VKSQS Quân khu 4: 60 năm xây dựng và trưởng thành trên quê hương Bác Hồ

Cùng với sự trưởng thành, phát triển của Ngành kiểm sát quân sự; dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Thường vụ Đảng ủy - Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân khu, Thường vụ Đảng ủy, Thủ trưởng Cục Chính trị; sự chỉ đạo nghiệp vụ của VKSQS Trung ương, sự phối hợp của các cơ quan, đơn vị, địa phương, sự nỗ lực phấn đấu của các thế hệ cán bộ, nhân viên, Ngành kiểm sát quân sự Quân khu 4 luôn khắc phục mọi khó khăn, bám sát nhiệm vụ chính trị của lực lượng vũ trang Quân khu, nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Quân đội giao phó, góp phần tăng cường pháp chế XHCN, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phát triển kinh tế và bảo đảm quyền tự do dân chủ của nhân dân, góp phần tăng cường kỷ luật và sức mạnh chiến đấu của Quân đội và LLVT Quân khu qua các giai đoạn của cách mạng.

Ngay từ những ngày đầu mới thành lập, điều kiện làm việc và sinh hoạt gặp muôn vàn khó khăn; đội ngũ cán bộ một số được điều động từ cơ quan Quân Pháp, số còn lại được bổ sung từ nguồn cán bộ chính trị, quân sự; năng lực, trình độ pháp lý còn nhiều hạn chế, trong khi yêu cầu thực thi chức năng, nhiệm vụ của ngành kiểm sát theo luật định rất lớn. 

Đoàn đại biểu VKSQS hai cấp Quân khu 4 dâng hương báo công  Chủ tịch Hồ Chí Minh tại khu di tích Kim Liên.

Vì vậy, nhiệm vụ trọng tâm của những năm đầu mới thành lập là tập trung vào việc bồi dưỡng kiến thức pháp lý, nghiên cứu học tập chuyên môn, nghiệp vụ kiểm sát để nắm vững chức năng nhiệm vụ của ngành, vận dụng vào thực tiễn hoạt động của quân đội, theo phương châm  “vừa học, vừa làm”, VKSQS Quân khu đã từng bước phát triển và trưởng thành.

Trong các giai đoạn ác liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, VKSQS có chức năng điều tra các vụ án hình sự, thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp, kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong lĩnh vực hành chính, kinh tế (thường gọi là kiểm sát chung); công tác kiểm sát quân sự tập trung phục vụ nhiệm vụ động viên tuyển quân, huấn luyện, xây dựng chính quy rèn luyện kỷ luật, chuẩn bị lực lượng chi viện cho chiến trường miền Nam; trừng trị bọn gián điệp, biệt kích do Mỹ - Ngụy tung ra phá hoạt Miền Bắc XHCN (Từ năm 1961-1964 đã có 54 toán gián điệp, biệt kích xâm nhập địa bàn).

VKSQS Quân khu 4 là đơn vị thụ lý điều tra, xử lý án gián điệp, biệt kích trước nhất và nhiều nhất trong ngành Kiểm sát quân sự toàn quân, trong đó, năm 1961: 1 vụ, năm 1962: 4 vụ, năm 1963: 9 vụ, năm 1964: 40 vụ. 

Thế hệ cán bộ VKSQS Quân khu 4 những năm 1961-1970.

Được sự chỉ đạo và giúp đỡ của của VKSQS Trung ương, VKSQS Quân khu đã phối hợp với công an các tỉnh trên địa bàn điều tra nhanh gọn, xử lý nghiêm, minh nhiều vụ gián điệp, biệt kích xâm nhập các địa bàn Sông Gianh, Quảng Trạch của tỉnh Quảng Bình và nhiều vụ án khác ở Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa, góp phần trấn ấp kịp thời và phân hóa kẻ địch ở Miền Nam. Đồng thời, rút ra nhiều kinh nghiệm quý cho các quân khu khác trong việc điều tra, xử lý đối với loại án này.

Khi Đế quốc Mỹ leo thang mở rộng chiến tranh ra miền Bắc, Quân khu Bốn là tuyến đầu chống Mỹ của miền Bắc xã hội chủ nghĩa, là hậu phương trực tiếp của tiền tuyến lớn Miền Nam, cùng một lúc thực hiện bốn nhiệm vụ trên cả ba chiến trường; nhiệm vụ của lực lượng vũ trang Quân khu vô cùng nặng nề, phức tạp; hoạt động của VKSQS Quân khu đã kịp thời chuyển sang thời chiến, tập trung phục vụ hai nhiệm vụ chủ yếu của lực lượng vũ trang Quân khu là: Tăng cường sức mạnh chiến đấu của bộ đội và nâng cao hiệu quả chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam; Quân khu 4 được giao nhiệm vụ chỉ huy chiến đấu ở chiến trường B5, VKSQS Quân khu 4 cũng có một bộ phận hoạt động ở chiến trường, mặt công tác kiểm sát chung được xác định là khâu chủ yếu nhằm chống tư tưởng chây lỳ, trốn tránh nhiệm vụ trực tiếp chiến đấu, không nghiêm chỉnh chấp hành mệnh lệnh chiến đấu.

Nhờ đẩy mạnh hoạt động kiểm sát chung nên đã góp phần giải quyết tình hình tiêu cực tại một số đơn vị trực tiếp chiến đấu ở chiến trường. Kết quả các mặt công tác kiểm sát quân sự trong giai đoạn này đã góp phần ổn định hậu phương, tăng cường kỷ luật chiến trường, nâng cao sức mạnh chiến đấu của bộ đội, góp phần vào việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị của lực lượng vũ trang Quân khu nói riêng và thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước nói chung.

