Kỳ 2: Những đảng viên người Chứt nỗ lực giúp bà con vượt qua định kiến và hủ tục

Bản lĩnh của nữ Đảng viên, Trưởng bản Rào Tre

Người Chứt ở Hà Tĩnh, thực ra cùng tộc với người Rục ở Quảng Bình. Khi được đưa ra khỏi rừng sâu dựng nhà, lập thành bản Rào Tre dưới chân núi Kà Đay, (thuộc xã Hương Liên, huyện Hương Khê), họ vẫn giữ nguyên nếp xưa với rất nhiều định kiến, hủ tục lạc hậu, trong đó có định kiến Trưởng bản phải là người đứng tuổi, uống rượu giỏi, am hiểu tục lệ ma chay cổ xưa…

Chỉ đến khi Hồ Thị Kiên, người con sinh năm 1988 của đồng bào Chứt nơi đây trưởng thành, được địa phương, Bộ đội biên phòng bồi dưỡng, kết nạp vào Đảng, định kiến này mới được xóa bỏ, khi nữ Đảng viên trẻ này được giao trọng trách làm Trưởng bản Rào Tre vào năm 2015. Khi đó, Hồ Thị Kiên mới 27 tuổi.

Đảng viên Hồ Thị Kiên đã có 8 năm làm Trưởng bản Rào Tre.

“Khi đó bản thân tôi còn trẻ, lại là phụ nữ, áp lực nhiều lắm, bởi nhiều người hoài nghi về tôi, chưa thực sự tin tưởng. Nhưng nhờ có sự động viên, hướng dẫn, tạo điều kiện của cán bộ xã, nhất là cán bộ Biên phòng cắm bản, nên bản thân tôi từng bước vượt qua, hoàn thành tốt nhiệm vụ. Đến nay đã 8 năm làm Trưởng bản, làm cả Phó Bí thư Chi bộ bản Rào Tre” – chị Hồ Thị Kiên tâm sự.

Trước đó, khi đưa chúng tôi xuống bản gặp Hồ Thị Kiên, Trung tá Nguyễn Văn Thiên – Tổ trưởng Tổ biên phòng cắm bản Rào Tre (Đồn Biên phòng Bản Giàng) đã kể qua về năng lực, bản lĩnh thực sự của nữ Trưởng bản này.

Trung tá Nguyễn Văn Thiên - Tổ trưởng Biên phòng cắm bản Rào Tre luôn lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của bà con dân bản.

“Người Chứt trước đây phần lớn thất học, dựng vợ, gả chồng sớm, nhưng với Hồ Thị Kiên lại khác. Không chỉ là người chịu khó theo học kiếm con chữ, mà còn chịu khó “hướng ngoại”, giao lưu học hỏi cái hay, cái tốt ở ngoài xã hội, tự mình học hỏi, tiếp thu và áp dụng vào thực tế bản làng, đến năm 19 tuổi mới chịu lấy chồng là người cùng bản, chí thú lao động, sản xuất, vận động bà con xóa bỏ hủ tục lạc hậu, tập trung canh tác để có cái ăn, cái mặc” – Trung tá Nguyễn Văn Thiên kể.

Bản lĩnh thực sự của Hồ Thị Kiên, cũng được thể hiện qua câu chuyện kể về thời gian học cảm tình Đảng. Thời điểm đó, Hồ Thị Kiên mới sinh con, địa điểm học tập ở mãi dưới xuôi, thời gian học theo quy định 1 tuần. Nhưng chí hướng phấn đấu được đứng vào hàng ngũ Đảng khiến chị nỗ lực, buổi sáng vượt gần 30km xuống Trung tâm bồi dưỡng chính trị học, trưa quay về cho con bú, đầu chiều lại xuống học. Các thầy ở trung tâm thương tình, tạo điều kiện về thời gian học tập, nhưng Hồ Thị Kiên vẫn không chịu đón nhận, quyết tâm theo học đúng, đủ thời gian.

Bản Rào Tre dưới chân núi Kà Đay ngày nay đã khang trang, hiện đại.

Khi đã trở thành Đảng viên, nữ Trưởng bản Hồ Thị Kiên đã nỗ lực đi đầu trong vận động bà con lao động, sản xuất, sinh hoạt theo nếp sống mới. Để nêu gương, Kiên cùng chồng tiên phong cải tiến phương thức canh tác, chăn nuôi, bằng cách phá bỏ cây tạp trong vườn, trồng nhiều cây ăn quả, nuôi nhiều lợn, nhiều gà, thâm canh lúa nước… Hiệu quả kinh tế từ đó tăng theo từng năm, thu nhập ngày một nhiều hơn. Bà con dân bản thấy thế, cũng bắt đầu học làm theo, bước đầu có kết quả tốt.

