Hôm 3/8, căng thẳng ở Nagorno-Karabakh tái bùng phát trở lại sau khi giao tranh nổ ra giữa quân đội Azerbaijan và dân quân Karabakh do Armenia hậu thuẫn. Cả hai bên đều báo cáo thương vong và cáo buộc bên kia khiêu khích, vi phạm lệnh ngừng bắn.

Bộ Quốc phòng Azerbaijan cho biết, quân ly khai Karabakh đã nhắm mục tiêu vào các vị trí đóng quân của nước này ở huyện Lachin, nơi nằm dưới sự giám sát của lực lượng gìn giữ hòa bình Nga, giết chết một binh sĩ.

Quân đội Azerbaijan sau đó đã tiến hành một chiến dịch đáp trả ở khu vực tranh chấp và giành quyền kiểm soát một số điểm cao chiến lược ở Karabakh.

leftcenterrightdel
 Dân quân Nagorno-Karabakh gần đường liên lạc trong khu vực tranh chấp, vào ngày 21/4/2015. Ảnh: Getty / Brendan Hoffman.

Quân ly khai Nagorno-Karabakh nói, cuộc tấn công của Azerbaijan khiến 2 binh sĩ thiệt mạng, 14 binh sĩ khác bị thương.

Trước tình huống căng thẳng leo thang, hôm 3/8, Tổng thống Cộng hòa Nagorno-Karabakh (hay Cộng hòa Artsakh) tự xưng, Arayik Harutyunyan, đã ký sắc lệnh tổng động viên một phần, hãng thông tấn Nga TASS dẫn thông tin từ truyền thông Armenia cho biết.

Bộ Quốc phòng Nga xác nhận chế độ ngừng bắn ở Nagorno-Karabakh đã bị vi phạm; đồng thời cho biết, chỉ huy lực lượng gìn giữ hòa bình Nga cùng với đại diện của Azerbaijan và Armenia, đang thực hiện các biện pháp để ổn định tình hình.

leftcenterrightdel
 Quân đội Azerbaijan thực hiện chiến dịch “ báo thù” ở vùng tranh chấp Nagorno-Karabakh. Nguồn: Bộ Quốc phòng Azerbaijan.

Phản ứng trước tình huống, Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi chấm dứt lập tức các hành động thù địch giữa các lực lượng Azerbaijan và Armenia ở Karabakh. 

"Điều cần thiết lúc này là giảm leo thang, tôn trọng hoàn toàn lệnh ngừng bắn và quay trở lại bàn đàm phán để tìm kiếm các giải pháp thương lượng.", người phát ngôn chính sách đối ngoại của EU Josep Borrell cho biết trong một tuyên bố.

leftcenterrightdel

 Video quân đội Azerbaijan thực hiện chiến dịch “ báo thù” bằng UAV ở vùng tranh chấp Nagorno-Karabakh. Nguồn: Bộ Quốc phòng Azerbaijan.

Tranh chấp lãnh thổ giữa Armenia và Azerbaijan bắt đầu nổ ra từ cuối những năm 1980 trước khi Liên Xô tan rã, mà tâm cuộc chiến tại Nagorno-Karabakh. Đây là vùng lãnh thổ tranh chấp được cộng đồng quốc tế xem là một phần của Azerbaijan, nhưng do Cộng hòa Artsakh tự xưng ở Nam Kavkaz quản lý với đa số dân tộc Armenia sinh sống, được thành lập trên cơ sở Khu tự trị Nagorno-Karabakh của  Azerbaijan.

Xung đột bùng phát trở lại từ ngày 27/9/2020 với các cuộc giao tranh ác liệt, gây đổ máu cho cả binh sĩ và dân thường, cơ sở hạ tầng bị tàn phá nghiêm trọng. Nhiều nhà lãnh đạo thế giới kêu gọi các bên liên quan giải quyết xung đột thông qua đàm phán.

leftcenterrightdel
 Cả quân đội Azerbaijan và lực lượng ly khai Cộng hòa Nagorno-Karabakh tự xưng đều báo cáo thương vong. Ảnh: Sputnik / Aram Nersesyan.

Đêm ngày 9, rạng sáng ngày 10/10/2020, dưới sự trung gian của Nga, Armenia và Azerbaijan đã đồng ý chấm dứt chiến tranh, ngừng bắn hoàn toàn, trao đổi tù nhân và thi thể của những người thiệt mạng.

Theo thỏa thuận, Yerevan đã bàn giao cho Baku các vùng Kelbajar và Lachin, cũng như một phần của vùng Aghdam, những vùng trong thời kỳ chiến sự nằm dưới sự kiểm soát của Cộng hòa Nagorno-Karabakh tự xưng.

Ngoài ra, lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga đã đóng quân trong khu vực trong vai trò giám sát ngừng bắn.

Văn Phong/TASS, Sputnik, RT, AFP