    |
 |
| Các đại biểu tham dự Hội thảo. Ảnh: VPQH cung cấp. |
Chiều 9/9, tại Nhà Quốc hội (Thủ đô Hà Nội), Đảng ủy Quốc hội phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học cấp Quốc gia: “Quốc hội Việt Nam – 80 năm hình thành và phát triển”. Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì Hội thảo. Dự Hội thảo có đồng chí Nguyễn Sinh Hùng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội.
Đồng chủ trì Hội thảo có các đồng chí: Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú; Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng; Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh; Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính.
|
 |
| Quang cảnh Hội thảo. Ảnh: VPQH cung cấp. |
Dự hội thảo còn có các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đơn vị, lãnh đạo các địa phương; các vị đại biểu Quốc hội cùng đông đảo các nhà khoa học, nhà nghiên cứu có uy tín...
Quốc hội luôn tiên phong, dám mở đường, sửa đường, quyết định việc khó
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã khái quát bối cảnh sôi nổi của các hoạt động hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên, bao gồm: cuộc gặp gỡ các thế hệ đại biểu Quốc hội, cuộc vận động sáng tác ca khúc, khánh thành Đền thờ Chủ tịch Tôn Đức Thắng, và nhiều hoạt động "về nguồn" ý nghĩa.
|
 |
| Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc Hội thảo. Ảnh: VPQH cung cấp. |
Chủ tịch Quốc hội khẳng định, từ Quốc dân Đại hội Tân Trào đến Quốc hội khóa I và qua 15 nhiệm kỳ, Quốc hội luôn đồng hành cùng dân tộc, quyết định những vấn đề trọng đại theo ý chí và nguyện vọng của Nhân dân. Quốc hội đã thực hiện xuất sắc chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, với thành quả là 5 bản Hiến pháp, 567 luật, 236 pháp lệnh và hàng nghìn nghị quyết. Những văn bản pháp luật này đã tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng hệ thống chính trị, phòng chống tham nhũng, củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại, đồng thời đảm bảo quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.
Cùng với đó, công tác giám sát cũng liên tục được đổi mới và tăng cường, điển hình là việc tổ chức “Diễn đàn của Quốc hội về hoạt động giám sát”, tập trung vào những vấn đề thiết thực của cuộc sống, đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân.
Bên cạnh đó, hoạt động đối ngoại của Quốc hội ngày càng được đẩy mạnh, mở rộng, đưa ngoại giao Nghị viện đi vào chiều sâu, góp phần nâng cao vai trò, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
|
 |
| Các đại biểu tham dự Hội thảo. Ảnh: VPQH cung cấp. |
Đặc biệt, Quốc hội khóa XV đã thể hiện tinh thần đổi mới mạnh mẽ về tư duy và quy trình lập pháp, xem xét và quyết định khối lượng công việc lịch sử, nhằm hoàn thiện thể chế và tổ chức của hệ thống chính trị một cách đồng bộ, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và gần dân. Việc thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp với sự đồng thuận tuyệt đối là minh chứng rõ nét cho bản lĩnh và trí tuệ của Quốc hội.
Nhấn mạnh yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn kêu gọi Quốc hội phải tiếp tục đổi mới toàn diện, đổi mới cách nghĩ, cách làm, nâng cao năng lực lập pháp, giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đặc biệt trích dẫn lời Tổng Bí thư Tô Lâm: “Quốc hội phải đi trước một bước về thể chế; phải dám mở đường, dám sửa đường, dám quyết định những vấn đề khó, những việc mới, những lĩnh vực chưa từng có tiền lệ”. Đây là định hướng quan trọng để Quốc hội tiếp tục đồng hành cùng dân tộc, tiến bước vững chắc trong kỷ nguyên mới…
Quốc hội đã góp phần to lớn vào sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước
Phát biểu tại Hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú đã ôn lại truyền thống vẻ vang, khẳng định vị trí, vai trò lịch sử của Quốc hội trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc, và đề ra những định hướng quan trọng cho tương lai.
|
 |
| Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: VPQH cung cấp. |
Đồng chí Trần Cẩm Tú nhấn mạnh dấu mốc lịch sử ngày 6/1/1946, khi Nhân dân ta tiến hành thành công cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên, bầu ra Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa theo nguyên tắc phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín. Đây là dấu mốc rất quan trọng, đặt nền móng cho thể chế dân chủ ở nước ta, lần đầu tiên có cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân.