“Từ đó, mình nói bà con nghe, mình hướng dẫn bà con theo, kể cả trong việc cho con cái đến trường, khám chữa bệnh ở cơ sở y tế… Mình luôn cùng Bộ đội Biên phòng, cán bộ xã tuyên truyền, vận động bà con sống và lao động, sản xuất theo chủ trương, đường lối mới của Đảng” – Hồ Thị Kiên chia sẻ và cho biết, các Đảng viên người Chứt trong bản Rào Tre cũng là những nhân tố nòng cốt, luôn phát huy tính tiên phong, gương mẫu của Đảng viên trong tất cả các lĩnh vực đời sống, lao động, đảm bảo an ninh chính trị.

Ghi nhận sự đóp góp tích cực của nữ Đảng viên Hồ Thị Kiên, ngoài việc tỉnh, huyện và xã nhiều lần khen thưởng, năm 2020, nữ Trưởng bản Rào Tre đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen, vì đã có thành tích trong phong trào thi đua về xây dựng nông thôn mới, xoá đói giảm nghèo, thực hiện chính sách dân tộc và miền núi trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

Trưởng bản Rào Tre, Đảng viên Hồ Thị Kiên chia sẻ với phóng viên.

Nòng cốt Đảng viên giúp đồng bào bước ra “vùng sáng”

Chi bộ bản Rào Tre tính đến nay mới hơn 6 năm thành lập, nhưng cách đây 20 năm, đã có người Chứt trong bản được kết nạp Đảng. Bà Hồ Thị Nam là một trong số đó, nhưng là nữ Đảng viên đầu tiên của người Chứt.

Bà Hồ Thị Nam sinh năm 1965 trong rừng sâu núi thẳm, sinh sống với người đồng bào mình trên dãy Trường Sơn, sống đời sống nguyên thủy, săn bắt, hái lượm, ở hang đá... Mãi đến năm 1991, nhóm người Chứt này mới được Bộ đội Biên phòng Hà Tĩnh phát hiện, gom lại đưa về dưới chân núi Kà Đay.

Bộ đội Biên phòng cắm bản thường xuyên xuống động viên, giúp đỡ bà con dân bản.

Trong ký ức của bà Nam, những ngày đó nhiều người đồng bào của bà quen núi, nhớ rừng, đã nhiều lần bỏ nhà, bỏ bản trốn vào rừng sâu, khiến Bộ đội Biên phòng rất vất vả để tìm về.

“Đến năm 2001 rồi, mà cán bộ cắm bản chúng tôi vẫn còn phải tìm họ đưa về bản, dựng nhà, cho họ cái ăn cái mặc, kể cả tắm cho họ, động viên, thuyết phục họ bám bản, giữ nhà, sống ổn định ở bản Rào Tre. Và để giữ họ lại yên tâm lao động, sản xuất, thì phải có Đảng viên người đồng bào, đi đầu gương mẫu, làm công tác vận động quần chúng, thuyết phục đồng bào Chứt, có như vậy thì họ mới nghe, mới theo. Công tác phát hiện, bồi dưỡng, kết nạp người Chứt vào Đảng có từ đó, bà Hồ Thị Nam là một trong số đó” – Trung tá Nguyễn Văn Thiên, Tổ trưởng Tổ Biên phòng cắm bản Rào Tre cho biết.

Bà Hồ Thị Nam được kết nạp Đảng vào năm 2003. Nhớ lại giây phút đó, bà vẫn còn nguyên xúc động, tự hào: “Hồi đó chúng tôi được Bộ đội Biên phòng giúp ổn định chỗ ở, cái ăn, yên tâm sinh sống, lại được mang họ Bác Hồ. Sau còn được đứng vào hàng ngũ của Đảng nên vui lắm, tự hào lắm. Tự thấy trách nhiệm của mình cao hơn, phải ý thức chấp hành tốt hơn, nỗ lực cống hiến hơn cho bà con dân bản, vì mình đã là Đảng viên”.

Bí thư Đảng ủy xã Hương Liên, ông Trần Phúc Anh: "Sau khi được kết nạp Đảng, bà Hồ Thị Nam được bầu giữ chức vụ Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ của bản. Ông Hồ Kính (người được kết nạp cùng năm với bà Nam) giữ chức vụ Trưởng bản. Đây là 2 trong những nòng cốt Đảng viên người dân tộc những năm đó góp phần tích cực vào công tác dân vận, vận động bà con đồng bào dân tộc ở đây yên tâm ổn định cuộc sống, tập trung lao động, sản xuất nông nghiệp, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, xóa bỏ những hủ tục lạc hậu, giúp đồng bào dân tộc Chứt bước ra “vùng sáng” văn minh".

