Xét xử phúc thẩm vụ "đất vàng": Vì sao cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương được giảm án?

Đại diện Viện kiểm sát đề nghị giảm một phần hình phạt

TAND cấp cao tại Hà Nội vừa mở phiên tòa xét xử phúc thẩm xem xét đơn kháng cáo của 4 bị cáo, trong đó có bị cáo Trần Thanh Liêm (cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương) trong vụ thâu tóm “đất vàng” liên quan đến Tổng công ty Sản xuất – Xuất nhập khẩu Bình Dương (Tổng Công ty Bình Dương). Cùng kháng cáo là bị hại và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án.

Trong vụ án này, 4 bị cáo có đơn kháng cáo gồm: Trần Thanh Liêm (cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương), Trần Nguyên Vũ (cựu Tổng Giám đốc Tổng Công ty Bình Dương), Lý Thanh Châu (cựu thành viên Hội đồng thành viên, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Bình Dương) và Đỗ Thị Thanh Thúy (cựu Kế toán trưởng, Tổng Công ty Bình Dương).

Về phía đại diện cho người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án gồm: Đại diện của Tỉnh ủy Bình Dương, UBND tỉnh Bình Dương, Cục Thuế tỉnh Bình Dương, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương, Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) và Công ty CP Bất động sản Âu Lạc đều có mặt đầy đủ.

Đại diện Viện kiểm sát cấp cao tại phiên xét xử phúc thẩm.

Tại phiên xét xử, các bị cáo đã thừa nhận hành vi phạm tội như Cáo trạng truy tố, và đưa ra một số chứng cứ mới, xin được giảm nhẹ hình phạt. Phát biểu quan điểm, đại diện VKSND Cấp cao tại Hà Nội nhấn mạnh: Các bị cáo Trần Văn Nam, Trần Thanh Liêm với trách nhiệm được giao là bảo vệ tài sản Nhà nước tại doanh nghiệp, các bị cáo biết rõ việc chuyển nhượng là trái quy định nhưng bị cáo không có quyết định ngăn chặn mà vẫn tạo điều kiện cho Nguyễn Văn Minh thực hiện một loạt hành vi sai phạm. Hành vi của các bị cáo dẫn tới việc tài sản của Nhà nước bị thất thoát đặc biệt lớn.

Liên quan đến sai phạm trong việc không xác định quyền sử dụng đất đối với khu đất 145ha, Viện kiểm sát cho biết, quá trình cổ phần hóa Tổng công ty Bình Dương, bị cáo Nguyễn Văn Minh cùng các đồng phạm cố ý loại trừ khu đất này, không tính vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa, gây thất thoát cho Nhà nước số tiền hơn 4.030 tỉ đồng.

Bị cáo Trần Thanh Liêm biết rõ chủ trương của Tỉnh ủy phải được kế thừa tính vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa, nhưng Liêm vẫn ký quyết định phê duyệt giá trị doanh nghiệp mà không có khu đất 145ha.

B ị cáo Trần Thanh Liêm, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương.

Ngoài ra, do cần có nguồn tiền để xử lý khoản nợ mà bị cáo Minh cùng các bị cáo Trần Nguyên Vũ, Huỳnh Thanh Hải sử dụng trước đó và cần tiền để xử lý các vấn đề tài chính khác, bị cáo Nguyễn Văn Minh đã đưa ra chủ trương và chỉ đạo thực hiện việc chi gần 965 tỉ đồng để mua 9.120.000 cổ phần với giá 105.737 đồng/cổ phần, gây thiệt hại cho Tổng Công ty Bình Dương hơn 815 tỉ đồng.

Với các căn cứ nêu trên, theo VKS, Tòa cấp sơ thẩm đã tuyên phạt các bị cáo theo tội danh mà VKSND tối cao truy tố là đúng người, đúng tội, không oan. Tại phiên tòa phúc thẩm, các bị cáo đều thừa nhận hành vi rõ ràng.

