nhân kể những chuyện đó, nên làm đơn tố cáo. Trong khi người bị tố cáo khẳng định không có sự việc đó. Sở dĩ đến nay chưa khởi tố vụ án, vì còn một số phân vân về yếu tố định tội.

 

Sau khi nhiều bài báo phản ánh vụ việc được đăng tải, giới luật học đã có nhiều ý kiến đánh giá hành vi của bà Mai Thị Anh không chỉ phạm vào tội Vu khống, mà còn phạm nhiều tội khác. 

 

Luật sư Lê Hồng Hiển (Đoàn luật sư Hà Nội) nhận xét: “Việc tố cáo của bà Mai Thị Anh đã được cơ quan điều tra xác minh thận trọng và kết luận là không có căn cứ. Ngoài việc tố cáo chị Hoa phạm nhiều tội nghiêm trọng, bà Anh còn khẳng định là chị ngoại tình – đây không phải thông tin tội phạm. Do đó, cần xác định ngay đây không phải là đơn tố giác tội phạm thông thường, mà là mượn danh nghĩa tố giác tội phạm, để xâm hại danh dự, nhân phẩm người khác, nhằm đạt được những mục tiêu nhất định phía sau. Tương tự, việc làm đơn tố cáo vợ chồng chị Khuyên cũng không có bất kỳ một căn cứ nào. Vì vậy, có thể nhận thấy mục đích sâu xa đằng sau việc tố cáo vô căn cứ của bà Anh, là để “xù” khoản nợ đã vay trước đó, nhằm cản trở việc đòi nợ của các chủ nợ, chứ không phải vì trách nhiệm công dân tố cáo các sai phạm, tiêu cực trong xã hội. Cần phải thấy rõ bản chất của sự việc là như vậy.

 

Luật sư Đỗ Văn Nhặn (Đoàn luật sư Hà Nội) lại đánh giá sự việc dưới một khía cạnh khác: “Việc bà Hoa và bà Khuyên cho bà Anh vay tiền đều có giấy nhận nợ, nhưng đến hạn thanh toán, bà Anh phớt lờ nghĩa vụ trả nợ và làm đơn tố cáo ngược đối với họ. Khi xâu chuỗi sự việc xảy ra với cả 2 chủ nợ này, thấy có sự tương đồng về cách thức ứng xử của bà Anh. Đó là đều không trả nợ và làm đơn tố cáo bịa đặt, vu khống cho họ vi phạm pháp luật. Đây chính là hành vi bội tín - một dấu hiệu đặc trưng của tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, quy định tại Điều 140 –BLHS. Trong tội này, việc có được tài sản trước đó giữa các bên, là ngay tình và hợp pháp, trên cơ sở thỏa thuận và lòng tin với nhau (tín nhiệm). 

 

Việc bà Anh bịa đặt, vu khống các chủ nợ phạm tội là hành vi “bội tín”, có mục đích để cản trở họ đòi lại khoản tiền đã cho bà này vay. Hành vi này cần phải được xử lý theo quy định của pháp luật.