Theo Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) Thanh Hóa, hoạt động đa cấp biến tướng có khả năng trá hình dưới nhiều hoạt động như: Giới thiệu sản phẩm qua hội thảo, hội nghị, chăm sóc sức khỏe miễn phí; Mời gọi đầu tư tài chính, mua bán sản phẩm số (như tiền ảo, các gói dịch vụ online…); Lợi dụng uy tín của các thương hiệu lớn hoặc núp bóng các tổ chức xã hội để chiêu dụ người dân…
Biến tướng dưới nhiều hoạt động
Những hoạt động này có nguy cơ tập trung nhiều tại các địa bàn đông dân cư như các phường trên địa bàn TP Thanh Hóa, TX Bỉm Sơn, TP Sầm Sơn (cũ) và các vùng ven đô. Đối tượng bị lôi kéo chủ yếu là người lao động có thu nhập thấp, người già, sinh viên và phụ nữ nội trợ, …
Đánh giá về nguyên nhân vẫn còn tình trạng trên, Chi cục QLTT Thanh Hóa cho rằng trước hết là do nhận thức người dân còn hạn chế. Mặc dù các cơ quan nhà nước đã tích cực tuyên truyền, hướng dẫn, cảnh báo nhưng một bộ phận người dân thiếu hiểu biết về pháp luật và các hình thức kinh doanh đa cấp vẫn còn dễ bị lừa đảo bởi các lời mời hứa hẹn thu nhập cao.
    |
 |
| Lực lượng Quản lý thị trường Thanh Hóa giám sát tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo về bán hàng đa cấp trên địa bàn . |
Bên cạnh đó, lợi dụng công nghệ và mạng xã hội, các đối tượng sử dụng mạng xã hội, ứng dụng trực tuyến để quảng bá, tuyển dụng người tham gia dưới hình thức ẩn danh, gây khó khăn cho việc quản lý.
Đồng thời, các quy định pháp luật điều chỉnh hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp mặc dù đã được sửa đổi theo hướng thắt chặt quản lý nhưng vẫn chưa thể kiểm soát được những hình thức lách luật tinh vi của các đối tượng lợi dụng hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp để lừa đảo.
Việc tư vấn được thực hiện bằng cách tuyên truyền trực tiếp từ người này đến người khác hoặc qua hội nghị, hội thảo thường tổ chức vào ngày nghỉ, ngoài giờ hành chính… tại khắp các xã, phường, thị trấn trên địa bàn. Thậm chí, người bán hàng đa cấp đến tại nhà để chào mời, nên gây nhiều khó khăn cho các cơ quan quản lý trong việc kiểm soát thông tin.
Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật:
Tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật là biện pháp mềm giúp giảm nguy cơ vi phạm pháp luật ngay từ đầu, giúp cho cơ quan chức năng chuyển từ “bị động xử lý” sang “chủ động phòng ngừa vi phạm”. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Thời gian qua, Chi cục QLTT Thanh Hóa luôn xác định tuyên truyền không chỉ là nhiệm vụ phụ trợ mà là một công cụ chiến lược trong công tác QLTT; luôn kết hợp kiểm tra với tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ các tổ chức cá nhân tuân thủ pháp luật.
Thực hiện Kế hoạch của UBND tỉnh, của Sở Công Thương tỉnh Thanh Hóa về việc tổ chức Hội nghị tuyên truyền về dấu hiệu nhận biết bán hàng đa cấp bất chính cho các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, Chi cục QLTT Thanh Hóa cử lãnh đạo phòng chuyên môn làm báo cáo viên về nội dung các quy định của pháp luật trong xử phạt vi phạm hành chính đối với hoạt động bán hàng đa cấp.
Tại hội nghị, báo cáo viên của Chi cục QLTT Thanh Hóa thông tin đến người dân các quy định của pháp luật về các dấu hiệu, các hành vi vi phạm trong hoạt động kinh doanh đa cấp và các chế tài xử phạt vi phạm hành chính tương ứng.