Quốc hội đã góp phần to lớn vào sự nghiệp bảo vệ, củng cố vững chắc nền độc lập, xây dựng và phát triển đất nước. Trong suốt 80 năm qua, Quốc hội luôn đồng hành cùng các thiết chế khác của hệ thống chính trị, kế thừa và phát huy vai trò trí tuệ tập thể, sáng tạo, chủ động, trách nhiệm cao, quyết định nhiều vấn đề quan trọng của đất nước với các quyết sách kịp thời, sát thực tiễn, đặc biệt trong công cuộc đổi mới và phát triển. Công tác đối ngoại của Quốc hội ngày càng chủ động, hiệu quả, góp phần nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của đất nước.
Theo đồng chí Thường trực Ban Bí thư, về bản chất, sự ra đời của Quốc hội là kết quả của cuộc đấu tranh kiên cường của Nhân dân ta, là kết tinh của đường lối đúng đắn, tư tưởng Hồ Chí Minh, đáp ứng ý nguyện của Nhân dân và phù hợp với quy luật phát triển của thời đại. Quốc hội luôn là hiện thân của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, gắn bó mật thiết với Nhân dân, phản ánh trung thực ý chí, nguyện vọng và lợi ích chính đáng của Nhân dân. Sự phát triển của Quốc hội là một quá trình liên tục có sự kế thừa và đổi mới, từ Quốc hội thời chiến đến thời kỳ thống nhất, xây dựng đất nước, và nay là Quốc hội kiến tạo trong kỷ nguyên phát triển mới.
|
 |
| Các đại biểu tham dự Hội thảo. Ảnh: VPQH cung cấp. |
Để đáp ứng yêu cầu cao của sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tại Hội thảo, đồng chí Trần Cẩm Tú đã gợi mở sáu nhóm nội dung trọng tâm để các vị đại biểu cùng nghiên cứu và thực hiện tốt hơn trong thời gian tới.
Theo đó, cần: Tăng cường sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy lập pháp; Nâng cao hiệu lực, hiệu quả của các quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước và hoạt động giám sát tối cao; Chú trọng hoàn thiện cơ chế bầu cử, công tác đại biểu, nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu Quốc hội; Tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại của Quốc hội; Kiện toàn tổ chức bộ máy, đẩy mạnh chuyển đổi số hoạt động của Quốc hội.
Dấu ấn lịch sử và vai trò kiến tạo của Quốc hội trong kỷ nguyên mới
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương đã làm sâu sắc hơn giá trị lịch sử và ý nghĩa của Quốc hội Việt Nam qua từng giai đoạn phát triển, đặc biệt nhấn mạnh vai trò kiến tạo của Quốc hội trong kỷ nguyên mới.
|
 |
| Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu đề dẫn Hội thảo. Ảnh: VPQH cung cấp. |
Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhắc lại bối cảnh lịch sử hào hùng của Quốc dân Đại hội Tân Trào tháng 8 năm 1945, được ví như "Hội nghị Diên Hồng thời đại mới", đặt nền tảng pháp lý và thực tiễn cho sự ra đời của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề nghị tổ chức Tổng tuyển cử sớm nhất, là dịp để toàn dân tự do lựa chọn người có đức, có tài gánh vác việc nước.
Ngày 6/1/1946, Cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên đã đi vào lịch sử như một mốc son chói lọi, mở ra kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội do Nhân dân làm chủ. Đây là lần đầu tiên công dân Việt Nam được cầm lá phiếu bầu đại biểu, đánh dấu bước ngoặt trong tiến trình phát triển đất nước, đặt nền móng cho Nhà nước do người dân làm chủ và Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Qua các giai đoạn lịch sử, Quốc hội luôn kiên định lý tưởng, hoàn thành trọng trách lịch sử. Quốc hội khóa đầu tiên là minh chứng sống động cho tinh thần đoàn kết, trí tuệ, bản lĩnh, dẫn dắt tổ chức đại biểu nhân dân đóng góp quan trọng vào thắng lợi vẻ vang của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong bối cảnh hai miền Nam-Bắc chia cắt, Quốc hội hiện diện như biểu tượng của ý chí thống nhất, kiên trì đấu tranh giải phóng dân tộc.
