NASA phóng thành công tàu thăm dò sao Hỏa Perseverance

Phóng tàu thăm dò khi Sao Hỏa đang ở gần Trái Đất

Lúc 7h50’ sáng ET (18h50’ giờ Việt Nam) ngày 30/7, tàu thăm dò sao Hỏa Perseverance đã rời bệ phóng từ Trung tâm Không gian Kennedy, Mũi Canaveral Florida, Mỹ hướng tới Sao Hỏa, thực hiện sứ mệnh “Kiên trì 2020”.

Ban đầu kế hoạch cất cánh của Perseverance là ngày 17/7, tuy nhiên thời điểm này đã bị dời lại 3 lần, do sự cố thiết bị hệ thống mặt đất.

Perseverance mang theo tải trọng nặng nhất từ trước đến nay là 1.025 kg với một chiếc xe Rover tự hành và một trực thăng.

Tàu vũ trụ sẽ phải vượt qua hành trình 314 triệu dặm và dự tính sẽ đến sao Hỏa vào ngày 18/2/2021, hạ cánh tại một miệng hố sâu 820 feet (250 m) được gọi là Jezero, được cho là một hồ nước cổ đại vốn có nước 3,5 tỷ năm trước.

Tàu Perseverance được phóng bởi tên lửa đẩy Atlas 5 của Công ty United Launch Alliance (ULA), một liên doanh giữa hãng máy bay Boeing và Lockheed Martin.

NASA phóng thành công tàu vũ trụ thăm dò Sao Hỏa Perseverance. Ảnh: NASA.

Đây là lần phóng tàu vũ trụ thứ 9 của NASA tới Sao Hỏa. NASA đã hợp tác với Cơ quan Vũ trụ châu Âu cho nhiệm vụ tiếp theo sẽ gửi 2 hoặc nhiều tàu vũ trụ tới Sao Hỏa vào năm 2026.

Một giờ sau khi phóng, tàu vũ trụ Perseverance đã tách thành công khỏi tầng trên Centaur của tên lửa Atlas 5.

Một sưu cố xảy ra, tàu Perseverance gặp trục trặc khi mất liên lạc với trung tâm mặt đất chỉ vài giờ sau khi phóng. Tuy nhiên liên lạc đã được thiết lập trở lại với những hiệu chỉnh từ hệ thống mặt đất.

Matt Wallace, Phó giám đốc dự án của NASA, cho biết: 'Tất cả các dấu hiệu đều tiến triển tốt. Tín hiệu vô cùng mạnh mẽ và có một chút áp đảo đối với máy thu nhạy cảm của Mạng không gian sâu '.

Các quan chức của NASA đã xác nhận rằng việc mất tín hiệu là do động cơ chuyển sang chế độ an toàn, phản ứng với nhiệt độ lạnh bất ngờ tấn công tàu khi nó đi qua không gian sâu. 

Người dân Mỹ theo dõi sự kiện. Ảnh: NASA.

'Đây không phải là bất thường, mọi thứ đang diễn ra theo kế hoạch. Chúng tôi cần phải điều chỉnh các trạm thu của chúng tôi trên mặt đất để thu tín hiệu.”, Quản trị viên NASA Jim Bridenstein.

“Một vụ phóng liên hành tinh có nhịp độ nhanh và năng động, do đó, một tàu vũ trụ được thiết kế để tự đặt nó ở chế độ an toàn nếu máy tính trên tàu nhận thấy các điều kiện không nằm trong các thông số định sẵn của nó.”, các quan chức NASA viết trong tuyên bố. 

Tháng 7 là thời điểm liên kết hiếm hoi trên quỹ đạo của Trái Đất và Sao Hỏa, khiến vị trí hành tinh đỏ tương đối gần và có tiếp cận nhanh nhất. Chính bởi vậy thời điểm này cùng lúc có nhiều tàu thăm dò được phóng tới Sao Hỏa, bởi Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và một số quốc gia khác.

Tìm kiếm sự sống và khám phá khoáng sản

Nhiệm vụ của sứ mệnh “Kiên trì 2020” là tìm kiếm các dấu hiệu của sự sống vi khuẩn trong quá khứ trên Sao Hỏa và thu thập các mẫu đất đá đưa về Trái đất, theo NASA.

Xe Rover tự hành. Chiếc xe 6 bánh, có cùng kích thước với một chiếc xe lớn, đi kèm với một máy bay trực thăng 4 pound (1,8 kg) tự hành có tên Ingenuity sẽ nghiên cứu bầu khí quyển của sao Hỏa. Ảnh: NASA.

“Đây là lần đầu tiên trong lịch sử chúng ta tới Sao Hỏa với sứ mệnh rõ ràng là tìm kiếm sự sống ở một thế giới khác, cuộc sống cổ xưa trên Sao Hỏa.”, quản trị viên NASA Bridenstine cho biết.  

Chiếc xe tự hành Rover cao 7 feet, rộng 9 feet, nặng 2.260 pounds được thiết kế bền vững và đặc biệt để có thể thu thập các mẫu địa chất Sao Hỏa.

