Tiếp tục thực hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước ta nhân dịp Quốc khánh 2/9/2022, Chủ tịch nước CHXH Việt Nam ký ban hành Quyết định số 766/QĐ-CTN ngày 1/7/2022 về đặc xá năm 2022; ngày 4/7/2022, Hội đồng tư vấn đặc xá ban hành Hướng dẫn số 73/HĐTVĐX về việc triển khai thực hiện Quyết định số 766/QĐ-CTN ngày 01/7/2022 của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022.

Triển khai công tác đặc xá năm 2022 trong ngành Kiểm sát nhân dân

Quán triệt đầy đủ, chính xác, kịp thời Quyết định số 766/QĐ-CTN ngày 01/7/2022 về đặc xá năm 2022 của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022; Hướng dẫn số 73/HĐTVĐX ngày 4/7/2022 của Hội đồng tư vấn đặc xá về việc triển khai thực hiện Quyết định số 766/QĐ-CTN ngày 1/7/2022 của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022 đến từng cán bộ, Kiểm sát viên trong toàn Ngành để nhận thức đầy đủ, đúng đắn về ý nghĩa và tầm quan trọng của đặc xá; nắm vững các nội dung, yêu cầu của công tác nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm của kiểm sát việc đặc xá và triển khai thực hiện Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước đạt kết quả tốt. Ngày 11/7/2022, Viện trưởng VKSND tối cao đã ban hành hướng dẫn số 2385/HD-VKSTC-V8 về việc triển khai thi hành Quyết định số 766/QĐ-CTN ngày 01/7/2022 về đặc xá năm 2022 của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022 trong ngành Kiểm sát nhân dân.

Yêu cầu đề cao trách nhiệm trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Ngành, quá trình thực hiện kiểm sát đặc xá phải đảm bảo tính khách quan, minh bạch và thận trọng; nghiêm cấm mọi hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi, tham nhũng, tiêu cực, vi phạm pháp luật trong khi thực hiện nhiệm vụ kiểm sát đặc xá.

leftcenterrightdel
  Vụ trưởng Vụ 8, VKSND tối cao Lương Minh Thống trao quyết định đặc xá 2021 cho các phạm nhân. Ảnh: Trần Tùng 

Điều kiện, tiêu chuẩn và những điểm mới của đặc xá năm 2022

- Về điều kiện, tiêu chuẩn:

Điều kiện, tiêu chuẩn đối với đối tượng được đề nghị đặc xá năm 2022, được thực hiện theo Luật Đặc xá năm 2018, Quyết định về đặc xá của Chủ tịch nước và Hướng dẫn triển khai thực hiện đặc xá năm 2022 của Hội đồng tư vấn đặc xá năm 2022. Bao gồm: Điều kiện về thời gian chấp hành án, được đánh giá xếp loại cải tạo khá trở lên; chấp hành các nghĩa vụ dân sự, án phí; khi được đặc xá không làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự … Đối tượng được đề nghị đặc xá là người đang chấp hành án phạt tù tại các trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ và người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù (Điều 2, Điều 3 Quyết định số 766/QĐ-CTN).

-Những điểm mới của đặc xá 2022

So với đợt đặc xá trước, đặc xá năm 2022 có kế thừa nhiều nội dung của đặc xá năm 2021, đồng thời cũng quy định rất rõ ràng, đầy đủ, cụ thể, chi tiết và chặt chẽ về điều kiện, tiêu chuẩn đặc xá. Trong đó có những vấn đề mới được bổ sung phù hợp với thực tiễn tổ chức thực hiện công tác đặc xá năm 2021, đồng thời phù hợp tình hình kinh tế - chính trị - xã hội và các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành quy định về điều kiện, tiêu chuẩn đặc xá so với đặc xá năm 2021. Cụ thể:

Về những trường hợp có tình tiết được ưu tiên được quy định tại điểm b khoản 3 Điều 3 Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022

Ngoài những trường hợp có tình tiết ưu tiên được áp dụng quy định có thời gian chấp hành án phạt tù ngắn hơn so với những phạm nhân khác đã được quy định tại Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2021 thì tại điểm b khoản 3 Điều 3 Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022 bổ sung thêm trường hợp được ưu tiên là “Nghệ nhân nhân dân”.

Về các trường hợp không được đề nghị đặc xá quy định tại Điều 4 Quyết định của Chủ tịch nước năm 2022

So với đặc xá năm 2021, Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022 bổ sung thêm một số trường họp không được đề nghị đặc xá, gồm:

Ngoài trường hợp phạm phạm tội giết người có tổ chức hoặc có tính chất côn đồ thì trường hợp phạm tội giết người với hành vi thực hiện tội phạm một cách man rợ cũng không được đề nghị đặc xá;

Đặc xá năm 2021 chỉ quy định trường hợp phạm tội hiếp dâm trẻ em có tính chất loạn luân (theo Bộ luật Hình sự năm 1999) hoặc hiếp dâm người dưới 16 tuổi có tính chất loạn luân hoặc hiếp dâm người dưới 16 tuổi thì không được đề nghị đặc xá nhưng đặc xá năm 2022 quy định tất cả các trường hợp phạm tội hiếp dâm trẻ em (theo Bộ luật Hình sự năm 1999) hoặc hiếp dâm người dưới 16 tuổi đều không được đề nghị đặc xá.

Đặc xá năm 2021 chỉ quy định những phạm nhân đã từng bị kết án phạt tù kể cả trường hợp đã được xóa án tích hoặc đã từng bị đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, kể cả cơ sở giáo dục trước đây mà lại phạm các tội: Mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em (theo Bộ luật Hình sự năm 1999) hoặc mua bán người dưới 16 tuổi hoặc đánh tráo người dưới 01 tuổi hoặc chiếm đoạt người dưới 16 tuổi thì không được đề nghị đặc xá nhưng đặc xá năm 2022 quy định tất cả các trường hợp phạm tội Mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em (theo Bộ luật Hình sự năm 1999) hoặc mua bán người dưới 16 tuổi hoặc đánh tráo người dưới 1 tuổi hoặc chiếm đoạt người dưới 16 tuồi đều không được đề nghị đặc xá.

Lương Minh Thống - Bùi Thị Tú Oanh