Một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ tiết lộ, quân nhân Nga đã tiến vào Căn cứ Không quân 101, nằm cạnh Sân bay Quốc tế Diori Hamani ở thủ đô Niamey, nơi quân đội Mỹ đang đồn trú, sau quyết định của chính quyền Niger trục xuất lực lượng Mỹ khỏi nước này.

Vào tháng 3, chính quyền quân sự ở Niger đã yêu cầu Washington rút 1.000 binh sĩ khỏi nước này.

Ngày 19/4, các nguồn tin Washington cho biết, lực lượng Mỹ sẽ rút quân khỏi Niger, trên cơ sở thỏa thuận giữa Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Kurt Campbell và giới lãnh đạo Niger.

leftcenterrightdel
 Trước cuộc đảo chính quân sự vào tháng 7 năm ngoái, Niger là đối tác quan trọng trong cuộc chiến của Mỹ chống IS. Trong ảnh là Căn cứ Không quân 201 ở Agadez, Niger. Ảnh: Carley Petesch/AP.

Trước cuộc đảo chính quân sự vào tháng 7 năm ngoái, Niger là đối tác quan trọng trong cuộc chiến của Mỹ chống lại Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) và Jama'at Nusrat al-Islam wal Muslimeen (JNIM- chi nhánh của al-Qaeda ở vùng Sahel).

Nhưng chính quyền mới ở Niger đã cùng với chính quyền ở 2 nước láng giềng là Mali và Burkina Faso chấm dứt các thỏa thuận quân sự với các đồng minh phương Tây, đồng thời rời khỏi Cộng đồng kinh tế Tây Phi (ECOWAS) và thúc đẩy quan hệ chặt chẽ hơn với Nga.

leftcenterrightdel
 Binh sĩ Niger trong cuộc huấn luyện với các các lực lượng Mỹ tại Căn cứ Không quân 201 ở Agadez, Niger, ngày 10/7/2019.  Ảnh: USAF/ Devin Boyer.

Một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ, cho biết, quân đội Nga không đóng chung với lực lượng Mỹ tại Căn cứ Không quân 101 mà sử dụng một nhà chứa máy bay độc lập, nằm cạnh Sân bay Quốc tế Diori Hamani ở thủ đô Niamey.

Động thái của Nga cũng đặt ra câu hỏi về số phận của các cơ sở quân sự của Mỹ ở Niger, sau khi Washington hoàn tất việc rút quân.

Mỹ và các đồng minh đã buộc phải rút quân khỏi một số quốc gia châu Phi sau loạt các cuộc đảo chính khiến các nhà lãnh đạo quân sự lên nắm quyền.

leftcenterrightdel
 Một chiếc máy bay vận tải C-130J Super Hercules của Không quân Mỹ tại Căn cứ Không quân 201, Agadez, Niger, ngày 3/8/2019. Ảnh: USAF/ Devin Boyer.

Ngoài việc sắp rời Niger, lực lượng Mỹ cũng đã rời Chad, trong khi quân đội Pháp đã phải rời khỏi Mali và Burkina Faso. Trong khi đó Nga cho thấy đang tăng cường quan hệ với các quốc gia châu Phi.

Trong đó Mali đã nhanh chóng trở thành một trong những đồng minh châu Phi thân cận nhất của Nga, với lực lượng lính đánh thuê của Tập đoàn Wagner được triển khai tại đây để chống lại các nhóm nổi dậy.

Sau cuộc đảo chính năm ngoái ở Niger, quân đội Mỹ đã chuyển một số lực lượng từ Căn cứ Không quân 101 sang Căn cứ Không quân 201 ở thành phố Agadez.

leftcenterrightdel
 Căn cứ không quân 101 của Mỹ ở Niamey. Ảnh: Bertrand Guay / AFP.

Hiện chưa rõ có những thiết bị quân sự nào của Mỹ còn lại ở Căn cứ Không quân 101.

Washington đã xây dựng căn cứ không quân 201 ở miền trung Niger với chi phí hơn 100 triệu USD. Kể từ năm 2018, nó đã được sử dụng để nhắm mục tiêu vào IS và JNIM bằng UAV.

Đã có 8 cuộc đảo chính ở Tây và Trung Phi trong vòng 4 năm qua, bao gồm cả ở Burkina Faso, Mali và Niger.

Văn Phong/Reuters