Lời tựa: Người Rục, người Chứt ở Quảng Bình, Hà Tĩnh từng được mệnh danh là “người rừng”, bởi khi được Bộ đội Biên phòng phát hiện vào những năm cuối thế kỷ trước trong rừng sâu biên giới giáp nước bạn Lào, họ đang sinh tồn bằng săn bắt, hái lượm… Không biết đến nền văn minh bên ngoài đại ngàn nơi tộc người này sinh sống và tồn tại cả ngàn năm. Họ từng đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Dưới ánh sáng chủ trương và đường lối của Đảng, người Rục, người Chứt trong rừng sâu được chính quyền, cơ quan chức năng thuyết phục, vận động bằng việc tập hợp quần cư sinh sống, dựng nên bản, nên làng, với tập quán sản xuất văn minh, hiện đại. Từ đó từng bước xóa bỏ tập tục, lạc hậu, đói nghèo.
Cũng từ đây, qua công tác vận động quần chúng, đưa ánh sáng của Đảng đến từng thôn, từng bản, những Đảng viên người Rục, người Chứt đầu tiên được kết nạp, là nhân tố nòng cốt trong công tác xây dựng và phát triển tổ chức Đảng trong cộng đồng dân tộc thiểu số. Các Chi bộ Đảng do người Rục, người Chứt làm “thủ lĩnh” cùng từ đây được thành lập, góp phần thực hiện tốt chủ trương và quyết tâm chính trị của Đảng: “xóa bản trắng Đảng viên, bản trắng Chi bộ, xóa đói nghèo lạc hậu”.
    |
 |
| Đồng bào Rục được tái định cư trong những ngôi nhà khang trang, sạch sẽ. |
Bí thư Chi bộ dẫn dắt bản làng
“Mình còn trẻ, lại là Đảng viên, mình phải phấn đấu, phải làm việc nhiều, có kết quả tốt bà con mới tin, mới bầu mình làm Trưởng bản, làm Bí thư Chi bộ. Mà không chỉ mỗi mình đâu, các Đảng viên người Rục trong Chi bộ bản mình đều cố gắng noi gương, cố gắng hết sức, hết lực làm sao đó để đáp ứng được lòng mong chờ, mong mỏi của bà con dân bản…”. Đó là lời nói chân thành của Bí thư Chi bộ, Đảng viên trẻ Cao Xuân Long, sinh năm 1994, ở Bản Mò O Ồ Ồ, thuộc xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình).
Cao Xuân Long là người Rục gốc, là thế hệ thứ 2 của người Rục sau khi được chính quyền đưa từ rừng sâu, hang đá ra dựng nhà, lập bản ở vùng đệm Phong Nha – Kẻ Bàng.
|
 |
| Chân dung Bí thư Chi bộ, Trưởng bản Mò O Ồ Ồ Cao Xuân Long. |
Trước đó, khi vào bản gặp Cao Xuân Long, chúng tôi đã được ông Đinh Thanh Văn - Bí thư Đảng ủy xã Thượng Hóa giới thiệu, Long là 1 điển hình của người Rục vượt qua đói nghèo, lạc hậu, cố gắng học tập, vươn lên trở thành Đảng viên, là người nắm giữ 3 chức vụ trọng yếu của bản Mò O Ồ Ồ: Bí thư Chi bộ, Trưởng bản, Trưởng ban công tác mặt trận của bản.
“Nay Long chỉ làm Bí thư Chi bộ, Trưởng bản thôi. Nhiệm vụ Trưởng ban công tác mặt trận bản Mò O Ồ Ồ giai đoạn 2017 -2022, Long đã hoàn thành xuất sắc, được Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tặng Bằng khen, mời ra Hà Nội dự lễ vinh danh điển hình vào tháng 11/2022. Lần đó, Long là người trẻ nhất toàn quốc được vinh danh đấy” – Thiếu tá Đinh Lâm Viên – Đồn Biên phòng Cà Xèng cho biết.
|
 |
| Bằng khen của Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam dành cho Cao Xuân Long. |
Trên đường dẫn chúng tôi qua những cung đường quanh co, uốn lượn giữa đại ngàn Thượng Hóa, vào với 3 bản của người Rục nơi đây (bản Mò O Ồ Ồ, bản Ón và bản Yên Hợp), Thiếu tá Đinh Lâm Viên cho biết, những năm gần đây được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, đường sá vào với bản người Rục được quan tâm, được đầu tư xẻ núi, bạt đồi làm đường nhựa, đường bê tông chạy vào tận chân nhà dân.
