Qua thực hiện nhiệm vụ kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động xét xử, VKSND tối cao nhận thấy: Trong thời gian qua, Tòa án nhân dân các cấp đã thực hiện tương đối nghiêm chỉnh các quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, Luật Tố tụng hành chính năm 2015 về việc gửi bản án, quyết định của Tòa án cho Viện kiểm sát, tạo điều kiện cho Viện kiểm sát thực hiện có hiệu quả công tác kiểm sát bản án, quyết định của Tòa án, phần lớn các bản án, quyết định của Tòa án đã được gửi Viện kiểm sát đúng thời hạn luật định. Tuy nhiên, vẫn còn số lượng không nhỏ các bản án, quyết định được gửi khi đã quá thời hạn luật định. Cụ thể như sau:
Từ ngày 01/4/2018 đến ngày 31/3/2021, số bản án, quyết định quá hạn gửi trong giai đoạn sơ thẩm là 146.083/ 1.372.032 bản án, quyết định đã gửi chiếm 10,6%; giai đoạn phúc thẩm là 12.269/ 95.102 bản án, quyết định đã gửi chiếm 12,9%; riêng ở giai đoạn giám đốc thẩm số quyết định giám đốc thẩm, tái thẩm Tòa án gửi quá hạn rất lớn là 1.874/ 2.485 quyết định đã gửi chiếm 74,5%.
Số bản án, quyết định Tòa án chưa gửi cho Viện kiểm sát trong giai đoạn sơ thẩm là 6.388/ 1.378.420 số vụ, việc đã giải quyết chiếm 0,46%, trong đó, quá hạn là 3.762/ 6.388 bản án, quyết định chiếm 58,9%. Giai đoạn phúc thẩm là 2.738/ 97.840 số vụ, việc đã giải quyết chiếm 2,79%, trong đó, quá hạn là 1.473/ 2.738 bản án, quyết định chiếm 53,8%. Giai đoạn giám đốc thẩm là 311/ 2.796 số vụ, việc đã giải quyết chiếm 11,1%, trong đó, quá hạn là 303/ 311 quyết định chiếm 97,4%.
    |
 |
| Quang cảnh một phiên tòa dân sự. ( Ảnh minh họa) |
Có bản án, quyết định được gửi tới Viện kiểm sát khi đã hết thời hạn kháng nghị hoặc thời hạn còn lại không đủ để xem xét việc kháng nghị. Thậm chí một số Tòa án cấp sơ thẩm gửi bản án, quyết định cho Viện kiểm sát cấp trên khi đã hết thời hạn kháng nghị trên một cấp, gửi bản án, quyết định cho Viện kiểm sát cấp trên không đầy đủ.
Những vi phạm nêu trên ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ kiểm sát bản án, quyết định của Viện kiểm sát, gây khó khăn trong việc phát hiện vi phạm trong hoạt động xét xử của Tòa án để thực hiện quyền kháng nghị, kiến nghị của Viện kiểm sát.
Để đảm bảo công tác kiểm sát bản án, quyết định của Viện kiểm sát được thực hiện có hiệu quả trong thời gian tới, Vụ Thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử hình sự phối hợp với Vụ kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, hôn nhân và gia đình và Vụ kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật tham mưu Lãnh đạo VKSND tối cao ban hành Kiến nghị số 3534/VKSTC-V7 ngày 1/9/2021 kiến nghị TAND tối cao chỉ đạo TAND các cấp khắc phục tình trạng gửi bản án, quyết định của Tòa án cho Viện kiểm sát quá thời hạn luật định, không để xảy ra tình trạng vi phạm tương tự trong thời gian tới.
Sau khi nhận được Kiến nghị của VKSND tối cao, TAND tối cao đã tiếp thu và có Công văn số 315/TANDTC-VP ngày 21/9/2021 về việc thông báo ý kiến chỉ đạo của Chánh án TAND tối cao yêu cầu TAND các cấp thực hiện ngay các nội dung công việc: Tổ chức kiểm tra, rà soát các nội dung được nêu trong kiến nghị của VKSND tối cao để xác định, làm rõ thiếu sót, vi phạm; tổ chức chấn chỉnh, rút kinh nghiệm, xử lý đối với các thiếu sót, vi phạm; đôn đốc, thường xuyên kiểm tra công tác chuyển giao bản án, quyết định cho Viện kiểm sát theo đúng thời hạn luật định.