Xét xử “Tiến sĩ dạy làm giàu” lừa đảo 576 tỉ đồng

Ngày 19/4, TAND TP. Hà Nội mở phiên tòa xét xử bị cáo Phạm Thanh Hải (SN 1966, nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty CP Thương mại đầu tư và Phát triển công nghệ quốc tế - IDT, chủ trang mạng Học làm giàu) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Dự kiến, phiên tòa sẽ diễn ra trong một tuần. Trước đó, ngày 29/3/2023, TAND TP Hà Nội đã từng mở phiên tòa này nhưng phải hoãn vì lý do hàng trăm bị hại vắng mặt.

Bị cáo Phạm Thanh Hải tại phiên xét xử.

HĐXX đã đi vào hội ý, sau đó nhất trí với quan điểm của đại diện Viện kiểm sát về việc tiếp tục xét xử, do lời khai người vắng mặt đã có trong hồ sơ vụ án.

Trước đó, tháng 5/2018, bị cáo Phạm Thanh Hải bị cấp sơ thẩm tuyên tù chung thân. Một năm sau, Toà phúc thẩm tuyên huỷ án điều tra lại vì cho rằng Tòa sơ thẩm xác định có 508 bị hại và người liên quan với thiệt hại gần 600 tỉ đồng (cả gốc và lãi) là chưa chính xác). Mặt khác, đối với việc một số người biết và giúp bị cáo Hải chiếm đoạt số tiền lớn cũng cần bị điều tra, làm rõ để tránh bỏ lọt tội phạm.

Cáo trạng mới nhất của VKSND TP Hà Nội (tháng 11/2022) vẫn xác định, Phạm Thanh Hải là bị cáo duy nhất của vụ án. Vợ của bị cáo cùng 4 kế toán, nhân viên Công ty CP Thương mại đầu tư và Phát triển công nghệ quốc tế - IDT (Công ty IDT) được xác định, không biết, không tham gia việc kinh doanh của Hải, không được hưởng lợi và không được Hải giải thích gì... nên chưa đủ cơ sở để khẳng định những người này là đồng phạm, do đó, không đề cập xử lý những người này. Tuy nhiên, cơ quan tố tụng xác định số bị hại tăng thêm 66 người, nâng tổng số bị hại lên 574 người và số tiền bị cáo chiếm đoạt là 576 tỷ đồng.

Theo cáo trạng, năm 2007, Hải thành lập Công ty IDT hoạt động trong dịch vụ hỗ trợ giáo dục, tư vấn quản lý; sản xuất bán buôn bán lẻ thực phẩm, hoá chất công nghiệp và tổ chức hội nghị, hội thảo nhưng không hiệu quả. Do cần tiền để chi phí và phục vụ mục đích cá nhân, năm 2008, Hải lập website hoclamgiau.vn tổ chức các cuộc hội thảo dạy làm giàu.

Trong các hội thảo này, Hải tự giới thiệu mình là Tiến sỹ, có nhiều kinh nghiệm đầu tư, kinh doanh tại Liên Xô. Công ty IDT đang triển khai các dự án có lãi suất cao, làm giàu từ cây công nghiệp "tỷ đô" macca, có các siêu dự án...

Để tạo niềm tin, thu hút nhiều người tham gia góp vốn, Hải đưa ra các hợp đồng góp vốn với lãi suất 40 - 50%/năm, cắt lãi ngay khi nộp tiền. Hải mở rộng mạng lưới huy động vốn bằng cách chi từ 2 - 10% tiền "thưởng kết nối" dành cho những người môi giới hợp đồng mới; tổ chức cho các "nhà đầu tư" này đi liên hoan, du lịch...

Cơ quan tiến hành tố tụng xác định, bị cáo Hải huy động vốn phục vụ cá nhân song chỉ đạo kế toán Công ty IDT soạn thảo, ký hợp đồng, kiểm đếm tiền giúp. Toàn bộ việc này được tổ chức tại trụ sở Công ty IDT. Hải đưa ra các hợp đồng góp vốn đầu tư, hợp đồng ủy thác đầu tư... và tự ý sử dụng con dấu Công ty IDT trong các hợp đồng này để nhiều người tin tưởng là Công ty IDT huy động vốn.

Chỉ một năm, từ tháng 10/2014 - 10/2015, Phạm Thanh Hải đã huy động được hơn 2.725 tỷ đồng từ 2.574 nhà đầu tư. Đây là con số "chỉ tính các khoản có phiếu thu", do bị cáo Hải chỉ đạo không nhập tiền vào hệ thống sổ sách kế toán của công ty và bản thân bị cáo cũng không quản lý, cáo trạng nêu.

Về dòng tiền, Hải dùng 99 tỷ đồng (tức 3,6% tổng số tiền) để góp vào 9 dự án, song cũng không phải với danh nghĩa Công ty IDT như Hải cam kết. Hải đã chi lãi hơn 1.198 tỷ đồng, chi thưởng hơn 40 tỷ đồng; chi phí hội thảo, văn phòng… hơn 55 tỷ đồng, cho vay cá nhân 38,4 tỷ đồng; các khoản tiền gửi của Hải và một số nhân viên kế toán hơn 116 tỷ đồng; số tiền mặt thu giữ trong két công ty chỉ có gần 760 triệu đồng.

Xác minh tại 9 dự án thấy rằng, Hải góp vốn vào Công ty CP Đầu tư và Phát triển nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam (IDVA) 9,9 tỷ. Sau đó, Công ty IDVA sử dụng số tiền này vào việc hợp tác đầu tư với Tổng Công ty CP Linh Dương và chưa có lợi nhuận.

Ngoài ra, Hải góp 11 tỷ đồng vào Công ty CP HC – phát triển công nghệ Smart Parking, đầu tư 3 tỷ đồng vào Công ty CP Đầu tư và dịch vụ bất động sản đỉnh cao mới (New Peaks), góp 11,85 tỷ đồng vào Công ty CP Quản lý quỹ Bông Sen, góp 20 tỷ đồng vào Công ty CP Đầu tư và phát triển Macccadamia Quốc tế (IDAM), góp 18,4 tỷ đồng vào Công ty CP Đầu tư Reenco Hòa Bình… Còn tại Công ty IDT, Hải góp vốn trực tiếp và ủy quyền cho người khác đứng tên cổ phần, đồng thời cho công ty vay hơn 17,5 tỷ đồng... Phần lớn các khoản đầu tư này chưa có lãi hoặc có sinh lợi nhuận thì rất thấp, không cao như Hải hứa hẹn.

Trong quá trình kêu gọi đầu tư, Hải nhận thức được các dự án chưa thể sinh lợi nhuận nhưng do các các khoản tiền huy động gốc và lãi mỗi ngày một tăng lên buộc Hải phải tiếp tục huy động để lấy tiền người sau trả cho người trước. Hiện, Hải mất khả năng thanh toán.

Điều đặc biệt trong vụ án này, nhiều bị hại cho rằng họ không bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản và xin Tòa trả tự do để Phạm Thanh Hải tiếp tục truyền dạy kinh nghiệm, phát triển các dự án.