Tàu thăm dò sao Hỏa Perseverance đã rời bệ phóng từ Trung tâm Không gian Kennedy, Mũi Canaveral Florida, Mỹ hướng tới Sao Hỏa, thực hiện sứ mệnh “Kiên trì 2020”. Nguồn: NASA.

Nó được cung cấp bởi một pin hạt nhân bao gồm 10,6 pound plutoni, cung cấp 2.000 watt điện và sẽ tồn tại trong khoảng 14 năm.  

Rover sẽ săn lùng vi khuẩn trong quá khứ trên Sao Hỏa, khoan vào bề mặt bụi bặm của hành tinh và thu thập vật liệu. NASA đặt mục tiêu thu thập ít nhất 20 mẫu vật liệu để đưa trở lại Trái đất để phân tích.

Nhiệm vụ này được gọi là Thí nghiệm sử dụng tài nguyên trong tình huống oxy trên sao Hỏa (MOXIE), chuẩn bị cho việc thám hiểm sao Hỏa của con người.

Nếu Rover có thể hạ cánh thành công, nó sẽ di chuyển đến miệng núi lửa Jezero, nơi các nhà khoa học suy đoán đã từng là một hồ nước cách đây 3,5 tỷ năm. Ảnh: NASA.

Một mục tiêu của MOXIE là tiến hành một thí nghiệm để chuyển đổi các yếu tố của bầu khí quyển sao Hỏa giàu carbon dioxide thành nhiên liệu tên lửa.

NASA cũng đang hướng tới các sứ mệnh đưa phi hành đoàn trong tương lai tới Sao Hỏa; và, sẽ sử dụng các tính năng trong phòng thí nghiệm được xây dựng của Perseverance để xem liệu oxy có thể được tạo ra từ các nguồn tài nguyên sao Hỏa tự nhiên hay không.

Rover sẽ sử dụng tia laser năng lượng cao được gọi là SuperCam, để bắn các xung năng lượng cao có khả năng làm bốc hơi các tảng đá cách xa tới 20 feet.

Tia laser làm nóng mục tiêu đến 18.000 độ F (gần 10.000 độ C), đủ nóng để biến đá rắn thành plasma có thể được chụp bằng camera để phân tích thêm.

Miệng núi lửa Jezero dài 28 dặm (45 km). Ảnh: NASA.

Công cụ này sẽ giúp các nhà nghiên cứu xác định các khoáng chất nằm ngoài tầm với của cánh tay robot hoặc trong các khu vực quá dốc không thể tiếp cận.

Mặc dù Rover có thiết kế rất giống với Curiosity, nhưng nó có một loạt các cảm biến và thiết bị mới, bao gồm micro. Thiết bị này sẽ ghi lại những âm thanh khi tàu vũ trụ hạ cánh, cũng như bất kỳ tiếng động nào trên bề mặt Sao Hỏa.

Một trong những thao tác phức tạp nhất trong hành trình của Perseverance sẽ là thứ mà các kỹ sư nhiệm vụ gọi là 'bảy phút khủng bố', đó là khi robot chịu đựng sức nóng và vận tốc cực độ khi nó rơi xuống bầu khí quyển sao Hỏa trước khi hạ cánh.

Máy bay trực thăng tự hành Ingenuity đi kè với Rover. Đây sẽ là lần đầu tiên trong lịch sử, một chiếc máy bay đã bay trên một thế giới khác. Ảnh: NASA.

Hoa Kỳ có kế hoạch đưa các phi hành gia lên Sao Hỏa vào những năm 2030, theo một chương trình dự kiến sử dụng việc trở lại Mặt trăng như một nền tảng thử nghiệm cho các nhiệm vụ của con người, trước khi thực hiện hành trình phi hành đoàn đầy tham vọng hơn tới Sao Hỏa.

Miệng núi lửa Jezero đã được xác định là một địa điểm hạ cánh lý tưởng vì những gì các nhà thiên văn học đã tìm thấy nhiều thông tin thú vị về quá khứ của nó.

Miệng núi lửa khổng lồ được cho từng có sự hiện diện của nước.

Rover của NASA sẽ thu thập các mẫu đất đá từ hành tinh đỏ cho một nhiệm vụ trong tương lai để đưa chúng trở lại Trái đất. Ảnh: NASA.

NASA đang gửi trực thăng Ingenuity đi cùng với sự kiên trì và nó được giao nhiệm vụ điều tra bầu khí quyển của sao Hỏa.

Máy bay sẽ bay ở độ cao tương tự 100.000 feet (30,5 km) trên Trái đất, cho phép nó thu thập dữ liệu địa chất ở những khu vực mà Rover không thể di chuyển.

Độ cao đặc biệt này được thực hiện nhờ bầu khí quyển mỏng trên sao Hỏa, chỉ bằng 1/1.000 so với Trái đất.

Đây sẽ là lần đầu tiên một máy bay trực thăng mặt đất không chỉ bay ở độ cao như vậy, mà còn là lần đầu tiên nó sẽ bay trên một hành tinh khác.