Nội dung vụ án: Ngày 29/10/2018, Đoàn Chí Minh điều khiển xe ô tô đầu kéo biển kiểm soát 43C-166.90 kéo theo rơ-mooc biển kiểm soát 43R-020.63 vận chuyển hàng hóa từ thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh sang thủ đô Viêng Chăn, nước Lào để trả cho khách. Ngày 5/11/2018, Minh gặp và đưa cho người đàn ông Lào 2.000.000 kíp Lào nhờ mua một ít pháo để đưa về Việt Nam sử dụng. Khoảng 18h cùng ngày, người đàn ông Lào đến khu vực đỗ xe của Minh và đưa cho Minh 2 thùng các-tông, Minh mang cất giấu vào cabin xe ô tô đầu kéo.
Đến khoảng 8h ngày 7/11/2018, khi Minh chở số pháo nói trên từ Lào về đến cửa khẩu Cầu Treo (thuộc địa phận xã Sơn Kim 1, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh) thì bị lực lượng chức năng kiểm tra phương tiện, phát hiện bên trong cabin xe ô tô do Minh điều khiển có 2 thùng các-tông, mỗi thùng chứa 18 hộp hình khối có in chữ nước ngoài, bên trong mỗi khối hộp có chứa 36 vật hình trụ.
Theo kết luận giám định của Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Hà Tĩnh, khối hình hộp có 36 vật hình trụ tròn nêu trên là pháo, có chứa thuốc pháo, có khối lượng 44,7 kg (sau khi trừ mẫu giám định còn 44,53 kg).
Bản án hình sự sơ thẩm số 12/2019/HSST ngày 2/4/2019 của TAND huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh đã áp dụng điểm g, k khoản 2 Điều 191, điểm s khoản 1, 2 Điều 51, Điều 65, các điểm a, c khoản 1 Điều 47 BLHS; điểm a khoản 2 Điều 106 BLTTHS: xử phạt Đoàn Chí Minh 24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội Vận chuyển hàng cấm, thời gian thử thách 48 tháng tính từ ngày tuyên án sơ thẩm.
Về xử lý vật chứng: Tịch thu tiêu hủy 44,53 kg pháo và 01 cuốn hộ chiếu số C4118537 mang tên Đoàn Chí Minh do Cục quản lý Xuất nhập cảnh cấp ngày 25/11/2016.
Qua nghiên cứu hồ sơ vụ án, VKSND tỉnh Hà Tĩnh thấy, quá trình xét xử vụ án, Tòa án cấp sơ thẩm đã có vi phạm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật hình sự, cụ thể:
Về tố tụng: Bị cáo Đoàn Chí Minh bị tạm giam từ ngày 7/11/2018 cho đến ngày xét xử sơ thẩm (ngày 2/4/2019), Tòa án xử phạt bị cáo 24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, bị cáo thuộc trường hợp được trả tự do tại phiên tòa theo quy định tại khoản 4 Điều 328 BLTTHS. Tuy nhiên, việc trả tự do cho bị cáo tại phiên tòa không được Hội đồng xét xử nghị án, thảo luận, biểu quyết thông qua là vi phạm khoản 2 Điều 299 BLTTHS. Mặc dù không được Hội đồng xét xử nghị án, thảo luận và biểu quyết thông qua nhưng Quyết định trả tự do cho bị cáo tại phiên tòa (số 01/2019/HSST-QĐTTD ngày 2/4/2019) lại “căn cứ vào biên bản nghị án ngày 2/4/2019 của Hội đồng xét xử sơ thẩm” là mâu thuẫn.
Ngoài ra, phần quyết định của bản án sơ thẩm không áp dụng khoản 4 Điều 328 BLTTHS tuyên trả tự do cho bị cáo tại phiên tòa là vi phạm quy định tại điểm g khoản 2 Điều 260 BLTTHS.
Về xử lý vật chứng: Bản án sơ thẩm áp dụng điểm a khoản 2 Điều 106 BLTTHS để tuyên tịch thu tiêu hủy 01 cuốn hộ chiếu số C4118537 mang tên Đoàn Chí Minh do Cục quản lý Xuất nhập cảnh cấp ngày 25/11/2016 là không đúng. Bởi lẽ, đây không phải là vật chứng của vụ án. Trường hợp này cần phải áp dụng điểm a khoản 3 Điều 106 BLTTHS, tuyên trả lại cho bị cáo Đoàn Chí Minh cuốn hộ chiếu.
Về đường lối xét xử: Bị cáo có hành vi vận chuyển 44,7 kg pháo, bị truy tố và xét xử theo khoản 2 Điều 191 BLHS với 2 tình tiết định khung tăng nặng quy định tại điểm g, k là “Pháo nổ từ 40 kilôgam đến dưới 120 kilôgam” và “Vận chuyển qua biên giới”. Việc Tòa án cấp sơ thẩm xử phạt bị cáo 24 tháng tù là nhẹ, đồng thời cho bị cáo được hưởng án treo là không nghiêm minh, không có tác dụng giáo dục, răn đe và phòng ngừa tội phạm.
Với những vi phạm nêu trên của bản án sơ thẩm, VKSND tỉnh đã kháng nghị phúc thẩm theo hướng: đề nghị TAND tỉnh Hà Tĩnh hủy bản án sơ thẩm để xét xử lại nhằm bảo đảm tính nghiêm minh, thống nhất trong áp dụng pháp luật.