Tuyên bố chung về tăng cường quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Italy

Tổng thống Italy Sergio Mattarella đón Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Nhận lời mời của Tổng thống Cộng hòa Italy Sergio Mattarella, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Võ Văn Thưởng đã thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Italy, từ ngày 26 đến ngày 27 tháng 7 năm 2023. 

Đây là chuyến thăm cấp nguyên thủ đầu tiên giữa hai nước trong 7 năm qua, có ý nghĩa quan trọng nhằm thúc đẩy tin cậy chính trị và tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Italy. Chuyến thăm còn đặc biệt có ý nghĩa, trong bối cảnh hai nước kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1973 - 2023) và 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược.

Tại cuộc hội đàm, trong không khí hữu nghị và hiểu biết lẫn nhau, hai nhà lãnh đạo đánh giá cao những bước phát triển mạnh mẽ trong quan hệ hai nước trong 50 năm qua và nhất trí tiếp tục tăng cường hơn nữa các cuộc trao đổi, tiếp xúc cấp cao giữa hai nước trong các khuôn khổ song phương cũng như đa phương, nhằm nâng cao hiệu quả của các cơ chế hợp tác chuyên ngành giữa hai nước. Hai bên đã trao đổi sâu rộng về phương hướng phát triển quan hệ trong tương lai, cũng như các vấn đề quốc tế và khu vực hai bên cùng quan tâm.

Về sự phát triển của quan hệ Việt Nam - Italy

Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh những thành tựu tích cực và sâu rộng trong quan hệ Việt Nam - Italy, đặc biệt là từ khi hai nước thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược năm 2013, qua đó đẩy mạnh hợp tác chung và trao đổi đoàn các cấp, bao gồm các chuyến thăm cấp cao. Hai bên đã triển khai hiệu quả các cơ chế hợp tác song phương và phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương. Về kinh tế, hai nước đã trở thành đối tác quan trọng của nhau, trong đó Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Italy trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Về quốc phòng - an ninh, hai nước đang triển khai các cơ chế hợp tác hiệu quả. Hợp tác trong các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, văn hóa, du lịch và giao lưu nhân dân tiếp tục được đẩy mạnh. Hai bên hài lòng ghi nhận việc hai nước đã hỗ trợ lẫn nhau về vaccine và trang thiết bị y tế trong giai đoạn khó khăn của đại dịch COVID-19.

Hai nhà lãnh đạo nhất trí về tầm quan trọng của hợp tác song phương, trong bối cảnh tình hình khu vực và thế giới đang diễn biến phức tạp, khó lường, tiềm ẩn nguy cơ bất ổn và cộng đồng quốc tế đang phải đương đầu với nhiều vấn đề toàn cầu ngày càng nghiêm trọng. Theo đó, hai nhà lãnh đạo tái khẳng định quyết tâm tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Italy thông qua duy trì hợp tác trên các lĩnh vực truyền thống và mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực mới như chuyển đổi số, tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu. Hai bên cũng nhất trí phối hợp chặt chẽ vì thịnh vượng, phát triển bền vững và bao trùm của hai nước và vì hòa bình, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới, phù hợp với các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc.

Về tăng cường hợp tác chính trị, ngoại giao, quốc phòng và an ninh

Hai nhà lãnh đạo nhất trí tăng cường hợp tác giữa Bộ Ngoại giao hai nước, duy trì hiệu quả cơ chế Tham vấn chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao và hỗ trợ để các cơ quan đại diện ngoại giao, lãnh sự của hai nước hoạt động thuận lợi.

Hai nhà lãnh đạo nhất trí hợp tác quốc phòng, an ninh là các trụ cột quan trọng của quan hệ song phương và khẳng định tiếp tục thúc đẩy các hoạt động trao đổi đoàn các cấp. Về hợp tác quốc phòng, hai nhà lãnh đạo nhất trí duy trì hiệu quả cơ chế Đối thoại chính sách quốc phòng cấp Thứ trưởng. Việt Nam sẽ tích cực xem xét việc đón tàu hải quân Italy thăm cảng Việt Nam phù hợp với luật pháp, thông lệ quốc tế, quy định của Việt Nam và điều kiện thực tiễn. Hai bên sẽ tiếp tục nghiên cứu khả năng tiến hành đào tạo chuyên ngành về gìn giữ hoà bình Liên hợp quốc, công nghiệp quốc phòng, an ninh và an ninh hàng hải. Về hợp tác an ninh, hai nhà lãnh đạo nhất trí thiết lập Ủy ban hỗn hợp để thúc đẩy hợp tác giữa Bộ Công an Việt Nam và Bộ Nội vụ Italy. Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực an ninh mạng, phòng, chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia và thủy đạc, qua đó góp phần làm sâu sắc thêm quan hệ hợp tác quốc phòng, an ninh giữa hai nước, đóng góp vào hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực và trên thế giới.