Theo Kế hoạch số 520/KH-SCT ngày 21/4/2025 của Sở Công Thương về tổ chức Hội nghị tuyên truyền về dấu hiệu nhận biết bán hàng đa cấp bất chính cho các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa năm 2025, Sở Công Thương dự kiến tổ chức 5 hội nghị trong năm, 400 người/ hội nghị. Đến thời điểm hiện tại, đã có 2 hội nghị được tổ chức (tại các phường thuộc thành phố Thanh Hóa cũ, các xã thuộc huyện Nông Cống cũ)
Hàng năm, Chi cục QLTT Thanh Hóa xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch truyền thông với nhiều hình thức, nội dung tuyên truyền khác khau, trong đó có nội dung tuyên truyền về hoạt động bán hàng đa cấp. Các hình thức tuyên truyền phổ biến: đưa tin bài trên website Chi cục QLTT Thanh Hóa, tuyên truyền bằng xe lưu động, phối hợp cung cấp nội dung tuyên truyền phát trên đài phát thanh các xã, tổ chức các gian hàng trưng bày hàng thật - hàng giả tại các chợ, trường học, khu đông dân cư, treo băng zon, khẩu hiệu; ký cam kết thực hiện quy định của pháp luật, …
Đặc biệt, việc tuyên truyền được thực hiện thường xuyên, liên tục trong quá trình kiểm tra, kiểm soát và thực hiện biện pháp nghiệp vụ tại địa bàn của các kiểm soát viên thị trường.
Giám sát, kiểm tra xử lý vi phạm:
Bên cạnh biện pháp tuyên truyền, để đấu tranh, phòng chống các hành vi vi phạm trong hoạt động kinh doanh đa cấp, Chi cục QLTT Thanh Hóa thường xuyên tiến hành các biện pháp nghiệp vụ (đặc biệt là biện pháp giám sát với các đối tượng có dấu hiệu vi phạm), từ đó có phương án kiểm tra đột xuất khi phát hiện dấu hiệu vi phạm.
Căn cứ Kế hoạch của Sở Công Thương tỉnh Thanh Hóa về Kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, Chi cục QLTT Thanh Hóa cử lãnh đạo phòng chuyên môn tham gia là thành viên Đoàn kiểm tra. Đoàn kiểm tra có nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật của các doanh nghiệp đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Nội dung kiểm tra theo Kế hoạch của Sở Công Thương tỉnh Thanh Hóa. Trong đó có các nội dung: về hồ sơ pháp lý, về hoạt động bán hàng đa cấp tại địa phương; …Năm 2025, dự kiến kiểm tra giám sát đối với 8 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá.
Căn cứ vào chỉ đạo của Sở Công Thương về phối hợp giám sát tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo về bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, các thông tin về xác nhận đăng ký sửa đổi bổ sung nội dung hoạt động đa cấp, … Chi cục QLTT Thanh Hóa chuyển thông tin và yêu cầu các Đội QLTT trực thuộc thực hiện theo chức năng nhiệm vụ được giao theo quy định.
Theo đó, trong 9 tháng đầu năm 2025, Chi cục đã triển khai phối hợp giám sát việc tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo về bán hàng đa cấp đối với 4 hội nghị của các công ty Amway, Herbelife, Carefor diễn ra trên địa bàn tỉnh. Thông qua hoạt động giám sát, chưa phát hiện các vi phạm pháp luật về kinh doanh theo phương thức đa cấp.
Thời gian qua, Chi cục QLTT Thanh Hóa cũng đã triển khai một cách đồng bộ việc phối hợp đa ngành mạnh mẽ với các lực lượng Công an, Thuế, Sở Tài chính, Sở Khoa học & Công nghệ; UBND các xã từ công tác nắm bắt địa bàn, giám sát, thu thập, thẩm tra xác minh thông tin, xây dựng cơ sở cung cấp thông tin, kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính.
Chi cục Quản lý Thị trường tỉnh Thanh Hóa xác định công tác phòng, chống đa cấp biến tướng là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên. Với sự vào cuộc quyết liệt và phối hợp chặt chẽ của các cấp, ngành, địa phương, tình hình đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, cần tiếp tục nâng cao cảnh giác, tăng cường kiểm tra, xử lý để ngăn chặn các hình thức biến tướng mới ngày càng tinh vi.