“Nhưng những dịp mưa lũ lớn, thì các bản vẫn bị ngập, bị cô lập. Như mùa lũ tháng 10/2020, các bản bị cô lập hơn 1 tháng trời, giữa mênh mông biển nước. Chính quyền và Biên phòng chúng tôi phải nỗ lực hết sức để cứu trợ, tiếp tế, không để bà con đói, rét, bệnh tật” – Thiếu tá Viên kể.
|
 |
| Đường bê tông đã vào tận bản làng người Rục ở Quảng Bình. |
Chúng tôi nhớ lại, thì đúng thế thật. Lần đó, Báo Bảo vệ pháp luật kêu gọi, kết nối cứu trợ, khi về đây, chỉ có thể dừng xe trên đường Hồ Chí Minh, đổ hàng cứu trợ xuống để từng con thuyền của chính quyền, Biên phòng tiếp nhận, vượt biển nước mênh mông đưa vào cho bà con dân bản.
Lần này vào bản Mò O Ồ Ồ, chúng tôi ngạc nhiên trước khung cảnh sạch sẽ, hiện đại, rất hữu tình của những ngôi nhà người Rục nằm giữa lòng núi, bốn bề xanh mướt cây tràm, cây keo. Đón chúng tôi từ chân đường bê tông, đưa lên ngôi nhà sạch sẽ, ngăn nắp, Bí thư Chi bộ Cao Xuân Long cho biết: “Mình vừa đi làm rừng về”.
|
 |
| Cao Xuân Long - Đại biểu trẻ nhất trong dịp vinh danh gương điển hình toàn quốc giai đoạn 2017 - 2022. |
Trước sự ngạc nhiên của chúng tôi khi từ sáng đến đầu giờ chiều trời mưa, Long cười: “Mưa nhỏ mà, mình vào rừng chăm mấy cây tràm. Mình phải vào làm cho bà con làm theo. Chứ mình ở nhà bà con nhìn vào, cũng ở nhà chơi à”. Rồi Long chỉ lên vách nhà khoe: “Nhà báo thấy không, mình được khen nhiều lắm. Trong tủ còn cất nhiều bằng khen, giấy khen nữa”.
|
Thiếu tá Đinh Lâm Viên – cán bộ Đồn Biên phòng Cà Xèng, được tăng cường sinh hoạt, làm Phó Bí thư Chi bộ bản Mò O Ồ Ồ cho biết: Cao Xuân Long ngoài nhiệt tình, trách nhiệm với công việc, còn có nhiều ý tưởng giúp bà con dân bản trong lao động, sản xuất, giữ vững an ninh, trật tự thôn bản: “Long là người đưa ra ý tưởng và thuyết phục dân bản làm kiệt nuôi bò, hạn chế được bò thả rông, phá hoại hoa màu, phóng uế bừa bãi… Trước khi Long làm Bí thư Chi bộ, Trưởng bản, thì cả bản Mò O Ồ Ồ đều thuộc diện đói nghèo. Nhưng từ khi Long lên làm “thủ lĩnh” (2017) đến nay, bản có 77 hộ thì nay đã có 39 hộ thoát nghèo, đạt tỉ lệ hơn 50%. Đây là 1 kỳ tích”.
