Trước thực trạng ngày càng gia tăng các đơn vị sử dụng lao động (SDLĐ) trốn đóng hoặc chậm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), BHXH tỉnh Thừa Thiên Huế đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm ngăn chặn và xử lý các đơn vị vi phạm. Từ việc tăng cường thanh tra, kiểm tra, đến việc áp dụng công nghệ thông tin và phối hợp với các cơ quan liên quan, BHXH tỉnh đang nỗ lực đảm bảo quyền lợi cho người lao động (NLĐ), đồng thời duy trì sự tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực BHXH, BHYT.

Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra

Trong những năm gần đây, tình trạng trốn đóng, chậm đóng BHXH đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng tại Thừa Thiên Huế. Nhiều doanh nghiệp không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng BHXH cho NLĐ, thậm chí có những trường hợp chủ SDLĐ bỏ trốn hoặc tuyên bố phá sản mà không hoàn thành trách nhiệm này. Điều này không chỉ gây thiệt hại lớn cho NLĐ, làm mất đi quyền lợi về BHXH, BHYT, mà còn gây khó khăn cho cơ quan quản lý và ảnh hưởng đến sự ổn định của hệ thống BHXH.

leftcenterrightdel
 BHXH tỉnh Thừa Thiên Huế đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm ngăn chặn và xử lý các đơn vị vi phạm về BHXH, BHYT, BHTN.

Phó Giám đốc BHXH tỉnh, bà Bùi Thị Thu Lý, cho biết rằng tình trạng này đang diễn ra khá phổ biến, và không chỉ gây ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ mà còn tạo ra gánh nặng quản lý cho các cơ quan chức năng. Chính vì thế, việc ngăn chặn và xử lý các đơn vị vi phạm đã trở thành một nhiệm vụ cấp thiết của BHXH tỉnh trong giai đoạn hiện nay.

Một trong những biện pháp quan trọng mà BHXH tỉnh Thừa Thiên Huế đã thực hiện để ngăn ngừa và xử lý tình trạng trốn đóng, chậm đóng BHXH là đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra. Trong năm 2024, BHXH tỉnh đã ra quyết định tổ chức thanh tra, kiểm tra tại 120 đơn vị, doanh nghiệp (DN) trên địa bàn.

Cụ thể, BHXH tỉnh đã tiến hành thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), BHYT tại 79 đơn vị SDLĐ; thanh tra liên ngành về việc đóng BHXH, BHTN, BHYT tại 10 đơn vị SDLĐ; kiểm tra chuyên ngành việc thực hiện chế độ, chính sách BHXH tại 17 đơn vị SDLĐ; và kiểm tra việc thực hiện hợp đồng khám chữa bệnh BHYT tại 9 cơ sở khám chữa bệnh BHYT.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, thông qua các hoạt động thanh tra, kiểm tra, BHXH tỉnh đã phát hiện nhiều sai phạm trong việc đóng BHXH, BHYT, và BHTN tại các đơn vị. Tổng số tiền truy thu đối với các trường hợp chưa đóng hoặc đóng thiếu quy định lên đến 620 triệu đồng, và các đơn vị đã được yêu cầu hoàn tất việc chuyển nộp tiền chậm đóng với tổng số tiền gần 700 triệu đồng. Những kết quả này cho thấy nỗ lực của BHXH tỉnh trong việc đôn đốc các DN thực hiện đúng nghĩa vụ đóng BHXH.

Luật BHXH sửa đổi – Cơ sở pháp lý mạnh mẽ cho việc xử lý vi phạm

Bên cạnh việc tăng cường thanh tra, kiểm tra, BHXH tỉnh Thừa Thiên Huế còn đẩy mạnh việc thực hiện các quy định mới trong Luật BHXH sửa đổi, vừa được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 7 vào ngày 29/6/2024. Luật BHXH sửa đổi đã bổ sung nhiều quy định quan trọng nhằm xử lý tình trạng chậm đóng và trốn đóng BHXH.

leftcenterrightdel
 Luật cũng quy định trách nhiệm của người SDLĐ trong việc bồi thường cho NLĐ nếu không tham gia hoặc tham gia BHXH bắt buộc không đầy đủ, gây thiệt hại đến quyền lợi hợp pháp của NLĐ.

