Bài 4: Chính quyền số Nghệ An - Hạ tầng cho kỷ nguyên mới

Chính quyền số trở thành “hạ tầng mềm” quan trọng, thúc đẩy cải cách hành chính, nâng cao năng suất bộ máy và tạo nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên mới.

Bước đi chiến lược trong tiến trình hiện đại hóa hành chính

Trong bối cảnh toàn cầu chuyển mình mạnh mẽ dưới tác động của chuyển đổi số, Nghệ An đã sớm xác định xây dựng chính quyền điện tử, hướng tới chính quyền số là nhiệm vụ trọng tâm, gắn chặt với cải cách hành chính và đổi mới mô hình quản trị nhà nước.

Năm 2025, năm đầu tiên Nghệ An cùng cả nước vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (tỉnh và xã), cũng là năm chứng kiến những bước tiến vượt bậc về chuyển đổi số hành chính.

Theo Báo cáo CCHC quý III/2025, UBND tỉnh đã ban hành hàng loạt văn bản chiến lược, trong đó nổi bật là Kế hoạch số 496/KH-UBND ngày 24/6/2025 về triển khai 05 nền tảng, hệ thống thông tin quan trọng, cùng Quyết định số 2837/QĐ-UBND ngày 03/9/2025 quy định quy chế cung cấp, quản lý, sử dụng chữ ký số chuyên dùng công vụ trong cơ quan nhà nước.

Nghệ An tổ chức tập huấn hệ thống văn bản điện tử VNPT-iOffice.

Một trong những thành công nổi bật là việc triển khai đồng bộ hệ thống văn bản điện tử VNPT-iOffice, kết nối từ Văn phòng UBND tỉnh đến 18 sở, ban, ngành và 130 xã, phường. Hệ thống hiện có 10.878 tài khoản người dùng đang hoạt động, giúp gửi, nhận, xử lý văn bản toàn bộ trên môi trường mạng, không còn phụ thuộc giấy tờ thủ công.

Kết quả, từ ngày 10/6 đến 10/9/2025, Nghệ An đã xử lý: 1.183.896 văn bản đến, 223.132 văn bản đi. Trong đó 209.979 văn bản được ký số trực tiếp trên phần mềm. Đây là bước tiến vượt bậc trong chuẩn hóa quy trình làm việc điện tử, vừa tiết kiệm chi phí, vừa nâng cao tính minh bạch, kỷ luật hành chính.

Song song với đó, hệ thống hội nghị truyền hình trực tuyến được mở rộng, kết nối từ UBND tỉnh tới 130 điểm cầu xã, phường. Chỉ tính riêng trong quý III/2025, đã có 32 cuộc họp nội tỉnh được tổ chức trực tuyến, giúp tiết kiệm hàng tỷ đồng chi phí đi lại, lưu trú và thời gian xử lý công việc.

Một “mạng lưới số” thống nhất toàn tỉnh.

Để bảo đảm vận hành ổn định, Nghệ An đã hoàn thành kết nối kỹ thuật từ LGSP cấp tỉnh đến nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia (NDXP), đưa vào hoạt động từ 01/6/2022 với 20 dịch vụ dữ liệu liên thông.

Tính đến tháng 9/2025, hệ thống đã ghi nhận hơn 2,27 triệu lượt kết nối dữ liệu, phục vụ hàng chục lĩnh vực quản lý từ hành chính, tài nguyên, giáo dục, y tế đến đầu tư, đất đai; 100% cơ quan hành chính từ tỉnh đến xã đã được kết nối mạng truyền số liệu chuyên dùng, với hơn 849 điểm kết nối, bảo đảm đường truyền an toàn, bảo mật.

Đặc biệt, việc chuyển đổi IPv6 cho Cổng thông tin điện tử và Hệ thống thông tin giải quyết TTHC giúp tăng tốc độ truy cập, bảo đảm tương thích với các hệ thống quốc gia.

Theo đánh giá chuyên môn, đây là “mạng lưới số thống nhất, là nền tảng cho vận hành chính quyền 2 cấp”, giúp việc chia sẻ dữ liệu, trao đổi thông tin giữa các cơ quan trở nên thông suốt, chính xác và an toàn.

Người dân xã Quỳ Châu cài đặt và sử dụng các ứng dụng số lên điện thoại.

Đáng chú ý, từ ngày 01/7/2025, Nghệ An chính thức hợp nhất Cổng dịch vụ công và Hệ thống một cửa điện tử thành Hệ thống giải quyết thủ tục hành chính thống nhất, đồng bộ với Cổng Dịch vụ công quốc gia. Người dân chỉ cần truy cập một địa chỉ duy nhất, có thể thực hiện toàn bộ các thủ tục trực tuyến, từ nộp hồ sơ, theo dõi tiến độ đến nhận kết quả.

