leftcenterrightdel
Quang cảnh Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 8, chiều 30/9. Ảnh: VPQH cung cấp.

Tiếp tục chương trình của Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 8, chiều 30/9, Hội nghị tiến hành thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Tình trạng khẩn cấp.

Dự luật này sau khi được nghiên cứu và tiếp thu ý kiến tại Kỳ họp thứ 9, đã được Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội và cơ quan soạn thảo chỉnh lý, hoàn thiện, giảm còn 36 điều, ít hơn 6 điều so với dự thảo ban đầu của Chính phủ. Các vấn đề lớn được đưa ra thảo luận bao gồm: quy định về tình trạng khẩn cấp (Điều 2), các biện pháp áp dụng, chỉ đạo, chỉ huy, lực lượng, cứu trợ, hỗ trợ đối tượng bị ảnh hưởng, và quản lý nhà nước về tình trạng khẩn cấp.

Cân nhắc kỹ vấn đề áp dụng cơ chế bất khả kháng

Phát biểu góp ý tại Hội nghị, đại biểu Đỗ Đức Hiển (Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh) bày tỏ quan tâm đến Điều 32 của dự thảo luật, quy định về áp dụng pháp luật về sự kiện bất khả kháng. Điều luật này quy định rằng việc áp dụng các biện pháp khẩn cấp (Điều 13, 14, 15) nếu dẫn đến việc cơ quan, tổ chức, cá nhân không thể thực hiện được nghĩa vụ thì được coi là sự kiện bất khả kháng.

leftcenterrightdel
Đại biểu Đỗ Đức Hiển phát biểu góp ý tại Hội nghị. Ảnh: VPQH cung cấp.

Đại biểu Hiển phân tích, theo pháp luật hiện hành, sự kiện bất khả kháng chỉ đặt ra trong hai lĩnh vực là pháp luật về dân sự và pháp luật về hành chính, nhằm miễn trừ nghĩa vụ dân sự hoặc không bị phạt vi phạm hành chính.

Vì vậy, theo đại biểu, với cách quy định mở rộng trong dự thảo, có thể dẫn đến cách hiểu rằng, sự kiện bất khả kháng có thể được áp dụng cả trong nghĩa vụ, trách nhiệm hình sự, điều này là không phù hợp.

Hơn nữa, đại biểu cho rằng, quy định hiện hành về bất khả kháng yêu cầu sự kiện đó phải là khách quan, không thể lường trước và không thể khắc phục được dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết.

Tuy nhiên, dự thảo luật lại có thể được hiểu là cứ bất kỳ trường hợp nào áp dụng các biện pháp khẩn cấp thì được coi là tình trạng bất khả kháng. Điều này là quá rộng và sẽ ảnh hưởng đến quyền của các bên có liên quan trong quan hệ dân sự, hợp đồng và hành chính.

Do đó, đại biểu đề nghị cân nhắc lại, có thể bổ sung quy định để cơ quan có thẩm quyền xác định đối với từng trường hợp cụ thể, trường hợp nào sẽ là trường hợp bất khả kháng để áp dụng trong thực tế.

Cần quy định việc công khai thông tin về danh sách nhà tài trợ, người nhận cứu trợ

Phát biểu góp ý tại Hội nghị, đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị) bày tỏ sự nhất trí cơ bản với dự thảo luật và tham gia hai ý kiến để hoàn thiện.

leftcenterrightdel
 Đại biểu Nguyễn Minh Tâm phát biểu góp ý tại Hội nghị. Ảnh: VPQH cung cấp.

Thứ nhất, về các hành vi bị nghiêm cấm trong tình trạng khẩn cấp (Điều 5), đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung hành vi bị nghiêm cấm như: chiếm đoạt, phá hoại trang thiết bị, phương tiện, cơ sở vật chất phục vụ công tác cứu hộ, cứu nạn, phòng chống tình trạng khẩn cấp. Theo đại biểu, việc nghiêm cấm hành vi này là tối cần thiết bởi trong tình trạng khẩn cấp, các phương tiện, thiết bị y tế, xe cứu thương, xe chở lương thực có ý nghĩa quyết định để cứu người. Nếu để xảy ra hành vi chiếm đoạt, phá hoại, sẽ làm gián đoạn nỗ lực cứu người, tăng thiệt hại về người và tài sản.

Thứ hai, đại biểu Tâm đề cập đến quy định về huy động, quyên góp và phân bổ nguồn lực cứu trợ, hỗ trợ (Điều 18). Đây là nội dung rất quan trọng nhưng lại hết sức nhạy cảm và dễ gây ra dư luận nếu thiếu rõ ràng, minh bạch hoặc có biểu hiện trục lợi.

Để kiểm tra, giám sát chặt chẽ, đại biểu kiến nghị nghiên cứu bổ sung quy định cụ thể về vai trò kiểm tra, rà soát của các cơ quan kiểm toán độc lập, các tổ chức xã hội. Đặc biệt, cần quy định việc công khai thông tin về danh sách nhà tài trợ, người nhận cứu trợ để đảm bảo minh bạch, tránh thất thoát do trục lợi, tham nhũng.

Ngoài ra, theo đại biểu, cần bổ sung các quy định về tiêu chí, phương pháp thống kê thiệt hại, thời hạn xử lý, bồi thường, xác định rõ quyền và nghĩa vụ của người bị thiệt hại kèm với cơ chế khiếu nại, giải quyết tranh chấp. Dự thảo cần quy định Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm báo cáo công khai về tình hình phân bổ, sử dụng nguồn lực cứu trợ trên Cổng thông tin điện tử và phương tiện thông tin đại chúng.

Sẽ nghiên cứu, tiếp thu để khẩn trương hoàn thiện dự thảo Luật

Phát biểu tiếp thu, giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Minh Đức cảm ơn tất cả ý kiến góp ý rất trí tuệ của các đại biểu Quốc hội.

leftcenterrightdel
 Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Minh Đức phát biểu tiếp thu, giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: VPQH cung cấp.

Phó Chủ nhiệm Nguyễn Minh Đức cho biết, về cơ bản, Ủy ban cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trình dự án Luật để tiếp thu và giải trình một cách thấu đáo nhằm chỉnh sửa kịp thời, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến.

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan khẳng định, phiên thảo luận đã diễn ra sôi nổi, dân chủ, trí tuệ, khách quan, thẳng thắn, thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm cao của quý vị đại biểu.

leftcenterrightdel
 Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu kết luận nội dung thảo luận. Ảnh: VPQH cung cấp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh và Đối ngoại phối hợp với các cơ quan liên quan tổng hợp, nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, khẩn trương hoàn thiện dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp và Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý để trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 10.

Vũ Cảnh