Cụ thể, luật quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan trong việc xác định và quản lý đối tượng thuộc diện tham gia BHXH; đồng thời quy định cụ thể hành vi chậm đóng và trốn đóng. Ngoài ra, các biện pháp xử lý cũng được quy định chi tiết, bao gồm yêu cầu đơn vị vi phạm đóng đủ số tiền BHXH chậm đóng, trốn đóng; nộp tiền phạt tính theo tỷ lệ 0,03%/ngày trên tổng số tiền chậm đóng; xử phạt vi phạm hành chính; và trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đặc biệt, luật cũng quy định trách nhiệm của người SDLĐ trong việc bồi thường cho NLĐ nếu không tham gia hoặc tham gia BHXH bắt buộc không đầy đủ, gây thiệt hại đến quyền lợi hợp pháp của NLĐ. Những thay đổi này tạo ra một cơ sở pháp lý mạnh mẽ để bảo vệ quyền lợi của NLĐ, đồng thời răn đe các hành vi vi phạm của chủ SDLĐ.

Công khai thông tin và áp dụng biện pháp mạnh

Để đảm bảo hiệu quả của các biện pháp phòng ngừa và xử lý vi phạm, BHXH tỉnh Thừa Thiên Huế đã đặc biệt chú trọng đến công tác truyền thông và chia sẻ dữ liệu. Đơn vị đã phối hợp với các ngành chức năng, như Liên đoàn Lao động tỉnh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, và Cục Thuế tỉnh, để chia sẻ thông tin về tình hình đóng BHXH của các DN, từ đó xác định những DN chưa tham gia hoặc tham gia chưa đầy đủ BHXH, BHYT cho NLĐ.

Công tác truyền thông chính sách BHXH, BHYT cũng được đẩy mạnh nhằm giúp chủ SDLĐ hiểu rõ hơn về quyền lợi và trách nhiệm của mình theo quy định pháp luật. Đồng thời, thông qua việc triển khai ứng dụng VssID – BHXH số, NLĐ có thể dễ dàng theo dõi quá trình tham gia BHXH của mình, cũng như phát hiện những trường hợp vi phạm của DN. Điều này không chỉ giúp NLĐ chủ động bảo vệ quyền lợi của mình mà còn góp phần đôn đốc DN thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng BHXH.

leftcenterrightdel
 Truyền thông chính sách BHXH, BHYT cũng được đẩy mạnh nhằm giúp chủ SDLĐ hiểu rõ hơn về quyền lợi và trách nhiệm của mình theo quy định pháp luật.

Một trong những giải pháp quan trọng mà BHXH tỉnh Thừa Thiên Huế đang triển khai là công khai thông tin về các đơn vị chậm đóng BHXH trên các phương tiện truyền thông đại chúng, đặc biệt là trên ứng dụng Hue-S, một nền tảng thông tin đô thị thông minh. Việc công khai này giúp tăng cường sự giám sát từ phía xã hội và tạo áp lực buộc các DN phải tuân thủ quy định pháp luật về BHXH.

Ngoài ra, BHXH tỉnh cũng phối hợp với các cơ quan chức năng để đưa nội dung kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật về BHXH vào chương trình làm việc của các ngành, từ đó tăng cường hiệu quả giám sát và xử lý vi phạm. Các đơn vị cố tình vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định pháp luật, không chỉ bị phạt tiền mà còn không được xem xét trao tặng các danh hiệu thi đua hay hình thức khen thưởng.

Nhờ vào việc triển khai đồng bộ các giải pháp, từ đầu năm 2024 đến nay, BHXH tỉnh Thừa Thiên Huế đã thu được nhiều kết quả tích cực trong việc ngăn chặn và xử lý các trường hợp trốn đóng, chậm đóng BHXH. Số tiền truy thu và tiền chậm đóng đã được các đơn vị vi phạm hoàn trả, đảm bảo quyền lợi cho NLĐ. Đồng thời, số lượng DN vi phạm đã giảm đáng kể so với những năm trước đây, nhờ vào sự tăng cường giám sát và xử lý nghiêm khắc từ phía cơ quan chức năng.

Trong thời gian tới, BHXH tỉnh Thừa Thiên Huế sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra và truyền thông chính sách BHXH, BHYT. Đồng thời, đơn vị sẽ chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giám sát, đặc biệt là việc triển khai sâu rộng ứng dụng VssID để NLĐ có thể dễ dàng theo dõi và giám sát quyền lợi BHXH của mình.

Kết quả đạt được từ những nỗ lực của BHXH tỉnh Thừa Thiên Huế trong thời gian qua đã góp phần bảo đảm quyền lợi cho NLĐ, đồng thời tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng và tuân thủ pháp luật cho các DN. Việc tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp này sẽ giúp ngăn ngừa và xử lý hiệu quả tình trạng trốn đóng, chậm đóng BHXH trong tương lai, góp phần xây dựng một hệ thống bảo hiểm xã hội bền vững, công bằng và hiệu quả.

Bảo Hân