Các quyết sách mang ý nghĩa lịch sử của Quốc hội bao gồm việc ban hành Hiến pháp 1946, khẳng định nền tảng dân chủ cộng hòa; và Hiến pháp 1959, bản hiến pháp xã hội chủ nghĩa đầu tiên của Việt Nam. Sau ngày đất nước thống nhất, Quốc hội khóa VI (1976–1981) đã quyết định đổi tên nước thành Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trở thành biểu tượng của lòng tin và sự khẳng định chủ quyền. Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng cũng bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến các thế hệ tiền bối đã khai mở và vun đắp nền móng cho thể chế lập hiến.
|
 |
| Các đại biểu tham dự Hội thảo. Ảnh: VPQH cung cấp. |
Trong 40 năm tiến hành công cuộc Đổi mới, Quốc hội tiếp tục phát huy vai trò là cơ quan lập pháp cao nhất, là thiết chế trung tâm trong thực hiện quyền lập hiến, lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng và giám sát tối cao. Quốc hội đã xây dựng, ban hành Hiến pháp 1992 và Hiến pháp 2013, hoàn thiện hệ thống pháp luật điều chỉnh các lĩnh vực của đời sống xã hội, phản ánh những bước chuyển mình to lớn trong kỷ nguyên đổi mới, hội nhập.
Hoạt động giám sát tối cao của Quốc hội có nhiều đổi mới, đạt được kết quả tích cực, bảo đảm kiểm soát chặt chẽ quyền lực Nhà nước, và đặc biệt là việc ứng dụng mạnh mẽ công nghệ mới để xây dựng Quốc hội điện tử, Quốc hội số, gần dân, sát dân, minh bạch hơn. Công tác đối ngoại cũng được chủ động thúc đẩy và mở rộng, khẳng định vai trò thành viên tích cực trên trường quốc tế.
Bước vào kỷ nguyên phát triển mới, Quốc hội khóa XV đã khẳng định vị thế là chủ thể sáng tạo thể chế, kiến tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho những quyết sách chiến lược. Quốc hội đã phát huy vai trò đầu tàu trong việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn về thể chế. Điều này thể hiện sự đổi mới mạnh mẽ tư duy pháp luật, chuyển từ tư duy "không quản được thì cấm" sang tư duy quản trị quốc gia kiến tạo, phục vụ phát triển.
Những quyết định quan trọng như việc thông qua Nghị quyết số 202/2025/NQ-QH15 về đơn vị hành chính cấp tỉnh, Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi thiết lập mô hình chính quyền địa phương hai cấp, và Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Hiến pháp 2013, đã đưa Việt Nam bước vào một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên của sự phát triển mạnh mẽ và tư duy đổi mới thể chế.
Để Hội thảo đạt kết quả tốt nhất, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng đã đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận ba nhóm chủ đề trọng tâm: tổng kết giá trị lịch sử và ý nghĩa của Tổng tuyển cử đầu tiên cùng 80 năm hình thành và phát triển của Quốc hội; phân tích vai trò của Quốc hội trong thể chế hóa nghị quyết của Đảng, thực hiện chức năng lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng; và đề xuất định hướng, giải pháp đổi mới hoạt động Quốc hội trong bối cảnh mới, hướng tới một Quốc hội chuyên nghiệp, hiện đại, bản lĩnh, xứng tầm là thiết chế dẫn dắt, kiến tạo sự phát triển.
Ngay sau phát biểu đề dẫn của đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, đại biểu dự Hội thảo đã nghe phần trình bày tham luận của các nhà khoa học, lãnh đạo một số Ủy ban của Quốc hội và tiến hành thảo luận…