Tuyển sinh năm 2020: Áp dụng chế tài xử lý với các trường hợp gian lận

Khắc phục những hạn chế

Tại Hội nghị trực tuyến tổng kết tuyển sinh năm 2019, triển khai công tác tuyển sinh năm 2020 mới đây, bên cạnh những kết quả đã đạt được, lãnh đạo Bộ GD-ĐT thừa nhận công tác tuyển sinh năm 2019 vẫn còn một số bất cập, hạn chế cần điều chỉnh, khắc phục trong mùa tuyển sinh năm 2020.

Đó là một số trường đại học (ĐH), cao đẳng xác định tổ hợp không phù hợp với ngành đào tạo, thiếu cơ sở khoa học và căn cứ thực tiễn. Ngoài ra, quy định ngưỡng bảo đảm chất lượng đầu vào thấp hoặc nhập điểm sàn, các điều kiện sơ tuyển lên hệ thống không đúng với Đề án tuyển sinh đã công bố…

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng.

Nhắc lại một số hạn chế trong công tác tuyển sinh năm 2019, bà Nguyễn Thị Kim Phụng - Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH, Bộ GD-ĐT đã nêu lên một số vấn đề mà các cơ sở giáo dụ ĐH cần quan tâm: Thứ nhất là xuất hiện những tổ hợp không phù hợp với ngành đào tạo. Một số trường đã bị báo chí phản ánh, dư luận lên án, sau đó các trường phải đóng tổ hợp đó lại. Tuy nhiên, khi đóng tổ hợp, việc xét tuyển sẽ rất phức tạp vì đã có TS đăng ký.

Thứ hai, một số trường lạm dụng quyền tự chủ quy định ngưỡng bảo đảm chất lượng đầu vào thấp hoặc nhập điểm sàn, các điều kiện sơ tuyển lên hệ thống không đúng với đề án tuyển sinh đã công bố. 

Thứ ba, tỷ lệ TS trúng tuyển, nhập học vào ngành sư phạm thấp, dẫn đến một số ngành chỉ có một vài TS đủ “điểm sàn”, không đủ điều kiện để mở lớp. Một số trường quyết định không thực hiện theo thông báo, nâng điểm trúng tuyển lên để “đánh trượt TS”, dừng tuyển sinh để TS trúng tuyển vào nguyện vọng tiếp theo… nhưng không trao đổi với các cơ quan có liên quan để giải quyết quyền lợi cho TS.

Thứ tư, vấn đề tương tác với hệ thống vẫn còn lúng túng như nhập thiếu, không nhập, nhập không đúng thời gian, cấu trúc, nội dung… theo quy định về việc nhập danh sách TS trúng tuyển, TS xác nhận nhập học, TS đã nhập học lên hệ thống.

Thứ năm, năm 2019 tỷ lệ TS trúng tuyển đợt 1 cao (115,39% chỉ tiêu) nhưng tỷ nhập học thấp (63,89% so với số trúng tuyển). Theo bà Kim Phụng, có hai nguyên nhân dẫn đến tình trạng này: Do trường không nhập đầy đủ danh sách xác nhận nhập học lên hệ thống; Một số trường phổ thông còn chạy theo thành tích về tỷ lệ học sinh đỗ ĐH nên đã khuyến khích một số TS không có nguyện vọng học ĐH vẫn đăng ký xét tuyển để nâng tỷ lệ học sinh trúng tuyển ĐH cho trường mình. Đây là những lý do khiến tỷ lệ TS đỗ ĐH bị ảo lớn. Điều này cần được khắc phục trong năm tới.

Bà Phụng khuyến cáo: Năm nay, cần tương tác thật tốt với hệ thống, tránh tình trạng một số tường không tuân thủ theo quy định làm ảnh hưởng đến cả hệ thống.

Xử lý các trường hợp vi phạm

Tiếp tục phát huy thành công trong năm 2019, theo PGS.TS Hoàng Minh Sơn - Hiệu trưởng trường ĐH Bách khoa Hà Nội, nên sửa đổi, bổ sung những bất cập, hạn chế để tiếp tục hoàn thiện trong Quy chế tuyển sinh năm 2020.

Hiện nay, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ĐH đã có hiệu lực. Vì vậy, Quy chế tuyển sinh năm 2020 cần được điều chỉnh để phù hợp với quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục ĐH đã được Luật này quy định. Ngoài ra, cần tiếp tục làm tốt công tác xét tuyển và lọc ảo.

Liên quan đến dự kiến thay đổi trong Quy chế tuyển sinh năm 2020, bà Nguyễn Thị Kim Phụng cho biết: Quy chế tuyển sinh sẽ tích hợp các nội dung điều chỉnh tuyển sinh của trình độ ĐH vào cùng một quy chế gồm chính quy, vừa học vừa làm, văn bằng 2, chất lượng cao, liên kết đào tạo… để cả hệ thống có tính ổn định, dễ tra cứu, dễ sử dụng và trên cùng một mặt bằng pháp luật.

Ngoài ra, quy chế lần này quy định các nguyên tắc và mở rộng quyền tự chủ đối với các trường, đặc biệt là trường tự tổ chức tuyển sinh, thi các môn văn hóa, năng khiếu, đánh giá năng lực… nhằm bảo đảm chất lượng đầu vào và phát huy quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm giải trình của các cơ sở giáo dục ĐH.

Nhấn mạnh quy chế tuyển sinh sẽ quy định chặt chẽ chế tài xử lý các trường hợp vi phạm, bà Phụng cho rằng, đối với các trường, cán bộ lãnh đạo, cán bộ tuyển sinh, đặc biệt là TS có gian lận hoặc chỉ cần liên quan đến gian lận sẽ được áp dụng chế tài xử lý như buộc thôi học với TS.

Về kinh phí tuyển sinh, căn cứ vào Luật Giá, Luật Phí và Lệ phí, sẽ không còn quy định lệ phí tuyển sinh. Luật Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ĐH cũng quy định các cơ sở giáo dục ĐH được giao quyền tự chủ.

Do đó, việc định ra mức giá dịch vụ tuyển sinh thuộc trách nhiệm của các cơ sở đào tạo. Tuy nhiên, năm nay là năm cuối cùng trong giai đoạn ổn định cơ chế tuyển sinh sau Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản toàn diện GD-ĐT, vì vậy, Quy chế tuyển sinh về cơ bản vẫn giữ ổn định.