|
Nhìn theo tay chỉ, thấy người Bí thư Chi bộ, Trưởng bản Mò O Ồ Ồ này được khen thưởng nhiều thật. Nổi bật nhất, là Bằng khen của Chủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khen “Đã có thành tích xuất sắc trong công tác mặt trận giai đoạn 2017 – 2022”; Bằng khen của Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình khen “Đã có thành tích xuất sắc trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giai đoạn 2016 – 2021”; Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình khen “Đã có thành tích xuất sắc trong công tác cũng cố, phát huy khối đại đoàn kết các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2014 – 2019”…
Chúng tôi biết, để có được sự ghi nhận xứng đáng này, người Đảng viên Cao Xuân Long đã phải nỗ lực và nỗ lực không ngừng. Bởi Cao Xuân Long thiệt thòi từ nhỏ, khi sinh ra trong một gia đình có 8 anh chị em, bố mất sớm khi Long lên 10 tuổi. Ngày đó đói khổ trăm bề, nhưng với ý thức và ý chí mãnh liệt, chàng trai người Rục nhỏ bé này đã vượt qua được những năm tháng gian khó, quyết tâm đi tìm con chữ, tốt nghiệp được Trung học phổ thông.
“Năm 2013 mình tốt nghiệp Trung học phổ thông, đã đăng ký vào đại học rồi, nhưng gia đình khó khăn, thương mẹ thương các em ở nhà vất vả, mình đành về lại bản lấy vợ, quyết tâm làm kinh tế, để có điều kiện giúp các em được đến trường” – Cao Xuân Long tâm sự.
|
 |
| Đảng viên Cao Xuân Long tự hào trước những thành tích, phần thưởng cá nhân mình phấn đấu đạt được. |
Với kiến thức có được sau 12 năm đèn sách, cùng với việc ham học hỏi, Cao Xuân Long đã áp dụng được những hiểu biết của mình vào lao động, sản xuất, đưa kinh tế gia đình ra khỏi vòng khốn khó. Không những thế, Long còn rất năng nổ, nhiệt tình, trách nhiệm trong công việc thôn bản, nên không lâu sau đó được bầu làm Phó Bí thư Chi đoàn. Đến năm 2017, quần chúng ưu tú Cao Xuân Long được kết nạp vào Đảng. Cũng năm này, dân bản đã tin yêu bầu người Đảng viên trẻ tuổi này làm Trưởng bản. Sau 2 năm (2019), Cao Xuân Long chính thức được bầu giữ chức vụ Bí thư Chi bộ bản Mò O Ồ Ồ, một mình đảm trách 3 nhiệm vụ nặng nề mà cấp trên, dân bản tin tưởng giao phó.
“Mình làm một lúc nhiều nhiệm vụ nặng nề, nhưng đã được các đồng chí Đảng viên, bà con tín nhiệm thì mình cũng phải cố gắng phấn đấu, vươn lên để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” – Cao Xuân Long tâm sự.
|
|
| Clip Cao Xuân Long tâm sự về niềm vinh dự, tự hào và trách nhiệm của Đảng viên. |
“Đảng viên càng trẻ thì càng phải có trách nhiệm, nêu gương”.
Đấy là khẳng định chắc như cây gỗ lim trong rừng Phong Nha – Kẻ Bàng của Đảng viên Cao Xuân Nhàn – Trưởng bản Yên Hợp, xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình). Nhàn hiện là Đảng viên người Rục trẻ nhất, cũng là Trưởng bản trẻ nhất.
Cao Xuân Nhàn sinh năm 1998, năm 23 tuổi (2021), lúc đang là cán bộ Chi đoàn bản Yên Hợp, Nhàn được bồi dưỡng, kết nạp vào Đảng. Sau đó hơn một năm, với sự năng nổ của 1 Bí thư Chi đoàn, Tổ trưởng Tổ xung kích quản lý bảo vệ rừng bản Yên Hợp, Cao Xuân Nhàn được bà con dân bản tín nhiệm bầu giữ chức Trưởng bản.
|
 |
| Đảng viên trẻ nhất Chi bộ bản Yên Hợp, anh Cao Xuân Nhàn tự hào bên những thành tích mình đạt được. |
Tiếp chúng tôi trong căn nhà sạch sẽ, ngăn nắp, trên vách nhà cũng treo nhiều giấy khen ghi nhận thành tích người Đảng viên trẻ tuổi này đã đạt được. Nói chuyện với khách lạ, Cao Xuân Nhàn không giấu được niềm tự hào khoe ông nội, ông ngoại mình là Đảng viên. Noi gương gia đình, Nhàn phấn đấu được kết nạp Đảng sớm, là Đảng viên trẻ tuổi nhất trong Chi bộ bản Yên Hợp.
