Nâng cao chất lượng, hiệu quả kiểm sát án dân sự trong ngành Kiểm sát nhân dân

Tham dự Hội nghị có các đồng chí Kiểm sát viên VKSND tối cao; đại diện lãnh đạo một số đơn vị thuộc VKSND tối cao, các VKSND cấp cao; tập thể lãnh đạo và toàn thể công chức thuộc Vụ 9, Vụ 10-VKSND tối cao; đại diện lãnh đạo Viện, công chức làm công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động thuộc VKS cấp tỉnh, VKS cấp huyện…

Toàn cảnh Hội nghị.

Hội nghị được tổ chức bằng hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, kết nối điểm cầu chính tại trụ sở VKSND tối cao tới các điểm cầu trong toàn ngành KSND.

Đồng chí Nguyễn Duy Giảng, Phó Viện trưởng VKSND tối cao phát biểu chỉ đạo, kết luận Hội nghị.

Tại Hội nghị, đồng chí Nguyễn Tiến Sơn, Kiểm sát viên VKSND tối cao, Vụ trưởng Vụ Kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, hôn nhân và gia đình (Vụ 9), VKSND tối cao đã trình bày báo cáo chuyên đề “Rút kinh nghiệm các bản án, quyết định giải quyết vụ, việc dân sự bị hủy, sửa có trách nhiệm của Viện kiểm sát, các kháng nghị của Viện kiểm sát không được Tòa án chấp nhận”.

Theo đó, trong 3 năm qua (từ 1/12/2019 đến 30/11/2022), tình hình thụ lý kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự có xu hướng tăng, tính chất ngày càng phức tạp; chủ yếu là tranh chấp quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chia di sản thừa kế, tranh chấp có yếu tố nước ngoài, việc thu thập tài liệu, chứng cứ gặp nhiều khó khăn, việc đánh giá chứng cứ, áp dụng pháp luật còn chưa thống nhất, dẫn đến nhiều vụ án giải quyết kéo dài, gây khiếu kiện, bức xúc trong nhân dân.

Đồng chí Nguyễn Tiến Sơn, Vụ trưởng Vụ 9, VKSND tối cao phát biểu, trình bày báo cáo chuyên đề tại Hội nghị.

Trước tình hình trên, VKS các cấp đã phối hợp với Tòa án cùng cấp có nhiều nỗ lực, cố gắng giải quyết các vụ việc dân sự; về cơ bản các bản án, quyết định đúng pháp luật, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự. Nhiều đơn vị đã có chuyển biến tích cực trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, đạt và vượt chỉ các tiêu của Quốc hội và của Ngành. Bên cạnh đó, vẫn còn một số bản án, quyết định bị hủy, sửa có trách nhiệm của VKS hoặc kháng nghị của VKS không được Tòa án chấp nhận.

Đồng chí Vụ trưởng Vụ 9, VKSND tối cao Nguyễn Tiến Sơn cũng nêu lên một số dạng vi phạm phổ biến dẫn đến bản án, quyết định bị Tòa án tuyên hủy, sửa có trách nhiệm của VKS; một số kinh nghiệm và kiến nghị, giải pháp khắc phục tình trạng nêu trên.

Trong đó, kinh nghiệm trong việc tổ chức thực hiện quyền kháng nghị và bảo vệ kháng nghị là phải xác định công tác kháng nghị là nhiệm vụ trọng tâm đột phá của mỗi cấp VKS. Kiên quyết thực hiện quyền kháng nghị đối với những vi phạm pháp luật đến mức phải kháng nghị. Các vụ việc Kiểm sát viên tham gia phiên tòa, phiên họp mà kết quả giải quyết của Tòa án trái với quan điểm đề xuất của VKS nếu có căn cứ phải ban hành kháng nghị.

Đồng chí Nguyễn Văn Trường, Phó Vụ trưởng Vụ 9, VKSND tối cao phát biểu tại Hội nghị.

Cùng với đó cần tăng cường quan hệ trao đổi, chỉ đạo nghiệp vụ trong Ngành giữa VKSND các cấp, như việc cho ý kiến ban hành kháng nghị, bảo vệ kháng nghị, trả lời thỉnh thị; các vụ án phức tạp có kháng nghị cần có sự trao đổi giữa VKS cấp huyện với phòng nghiệp vụ; giữa phòng nghiệp vụ với VKSND cấp cao, giữa VKSND cấp cao với VKSND tối cao để bảo đảm hiệu quả trong việc bảo vệ kháng nghị. Sau khi ban hành kháng nghị, nếu phát hiện có tình tiết, chứng cứ khác hoặc kháng nghị chưa chính xác thì nghiên cứu tiếp hồ sơ vụ án để bổ sung, thay đổi, củng cố chứng cứ bảo vệ kháng nghị.

Đồng chí Đoàn Văn Thắng, Phó Vụ trưởng Vụ 10, VKSND tối cao trình bày chuyên đề tại Hội nghị.

Kiểm sát viên tham gia phiên tòa đối với những vụ VKS kháng nghị ngoài việc thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của VKS theo quy định của pháp luật thì nắm chắc căn cứ kháng nghị và chứng cứ chứng minh, phát biểu ngắn gọn, súc tích, rõ ràng, phân tích được đầy đủ, chi tiết các các tài liệu, chứng cứ để bảo vệ kháng nghị. Các công chức, Kiểm sát viên khác được phân công thụ lý, nghiên cứu vụ án cũng phải có mặt tại phiên tòa để giúp Kiểm sát viên bảo vệ kháng nghị và học hỏi, rút kinh nghiệm. 