Về tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư và hợp tác phát triển

Hai nhà lãnh đạo đánh giá cao việc hai nước là những đối tác thương mại và đầu tư quan trọng của nhau, khẳng định những tiềm năng và nhu cầu tiếp tục hợp tác trong nhiều lĩnh vực khác, nhất là phát triển cơ sở hạ tầng, kinh tế số, công nghệ cao, tăng trưởng xanh, năng lượng tái tạo, công nghiệp sáng tạo và nông nghiệp thông minh. Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh về việc cần tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đầu tư và kinh doanh của các đối tác hai bên.

Hai nhà lãnh đạo cam kết tiếp tục triển khai đầy đủ và hiệu quả Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) và cải thiện khả năng tiếp cận thị trường của nhau, thông qua việc gỡ bỏ các hạn chế thương mại không cần thiết và không hợp lý. Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí tiếp tục triển khai hiệu quả cơ chế Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế và phấn đấu sớm đưa kim ngạch thương mại hai chiều lên 7 tỷ USD.

Việt Nam hoan nghênh Nghị viện Italy đã thông qua điều luật về phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA), tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư hai bên trên cơ sở bình đẳng, cùng có lợi. Phía Italy ghi nhận những nỗ lực của Việt Nam thời gian qua trong việc thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) trong việc xử lý vấn đề đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Hai nhà lãnh đạo đánh giá cao việc Italy tiếp tục dành cho Việt Nam nguồn vốn ODA trong thời gian qua, hoan nghênh việc Italy mở rộng Văn phòng của Cơ quan Hợp tác phát triển tại Hà Nội phụ trách khu vực cũng như chiến lược mới của Italy nhằm thúc đẩy hợp tác phát triển với ASEAN và Việt Nam.

Về ứng phó với biến đổi khí hậu

Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh những cam kết mạnh mẽ của Việt Nam tại Hội nghị Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP26) về mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Hai nhà lãnh đạo cũng tái khẳng định những hợp tác hiện có trong khuôn khổ Bản ghi nhớ hợp tác về giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu được ký năm 2018, trong đó Việt Nam và Italy đang xây dựng dự án “Thiết lập và triển khai Hệ thống thông tin địa lý về Tính dễ tổn thương do biến đổi khí hậu, Đánh giá rủi ro và Giám sát môi trường cho Việt Nam dựa trên Công nghệ viễn thám”. Là thành viên Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7), Italy tái khẳng định cam kết sẽ hỗ trợ Chính phủ Việt Nam triển khai Quan hệ đối tác về chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) thông qua chuyển giao công nghệ, hỗ trợ tài chính, phát triển thể chế và đào tạo nhân lực cho Việt Nam trong quá trình chuyển đổi.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Tổng thống Italy Sergio Mattarella hội đàm sau lễ đón. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Về mở rộng hợp tác trên các lĩnh vực khác

Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh khoa học và công nghệ là một lĩnh vực ưu tiên trong hợp tác song phương và tái khẳng định sự cần thiết của việc duy trì cơ chế Ủy ban hỗn hợp về hợp tác khoa học công nghệ để từ đó triển khai các chương trình hợp tác. Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh Thông báo kêu gọi đề xuất đề tài/dự án theo Chương trình hợp tác khoa học và công nghệ 2024-2026 trong các lĩnh vực cụ thể cùng quan tâm, như nông nghiệp và khoa học thực phẩm, biến đổi khí hậu và phát triển bền vững, xã hội thông tin, khoa học vũ trụ và quan trắc Trái Đất, công nghệ bảo tồn và phục hồi di sản văn hóa và thiên nhiên.