Xét vai trò của từng bị cáo, trong đó, đối bị cáo Trần Thanh Liêm (cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương), VKS nhận định, bị cáo có vai trò quan trọng thứ 2 trong vụ án. Tòa sơ thẩm đã xem xét hết các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ cho bị cáo, mức án 7 năm tù là phù hợp. Tại phiên phúc thẩm, VKS thấy bị cáo đã ăn năn, hối cải, khắc phục hậu quả nên VKS đề nghị HĐXX chấp nhận kháng cáo, giảm nhẹ 1 phần hình phạt cho bị cáo.

Bị cáo đã thừa nhận sai phạm nên được giảm nhẹ hình phạt

Theo HĐXX cấp phúc thẩm, tại phiên tòa, bị cáo Trần Thanh Liêm thừa nhận sai phạm như đã quy kết, nhưng bị cáo cũng xuất trình thêm những chứng cứ mới, trong đó có tài liệu thể hiện gia đình bị cáo đã nộp hơn 1 tỉ đồng để khắc phục hậu quả. Các bị cáo khác cũng thừa nhận hành vi sai phạm nhưng chỉ “làm theo sự chỉ đạo của cấp trên”. Từ đó, 3 bị cáo còn lại cũng mong HĐXX xem xét vai trò, vị trí trong vụ án, đồng thời áp dụng thêm tình tiết giảm nhẹ mới.

HĐXX nhận định, các bị cáo bị truy tố theo các tội danh nêu trên là đúng người, đúng tội. Trong đó, bị cáo Vũ với vai trò đồng phạm trực tiếp với Nguyễn Văn Minh xâm phạm tới tài sản Nhà nước. Bị cáo Liêm là người có chức vụ cao nhưng lại có hành vi sai phạm như đã quy kết.

Các bị cáo tại phiên xét xử.

Tại phiên tòa, các bị cáo khai nhận thành khẩn, có nhân thân tốt, có nhiều thành tích trong công tác; bị cáo Châu, Thúy là đồng phạm giúp sức, có vai trò thứ yếu.

Xét tính chất vụ án, HĐXX nhận định đây là vụ án rất nghiêm trọng, tòa cấp sơ thẩm đã cân nhắc các tình tiết giảm nhẹ nên cấp phúc thẩm xét thấy không có căn cứ chấp nhận kháng cáo của bị cáo Châu, Thúy.

Theo HĐXX, bị cáo Liêm thể hiện thái độ ăn năn, xuất trình tài liệu thể hiện việc đang điều trị bệnh, tác động tới gia đình nộp hơn 1 tỉ đồng, thể hiện thái độ chấp hành pháp luật. Bị cáo Vũ cũng xuất trình thêm những chứng cứ mới, bị cáo chủ động khai báo, chủ động nộp tiền khắc phục.

Trên cơ sở đó, HĐXX cấp phúc thẩm cho rằng, cần chấp nhận 1 phần kháng cáo, giảm nhẹ 1 phần hình phạt cho bị cáo Liêm và Vũ, để các bị cáo sớm trở về với gia đình, xã hội và cũng đủ sức răn đe, phòng ngừa tội phạm.

HĐXX cấp phúc thẩm quyết định không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Lý Thanh Châu, Đỗ Thị Thanh Thúy; chấp nhận 1 phần kháng cáo của bị cáo Trần Thanh Liêm, Trần Nguyên Vũ.

Theo đó, bị cáo Trần Thanh Liêm (cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương) bị tuyên phạt 6 năm tù (giảm 1 năm tù so với cấp sơ thẩm) về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí”.

Trần Nguyên Vũ (cựu Tổng giám đốc Tổng công ty Bình Dương) bị tuyên phạt 10 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí”, 11 năm tù về tội “Tham ô tài sản”. Tổng hình phạt 21 năm tù (giảm 2 năm tù so với cấp sơ thẩm).

Lý Thanh Châu (cựu Thành viên HĐTV, Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty sản xuất - xuất nhập khẩu Bình Dương – TNHH MTV) 4 năm 6 tháng tù; Đỗ Thị Thanh Thúy (cựu Kế toán trưởng Tổng công ty sản xuất - xuất nhập khẩu Bình Dương – TNHH MTV) 30 tháng tù, cùng về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí”.