Đồng thời, tổ chức rút kinh nghiệm kịp thời đối với những kháng nghị không được chấp nhận, đồng thời là tiêu chí để đánh giá thi đua, khen thưởng.

Hội nghị cũng nghe đại diện lãnh đạo Vụ Kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật (Vụ 10), VKSND tối cao trình bày báo cáo chuyên đề “Rút kinh nghiệm về công tác kháng nghị các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động”; đồng thời nghe lãnh đạo Vụ 9 trình bày nội dung tập Hướng dẫn số 13/HD-VKSTC ngày 30/5/2023 “Hướng dẫn một số nội dung cơ bản trong kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất” và giải đáp các khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn thời gian qua.

Tại Hội nghị, các VKS địa phương đã phát biểu tham luận đánh giá thực trạng các bản án, quyết định giải quyết vụ việc dân sự bị hủy, sửa có trách nhiệm của VKS, các kháng nghị của VKS không được Tòa án chấp nhận trong 3 năm, xác định nguyên nhân, rút ra kinh nghiệm, đồng thời nêu lên giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác này của Ngành trong thời gian tới.

Đồng chí Vương Hồng Quảng, Phó Vụ trưởng Vụ 9, VKSND tối cao trình bày Hướng dẫn số 13/HD-VKSTC ngày 30/5/2023 tại Hội nghị.

Phát biểu chỉ đạo, kết luận Hội nghị, đồng chí Nguyễn Duy Giảng, Phó Viện trưởng VKSND tối cao đánh giá cao công tác chuẩn bị của đơn vị chủ trì (Vụ 9, Vụ 10) đã phối hợp với các đơn vị liên quan trong việc tổ chức Hội nghị tập huấn và rút kinh nghiệm các bản án, quyết định giải quyết vụ việc dân sự bị Tòa án hủy, sửa có trách nhiệm của VKS, các kháng nghị của VKS không được Tòa án chấp nhận trong ngành KSND.

Nhấn mạnh mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng của Hội nghị, đồng chí Phó Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Duy Giảng cho rằng, thời gian qua, cùng với những kết quả đạt được, công tác này vẫn còn có những tồn tại, hạn chế cần phải rút kinh nghiệm và có giải pháp khắc phục.

Phó Vụ trưởng Vụ 9, VKSND tối cao Phạm Hoàng Diệu Linh giải đáp một số khó khăn, vướng mắc.

Để công tác này thời gian tới có những chuyển biến tích cực hơn, đồng chí Phó Viện trưởng VKSND tối cao đã lưu ý một số nội dung trọng tâm yêu cầu các đơn vị, VKS các cấp quan tâm triển khai thực hiện.

Theo đó, cần tiếp tục xác định công tác kiểm sát giải quyết các vụ việc dân sự là nhiệm vụ trọng tâm; tăng cường quản lý, chỉ đạo điều hành và gắn với trách nhiệm người đứng đầu đối với công tác này; sắp xếp, phân công, bố trí lãnh đạo, Kiểm sát viên, công chức có kiến thức, hiểu biết về lĩnh vực này, có tâm huyết, tận tụy, trách nhiệm với công việc; đồng thời, làm tốt công tác tự đào tạo để nâng cao trình độ, kiến thức cho đội ngũ Kiểm sát viên, công chức.

Bên cạnh đó, tiếp tục tăng cường mối quan hệ phối hợp công tác giữa VKS các cấp, giữa VKS với Tòa án và các cơ quan hữu quan; định kỳ sơ kết, tổng kết, thường xuyên hướng dẫn, rút kinh nghiệm đối với VKSND cấp dưới về thực hiện quyền yêu cầu, phát hiện vi phạm ban hành kháng nghị, kiến nghị, thông báo rút kinh nghiệm đối với bản án, quyết định bị Toà án hủy, sửa có trách nhiệm của VKS, kháng nghị không được chấp nhận.

Các điểm cầu tại Hội nghị.

Đồng chí Phó Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Duy Giảng nêu rõ, để công tác này thực sự có chuyển biến ngoài tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức thì điều quan trọng là sự quyết liệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Bên cạnh đó, cần xây dựng tiêu chí xác định trách nhiệm của VKS liên quan đến các bản án, quyết định giải quyết vụ, việc dân sự bị hủy, sửa, các kháng nghị của VKS không được Tòa án chấp nhận.

Đồng chí Phó Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Duy Giảng đề nghị, sau Hội nghị Vụ 9, Vụ 10 tập hợp, hoàn thiện tài liệu để VKS các địa phương tham khảo, vận dụng, trong đó cần lựa chọn cách làm hay, hiệu quả tốt của một số VKS địa phương để nhân rộng; định kỳ 6 tháng có thông báo tình hình các VKS thực hiện chỉ tiêu trong lĩnh vực công tác này trong toàn Ngành. Đồng thời, xây dựng kế hoạch để thời gian tới tiếp tục tổ chức Hội nghị liên quan đến những kiến nghị và kháng nghị được và không được chấp nhận để rút kinh nghiệm…