Hiện nay, Cổng Thông tin điện tử tỉnh Nghệ An tích hợp 21 sở, ban, ngành cấp tỉnh và 130 xã, phường, đồng thời hỗ trợ 10 cơ quan, đơn vị có trang độc lập liên kết kỹ thuật trực tiếp trên hệ thống. Đặc biệt, Cổng đã xây dựng giao diện riêng cho từng xã, phường, giúp chính quyền cơ sở dễ dàng đăng tải thông tin, tiếp nhận phản ánh, tuyên truyền chính sách và cung cấp dịch vụ công tại địa phương.

Để bảo đảm hiệu quả vận hành, Cổng TTĐT tỉnh đã tổ chức 2 lớp tập huấn trực tuyến cho 130 đơn vị, hướng dẫn quản trị, đăng tin và tuân thủ quy định của Nghị định số 42/2022/NĐ-CP của Chính phủ về cung cấp thông tin và dịch vụ công trực tuyến. Nhờ vậy, tỷ lệ cập nhật tin, bài và phản ánh người dân qua cổng điện tử tăng hơn 45% so với cùng kỳ năm 2024.

An toàn thông tin và chữ ký số - Nền móng cho niềm tin số

Một trong những yếu tố được Nghệ An đặc biệt chú trọng là bảo mật, an toàn thông tin mạng. Tính đến nay, toàn tỉnh đã cấp 12.012 chứng thư số, trong đó có 10.084 chứng thư cá nhân và 1.928 chứng thư tổ chức, bảo đảm mọi văn bản điện tử đều có giá trị pháp lý tương đương văn bản giấy.

Hệ thống thư điện tử công vụ hoạt động ổn định với 18.474 tài khoản, giúp các cơ quan nhà nước gửi, nhận thông tin an toàn, hạn chế rủi ro từ email cá nhân. Định kỳ, hệ thống tự động rà soát, xóa thư rác và yêu cầu đổi mật khẩu để tăng tính bảo mật.

Đoàn công tác của Bộ khoa học và công nghệ kiểm tra tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Nghệ An.

Ở cấp xã, Cổng TTĐT đã tạo lập 1.454 tài khoản thư điện tử công vụ cho các tổ chức chính trị - xã hội, bảo đảm việc trao đổi dữ liệu, ký số văn bản được thực hiện thống nhất và chuyên nghiệp. Những xã như Hoàng Mai, Nghĩa Hưng, Tân Mai được ghi nhận có tỷ lệ sử dụng thư công vụ cao nhất, trên 75%, thể hiện sự thay đổi tích cực trong tác phong hành chính điện tử.

Không chỉ phục vụ công vụ, chính quyền số còn mở rộng sang các lĩnh vực dân sinh, kinh tế, xã hội. Thông qua Đề án 06/ĐA-CP của Chính phủ về phát triển dữ liệu dân cư, định danh điện tử và kết nối dịch vụ công, Nghệ An đã tích hợp 179 thủ tục hành chính cho phép sử dụng thông tin VNeID thay thế giấy tờ truyền thống. Điều này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời giảm áp lực lưu trữ, xử lý hồ sơ giấy cho bộ máy hành chính.

Tại nhiều địa phương trên toàn tỉnh, người dân đã quen với việc đăng ký trực tuyến, nhận kết quả qua bưu chính, phản ánh qua cổng dịch vụ công. Tỷ lệ nộp hồ sơ trực tuyến tăng nhanh, cho thấy sự thay đổi rõ rệt trong thói quen hành chính của người dân Nghệ An,  từ “đến cơ quan xin giải quyết” sang “trực tuyến tại nhà”.

Đoàn công tác kiểm tra việc giải quyết thủ tục hành chính tại trung tâm.

Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh chia sẻ: “Trước đây, lượng hồ sơ chúng tôi tiếp nhận xử lý mỗi ngày rất nhiều, có nhiều lúc quá tải. Nay phần lớn hồ sơ được nộp và xử lý online, giúp giảm tải đáng kể. Quan trọng hơn, người dân có thể theo dõi toàn bộ quy trình, không còn phải chờ đợi hay lo lắng về minh bạch.”

Được biết, từ tháng 8/2025, tỉnh Nghệ An đang hoàn thiện bộ chỉ số điều hành trên môi trường số, cho phép lãnh đạo tỉnh theo dõi tiến độ công việc của từng sở, ngành, địa phương trên một bảng điều khiển tập trung (dashboard). Cùng với đó, UBND tỉnh đang triển khai hệ thống phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để đánh giá năng lực phục vụ, đo mức độ hài lòng của người dân theo thời gian thực. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để Nghệ An tiến tới mô hình chính quyền thông minh, nơi mọi quyết định quản lý đều dựa trên dữ liệu số.