Thông qua công tác kiểm sát việc giải quyết vụ án dân sự của TAND thành phố Bắc Giang về “Tuyên bố hợp đồng thế chấp tài sản vô hiệu”, giữa nguyên đơn ông Lê Văn T.; chị Lê Thị Việt T.; chị Lê Thị Minh C. với bị đơn Ngân hàng TMCP Đông Á- Chi nhánh Bắc Giang; VKSND thành phố Bắc Giang nhận thấy:

Ngày 24/5/2011, Ngân hàng TMCP Đông Á- Chi nhánh Bắc Giang kí hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất của bên thứ ba số 266/NT-HĐTC với ông Lê Văn T. (SN 1955), trú tại thôn Tân Văn 1, xã Tân Dĩnh, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang.

Theo đó, ông T. thế chấp cho Ngân hàng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất diện tích 163,8m2 tại thửa đất số 01; tờ bản đồ số 27, địa chỉ tại thôn Tân Văn 1, xã Tân Dĩnh, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang đã được UBND huyện Lạng Giang cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số AH 025272 ngày 16/5/2007 cho hộ gia đình ông Lê Văn T. và bà Hà Thị L.

leftcenterrightdel
Một điểm giao dịch của Ngân hàng TMCP Đông Á (Hình minh họa).

Trước thời điểm thế chấp, bà Hà Thị L. đã bị chết vào ngày 25/10/2010. Cán bộ Ngân hàng TMCP Đông Á- Chi nhánh Bắc Giang đã thu thập giấy chứng tử của bà Hà Thị L. nhưng không thông báo và không đưa những người đồng sở hữu thuộc hàng thừa kế thứ nhất gồm: Cụ Đào Thị T. (SN 1936), là mẹ đẻ bà L.; chị Lê Thị Việt T. (SN 1994); chị Lê Thị Minh C. (SN 1997), là các con của ông T. và bà L. để tham gia ký kết hợp đồng mà hợp đồng chỉ có ông Lê Văn T. đứng tên.

Việc cá nhân ông Lê Văn T. kí hợp đồng thế chấp tài sản với Ngân hàng là không đảm bảo theo quy định, ảnh hưởng đến quyền lợi của những thành viên là đồng sở hữu trong gia đình.

Từ đó dẫn đến việc các thành viên trong gia đình ông Lê Văn T. khởi kiện, đề nghị Tòa án tuyên bố Hợp đồng thế chấp tài sản quyền sử dụng đất của bên thứ ba giữa ông Lê Văn T. và Ngân hàng TMCP Đông Á - Chi nhánh Bắc Giang là vô hiệu.

Bản án dân sự sơ thẩm số 22/2023/DS-ST ngày 11/5/2023 của TAND thành phố Bắc Giang đã căn cứ các quy định của pháp luật và tuyên bố Hợp đồng thế chấp tài sản quyền sử dụng đất của bên thứ ba số 266/NT-HĐTC ngày 24/5/2011 được kí giữa ông Lê Văn T. và Ngân hàng TMCP Đông Á - Chi nhánh Bắc Giang: Vô hiệu một phần đối với phần tài sản của chị Lê Thị Việt T., Lê Thị Minh C. và cụ Đào Thị T.; phần tài sản của ông Lê Văn T. thế chấp vẫn có hiệu lực pháp luật.

leftcenterrightdel
 Một phiên tòa dân sự của TAND thành phố Bắc Giang.

Như vậy, cán bộ Ngân hàng TMCP Đông Á- Chi nhánh Bắc Giang trong quá trình thẩm định tài sản thế chấp có những sơ hở, thiếu sót vì không thực hiện đầy đủ các trình tự, thủ tục, điều lệ của tổ chức tín dụng khi cho vay vốn ngân hàng có thế chấp tài sản của bên thứ ba là quyền sử dụng đất; không đảm bảo đúng quy định của Bộ luật Dân sự và văn bản liên quan của ngân hàng dẫn đến hợp đồng thế chấp bị hủy một phần, làm ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh, thu hồi tài sản của Ngân hàng cũng như quyền lợi của các cá nhân có liên quan.

Vì vậy, VKSND thành phố Bắc Giang đã ban hành văn bản kiến nghị Giám đốc Ngân hàng TMCP Đông Á- Chi nhánh Bắc Giang thực hiện các giải pháp, biện pháp để phòng ngừa vi phạm trong việc lập hợp đồng có thế chấp tài sản là quyền sử dụng đất để đảm bảo chặt chẽ, đầy đủ, đúng quy định của pháp luật.

T.H