Theo thời gian, từ 3 Đảng viên ban đầu, đến nay Chi bộ Đảng bản Rào Tre đã có 9 Đảng viên là người dân tộc Chứt, trong đó có 2 người con gái của bà Hồ Thị Nam là Hồ Thị Duyên (SN 1995) và Hồ Thị Khuyên (SN 2000). Đáng chú ý nữ Đảng viên Hồ Thị Duyên đã noi gương mẹ, luôn nỗ lực học tập, nhiệt tình với công việc của bản, giữ các chức vụ Bí thư Chi đoàn, Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ bản Rào Tre.

Đáng chú ý hơn, Duyên là người con gái dân tộc Chứt ở bản Rào Tre đầu tiên dám vượt qua luật tục, lựa chọn cho mình một người chồng “ngoại tộc”, tạo nên cuộc kết duyên vợ chồng lịch sử giữa người Chứt và người Kinh ở đây.

Đại diện cấp uỷ, chính quyền địa phương, Bộ đội biên phòng chúc mừng 2 quần chúng người Chứt được kết nạp Đảng. Ảnh Minh Toàn.

Đánh giá về vai trò gây dựng, phát triển Đảng viên, xây dựng Chi bộ Đảng ở bản Rào Tre, ông Trần Phúc Anh – Bí thư Đảng ủy xã Hương Liên nhận định: "Chính những nữ Đảng viên người Chứt ở bản Rào Tre, là một trong những nhân tố tiên phong để xây dựng, phát triển Đảng viên, phát triển Chi bộ Đảng, xây dựng tổ chức Đảng trong đồng bào dân tộc. Họ chính là nòng cốt, là cầu nối giữa Đảng và dân, là những “hạt giống đỏ” đã trưởng thành, ươm mầm thêm nhiều “hạt giống đỏ” kế tiếp trong tương lai cho địa phương và bản làng dân tộc".

Ông Đinh Duy Lân, Phó Bí thư thường trực Huyện ủy Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. Ông Đinh Duy Lân - Phó Bí thư thường trực Huyện ủy Minh Hóa (Quảng Bình): “Thực hiện kế hoạch của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển Đảng viên, Huyện ủy Minh Hóa đã xây dựng kế hoạch, đặc biệt quan tâm đến đồng bào dân tộc, nhất là với đồng bào dân tộc Rục, là đồng bào rất khó khăn. Chúng tôi chú trọng phát triển Đảng viên người đồng bào, làm nòng cốt để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt các chủ trương, chính sách, đảm bảo vấn đề an ninh biên giới, trật tự an toàn xã hội. Trong quá trình đó, đã có nhiều nhân tố mới, nhiều gương điển hình, đặc biệt là các nhân tố người đồng bào Rục".

Phó Bí thư Chi đoàn bản Rào Tre Hồ Thị Thường là đảng viên người Chứt trẻ nhất chi bộ. Đảng viên Hồ Thị Thường (SN 2000) – Phó Bí thư Chi đoàn bản Rào Tre (Hà Tĩnh): "Tôi được kết nạp Đảng vào tháng 11/2022, hiện là đảng viên người Chứt trẻ nhất tại Chi bộ bản Rào Tre. Trước đó, nhìn bà Nam, chị Kiên, cùng nhiều người nữa ở bản phấn đấu được vào Đảng, làm việc và sinh hoạt rất gương mẫu, luôn đi đầu trong các công việc của bản, lao động, sản xuất có nhiều kết quả tốt, tôi rất thích. Tôi đã học tập, noi theo gương các anh các chị đảng viên, nhất là chị Hồ Thị Kiên, Trưởng bản. Chị ấy là hình mẫu phấn đấu của lớp trẻ chúng tôi ở bản Rào Tre… Từ đó tôi ra sức phấn đấu trong học tập và làm việc, tham gia vào các hoạt động của bản, của Đoàn thanh niên… Kết quả tôi đã vinh dự được đứng vào hàng ngũ của Đảng. Tôi thấy rất tự hào và hứa sẽ tiếp tục rèn luyện, phấn đấu để luôn xứng đáng là người đảng viên gương mẫu, tiên phong, góp sức xây dựng Chi bộ cũng như bản Rào Tre ngày càng vững mạnh".

Kỳ 3: Bí quyết ươm “hạt giống đỏ” trong vùng đồng bào người Rục, người Chứt