leftcenterrightdel
2 khu vực rừng tự nhiên ngập mặn bị chết dần ở Quảng Ninh.

Thời gian gần đây, một diện tích lớn rừng ngập mặn nằm hai bên đường bao biển Hạ Long – Cẩm Phả (tỉnh Quảng Ninh) và bên bờ vịnh Hạ Long đang đổi màu từ xanh sang nâu và chết hàng loạt như "đống củi khô".

Theo tìm hiểu của phóng viên, 2 khu rừng ngập mặn tự nhiên này có dấu hiệu héo lá từ đầu năm 2022. Tổng diện tích rừng ngập mặn bị chết của 2 khu vực là khoảng 4,8 héc-ta. Khu vực 1 có diện tích hơn 2,1 héc-ta thuộc lô 6, khoảnh 7, Tiểu khu 179  là rừng tự nhiên ngập mặn thuộc quy hoạch rừng phòng hộ do UBND phường Quang Hanh (TP Cẩm Phả) quản lý. Khu vực 2 có diện tích 2,7 héc-ta thuộc lô 203, khoảnh 1b, Tiểu khu 104 nằm trong ranh giới hồ sơ giao khoán quản lý, bảo vệ của ông Đinh Văn Minh (hộ khẩu tại khu 1, phường Hà Phong, TP Hạ Long) là rừng tự nhiên ngập mặn.

Hai khu rừng này nằm đối diện với nhau qua con đường ven biển Hạ Long – Cẩm Phả vừa mới được đưa vào sử dụng. Điều lạ là, những vạt rừng ngập mặn nằm ngay sát đó vẫn xanh tươi.

Theo quan sát của phóng viên, tại nhiều vị trí, các cây rừng ngập mặn chết, héo theo hàng, lối. Có chỗ, dường như có bàn tay con người mở một lối rộng hàng mét, chạy xuyên rừng ngập mặn.

Sự việc rừng ngập mặn bị chết bất thường đã được báo lên các cơ quan chức năng của 2 thành phố Hạ Long và Cẩm Phả của tỉnh Quảng Ninh, nhưng cho đến nay vẫn chưa có kết luận cụ thể nguyên nhân do đâu.

leftcenterrightdel
 Vị trí rừng ngập mặn bị chết bên bờ vịnh Hạ Long.

Thực hiện chỉ đạo của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Ninh về việc phối hợp giữa Hạt Kiểm lâm TP Hạ Long, Hạt kiểm lâm TP Cẩm Phả với các cơ quan, đơn vị có liên quan tiến hành kiểm tra xác định ranh giới, diện tích, hiện trạng, nguyên nhân cây rừng ngập mặn bị khô lvà chết dần tại khu vực ven đường bao biển để có biện pháp giải quyết.

Tại Biên bản làm được lập ngày 11/3/2022, của Hạt Kiểm lâm TP Hạ Long, Hạt kiểm lâm TP Cẩm Phả với các cơ quan chức năng có ghi rõ, theo nhận xét, đánh giá quan sát trực quan cho rằng: Toàn bộ cây rừng tự nhiên ngập mặn bị ảnh hưởng trên chủ yếu là cây Đâng (Đước Vòi), có chiều cao trung bình khoảng 2 m.

Đa số cây rừng ngập mặn có phần là đã khô héo, thâm đen, rụng lá, phần cành dưới đang bị khô héo. Xung quanh gốc, thân, cành và lá cây rừng ngập mặn trên không thấy dấu hiệu vết bị tác động của ngoại lực; không có biểu hiện của dịch bệnh.

Điều bất thường cần chú ý: qua quá trình theo dõi từ thời điểm rừng ngập mặn mới bị ảnh hưởng, thấy khu vực cây khô héo là theo những vệt ngang thẳng hàng, xen kẽ, kế tiếp nhau.

Tại vị trí (X:441633; Y: 2317625) thuộc lô 6, khoảnh 7, Tiểu khu 179, phường Quang Hanh, TP Cẩm Phả có một vệt cây rừng ngập mặn bị chặt hạ; chiều rộng khoảng 1,5-2,5 m, chiều dài khoảng 100m.

Tuy nhiên, kết luận cuối cùng đoàn cho rằng, vụ việc vượt thẩm quyền giải quyết, xử lý của cơ quan chuyên môn 2 thành phố. Và đề xuất báo cáo cấp tỉnh giải quyết; lấy mẫu phân tích, giám định xác định cụ thể nguyên nhân gây chết cây Đâng tại diện tích 4,8 héc-ta nêu trên để làm cơ sở xử lý theo quy định.

leftcenterrightdel
Vị trí rừng ngập mặn bị chết ở phường Hà Phong (TP Hạ Long). 

Mặc dù số lượng cây chết và diện tích ảnh hưởng khá lớn nhưng đến nay, sau hơn 3 tháng, cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Ninh vẫn chưa thể tìm ra nguyên nhân hay biện pháp cứu chữa cụ thể cho khu rừng ngập mặn này.

Cho đến nay, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ninh đã mời các chuyên gia của Viện khoa học lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) vào cuộc, để có những đánh giá khách quan nguyên nhân. Sau đó, trên cơ sở kết quả điều tra mới có thể đưa ra các đề xuất hướng xử lý vụ việc.

Tại Quảng Ninh, để bảo vệ rừng ngập mặn, địa phương này đã phải thay đổi thiết kế nhiều tuyến đường sang làm cầu, tăng tiết diện cống thoát nước như dự án cầu Cửa Lục 3 (TP Hạ Long); Dự án cao tốc Vân Đồn - Tiên Yên phải làm thêm 700m cầu để cứu hàng nghìn ha rừng ngập mặn…

Vào ngày 15/2/2022, trong cuộc họp Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ninh, ông Nguyễn Xuân Ký - Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh, khẳng định quan điểm quy hoạch, phát triển của địa phương đối với quỹ đất dọc tuyến đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả là phải giữ được cảnh quan, tối đa hóa giá trị môi trường sinh thái, cảnh quan thiên nhiên, lợi ích công cộng, lợi ích nhà nước, lợi ích nhân dân. Ngoài ra, đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả sẽ trở thành con đường du lịch, con đường di sản.

leftcenterrightdel
Khu rừng ngập mặn bị chết có một lối đi rộng cả mét, chạy xuyên rừng.

Chính vì vậy, đoạn từ cầu Lộ Phong, phường Hà Phong, TP Hạ Long đến hầm xuyên núi Hạ Long - Cẩm Phả sẽ giữ nguyên hiện trạng rừng ngập mặn, núi đá vôi hiện hữu và cảnh quan khu vực. Đoạn cuối tuyến thuộc Khu đô thị phía Tây đường ra cảng Vũng Đục, TP Cẩm Phả sẽ quy hoạch thành công viên cây xanh thành phố. Riêng đối với đất mặt nước, đất thủy sản, không chuyển sang đất đô thị…

Hiện nay, rừng ngập mặn ở Quảng Ninh đang bị thu hẹp do quá trình đô thị hóa, để cứu cây rừng ngập mặn, bảo vệ tốt tài nguyên, đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh đẩy mạnh công tác giám định, điều tra, xác minh nguyên nhân xảy ra sự việc rừng ngập mặn chết hàng loạt ven bờ vịnh Hạ Long.

Phạm Văn