Việt Nam hoan nghênh đề xuất của phía Italy về mở rộng quy mô và hoạt động của “Ngôi nhà Italy” theo tên gọi mới “Ngôi nhà Italy - Viện Văn hóa Italy tại Hà Nội”.

Hai nhà lãnh đạo đánh giá cao hợp tác về giáo dục - đào tạo, qua đó góp phần thúc đẩy giao lưu, hiểu biết lẫn nhau giữa các thế hệ trẻ và sinh viên hai nước. Hai nhà lãnh đạo nhất trí duy trì các Chương trình hành động hợp tác giáo dục và Diễn đàn giáo dục đại học giữa hai nước. Việt Nam đề nghị Italy tăng học bổng cho sinh viên, nghiên cứu sinh Việt Nam và hỗ trợ các dự án về nâng cao năng lực đào tạo, nghiên cứu và giảng dạy cho giảng viên Việt Nam. Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh các hoạt động trao đổi, giao lưu văn hóa, nghệ thuật và đánh giá cao logo chung và các sự kiện tổ chức nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam – Italy trong năm 2023.

Hai nhà lãnh đạo vui mừng về sự phát triển trong quan hệ giữa các chính quyền địa phương và doanh nghiệp hai nước thời gian qua, đặc biệt là Bản ghi nhớ mới ký kết giữa tỉnh Vĩnh Phúc và vùng Tuscany. Hai nhà lãnh đạo đặc biệt hoan nghênh những kết nối hợp tác và tăng cường giao lưu giữa thành phố Hà Nội với thành phố Rome, tỉnh Bình Dương với vùng Emilia Romagna, tỉnh Quảng Trị với tập đoàn ENI cũng như giữa các địa phương và doanh nghiệp khác của hai nước.

Hai nhà lãnh đạo đánh giá cao vai trò cầu nối và những đóng góp của cộng đồng người dân hai nước đối với nước sở tại. Hai nhà lãnh đạo nhất trí dành sự quan tâm, hỗ trợ để những cộng đồng này ổn định sinh hoạt, học tập và làm việc tại mỗi nước cũng như bảo vệ quyền lợi chính đáng của họ.

Về các vấn đề quốc tế và khu vực

Hai nhà lãnh đạo cam kết tăng cường chia sẻ quan điểm, phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế và khu vực, nhất là tại Liên hợp quốc và trong khuôn khổ ASEAN - EU. Hai nhà lãnh đạo ủng hộ xây dựng một cộng đồng ASEAN phát triển mạnh mẽ, thịnh vượng, đóng vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực cũng như trong việc tăng cường quan hệ Đối tác Phát triển ASEAN – Italy và quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN - EU. Hai nhà lãnh đạo nhất trí tiếp tục phối hợp để duy trì đối thoại và hợp tác Á - Âu, bao gồm thông qua Quỹ Á - Âu (ASEF).

Hai nhà lãnh đạo đã trao đổi về những vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm. Hai bên tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định, tự do hàng hải và hàng không tại Biển Đông, thực thi một cách thiện chí và có trách nhiệm Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hoà bình, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực và tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982. Hai nhà lãnh đạo cũng nhấn mạnh giá trị phổ quát và toàn vẹn của UNCLOS và tái khẳng định UNCLOS là khuôn khổ pháp lý toàn diện điều chỉnh tất cả các hoạt động tại các vùng biển và đại dương. 

Hai nhà lãnh đạo cam kết tăng cường phối hợp để thúc đẩy hình thành một cấu trúc khu vực rộng mở, bao trùm, minh bạch và tôn trọng luật pháp quốc tế với vai trò trung tâm của ASEAN.

Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết của việc thiết lập một nền hòa bình toàn diện, công bằng và lâu dài tại Ukraine, phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế.

Nhân dịp này, hai nhà lãnh đạo hoan nghênh việc hai nước vừa ký kết Hiệp định dẫn độ và Hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù giữa nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và nước Cộng hòa Italy và chứng kiến lễ ký kết Chương trình hợp tác văn hoá giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa Italy giai đoạn 2023 - 2026, Hiệp định Tương trợ Tư pháp giữa Viện kiểm sát Nhân dân Tối cao Việt Nam và Bộ Tư pháp Italy và Bản ghi nhớ hợp tác giữa UBND tỉnh Vĩnh Phúc và vùng Tuscany.