“Được đứng vào ngũ Đảng thì mình rất vinh dự, tự hào. Trách nhiệm là Đảng viên trẻ tuổi thì mình phải ý thức về lối sống, gương mẫu hơn cho bà con họ noi gương, để các bạn trẻ trong bản họ nhìn vào mình họ phấn đấu” – Cao Xuân Nhàn chia sẻ.
Bí thư Cao Xuân Nhàn tâm sự: “Mình được ra ngoài tiếp xúc, hiểu biết nhiều hơn bà con dân bản, nên mình đã cố gắng học tập để về triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế gia đình, an ninh trật tự, đảm bảo cuộc sống của bà con. Mình luôn nói các đồng chí Đảng viên trong bản phải thực hiện nêu gương, để bà con làm theo mình, chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước, hương ước của thôn bản. Mình cùng với bà con đoàn kết, chung sức làm kinh tế, phát triển kinh tế, để bà con dân bản không còn đói khổ, thiếu ăn thiếu mặc”.
|
 |
| Cơ quan chức năng, chính quyền địa phương thường xuyên xuống với bà con dân bản. |
Cao Xuân Nhàn cũng chia sẻ là Đảng viên, Trưởng bản trẻ tuổi, còn có những khó khăn, hạn chế trong công việc, nhưng được bà con dân bản tin tưởng và tín nhiệm, nên chí hướng tiếp tục cố gắng phấn đấu, hết sức chăm lo cho bà con dân bản
“Là bản dân tộc, nên bà con không được học hành nhiều, có nhiều cái còn hiểu biết hạn chế nên bà con hay hỏi, mình phải giải thích, động viên. Ngoài ra ở đây có Chi bộ, có các Đảng viên, cũng như cán bộ Biên phòng, Đảng ủy xã đã thường xuyên gặp gỡ, động viên, tuyên truyền bà con, vận động bà con sống, lao động theo đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nên mình rất yên tâm làm công việc của mình, tiếp tục cố gắng phấn đấu, hết sức chăm lo cho bà con dân bản” – Cao Xuân Nhàn tâm sự.
|
Ông Đinh Văn Giáo – Chủ tịch UBND xã Thượng Hóa (Minh Hóa – Quảng Bình): Kinh tế, xã hội khởi sắc nhờ tính tiên phong, gương mẫu của đảng viên
"Mặt bằng kinh tế thôn bản đồng bào Rục còn khó khăn, đời sống của bà con còn thiếu thốn so với mặt bằng chung. Hàng năm cấp ủy, chính quyền địa phương và cơ quan chức năng còn phải hỗ trợ. Tuy nhiên, từ ngày phát triển được tổ chức đảng ở cơ sở thôn bản, kết nạp Đảng viên người đồng bào, cũng như các tổ chức chính trị, xã hội được duy trì, hoạt động ngày một quy củ, thì tình hình kinh tế - xã hội ở các thôn bản có nhiều khởi sắc, nhất là kinh tế hộ gia đình của người đồng bào Rục có nhiều tiến bộ, diện tích canh tác nông nghiệp, lâm nghiệp ngày một nhiều và đem lại thu nhập tốt. Có được điều này là nhờ tính tiên phong, gương mẫu, đi đầu của các dảng viên người đồng bào, dám nghĩ, dám làm, nhất là các đảng viên giữ cương vị chủ chốt ở Chi bộ, Trưởng bản đã tuyên truyền, vận động bà con cùng làm. Đặc biệt, đã tuyên truyền, vận động bà con sống, lao động, sản xuất theo nếp sống mới, chấp hành các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương, hương ước của thôn bản… Điển hình như Đảng viên Cao Xuân Long - Trưởng bản Mò O Ồ Ồ, Cao Xuân Nhàn - Trưởng bản Ón... Chính điều này đã góp phần ổn định an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội, cũng như phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở xã miền núi, vùng sâu, vùng xa như Thượng Hóa chúng tôi".
|
Kỳ 2: Những đảng viên người Chứt nỗ lực giúp bà con vượt qua định kiến và hủ tục