Cán bộ, kiểm sát viên VKSQS Quân khu 4 trao đổi công tác. Ảnh Phạm Khắc Hoan

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, cả nước thống nhất đi lên CNXH. VKSQS Quân khu Trị Thiên sáp nhập vào VKSQS Quân khu 4, chức năng điều tra án hình sự của VKSQS được giao cho cơ quan Quân pháp, hoạt động của VKSQS Quân khu tập trung đấu tranh ngăn chặn các hành vi gây rối trật tự trị an, chống chính quyền nhân dân do ngụy quân, ngụy quyền  gây ra ở các tỉnh phía nam Quân khu, ngăn chặn các hành vi gây rối trật tự công cộng, xâm phạm tài sản xã hội chủ nghĩa, các vi phạm về quản lý kho tàng, vũ khí, vật liệu nổ, quản lý kinh tế, góp phần tăng cường kỷ luật và khả năng sẵn sàng chiến đấu của bộ đội. Ngoài nhiệm vụ thường xuyên còn phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng khác giải quyết hàng trăm vụ án tồn đọng sau chiến tranh, trừng trị thích đáng người phạm tội và minh oan cho nhiều người vô tội.

Bước vào thời kỳ đổi mới, nhiệm vụ hoạt động của VKSQS Quân khu về kiểm sát chung được bổ sung, tăng cường, tập trung kiểm sát việc chấp hành pháp luật trong công tác quản lý vũ khí, trang bị kỹ thuật quân sự, quản lý quân số, đất quốc phòng, các quy định về xây dựng cơ bản và làm kinh tế; về giải quyết án hình sự, đấu tranh chống các tội tàng trữ, sử dụng, mua bán trái phép và chiếm đoạt vũ khí quân dụng, trộm cắp tài sản xã hội chủ nghĩa, tài sản của công dân, vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, gây rối trật tự công cộng, ... Trong hoạt động của mình các VKSQS thường xuyên bám sát yêu cầu nhiệm vụ chính trị của lực lượng vũ trang Quân khu và các đơn vị đóng quân trên địa bàn, nắm vững chức năng, vận dụng sáng tạo linh hoạt, hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mọi điều kiện.

Quán triệt và thực hiện Nghị quyết 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ chính trị về chiến lược cải cách tư pháp, chấp hành Chỉ thị, Nghị quyết các cấp ủy Đảng mà trực tiếp là Chỉ thị 87 của Thường vụ Đảng ủy Quân khu về chương trình cải cách công tác tư pháp, ngành Kiểm sát quân sự Quân khu đã nhanh chóng ổn định tổ chức biên chế, nắm vững chức năng nhiệm vụ mới, triển khai có chất lượng, hiệu quả các mặt công tác như: Nắm chắc tình hình tội phạm - vi phạm trên địa bàn, làm tốt công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử; kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù; kiểm sát thi hành án, góp phần đảm bảo cho các hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đúng pháp luật; tích cực tham mưu đề xuất cho Thường vụ Đảng ủy - Bộ Tư lệnh Quân khu và cấp ủy, chỉ huy các đơn vị về biện pháp phòng ngừa tội phạm, vi phạm pháp luật. Công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật không ngừng được nâng cao cả về số lượng và chất lượng, thiết thực góp phần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật của bộ đội và nhân dân trên địa bàn.

Đồng chí Trung tướng Trần Võ Dũng, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân khu 4 thăm và làm việc VKSQS Quân khu 4.

Bên cạnh công tác chuyên môn nghiệp vụ, ngành Kiểm sát quân sự Quân khu luôn quan tâm và thực hiện tốt công tác xây dựng ngành, xây dựng đội ngũ cán bộ, kiểm sát viên ngày càng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Trong đó đã chú trọng xây dựng chương trình và tuyển chọn đội ngũ cán bộ có chất lượng cao, thường xuyên bồi dưỡng kỹ năng chuyên sâu phục vụ các mặt kiểm sát, kiến thức bổ trợ về quân sự, quốc phòng, an ninh.

Năm 1991 tỷ lệ cán bộ có trình độ đại học là 12%, năm 2001 là 97% và hiện nay là 100%, trong đó có 50% trình độ Thạc sĩ, có 25% có trình độ cao cấp lý luận chính trị. Qua đó, đã tạo sự chuyển biến rõ  nét trong từng khâu, từng mặt công tác; hàng năm, quán triệt các nghị quyết của  Đảng, chỉ thị của cấp trên về công tác của ngành Kiểm sát nhân dân, cấp ủy, chỉ huy của Viện đã triển khai đồng bộ những nhiệm vụ trọng tâm và các giải pháp chủ yếu, đặc biệt, chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả các mặt công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, tăng cường nghiên cứu khoa học, đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và các hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện nhiệm vụ. Cán bộ, nhân viên trong ngành luôn quán triệt và khắc sâu lời Bác Hồ dạy: Người cán bộ kiểm sát phải công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn.

Họp liên ngành giải quyết vụ án hình sự. Ảnh Phạm Khắc Hoan (VKSQS khu vực 43 Quân khu 4).

Có được những thành tích nổi bật và toàn diện trong suốt chặng đường 60 năm qua, là cả quá trình phấn đấu vươn lên, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, đoàn kết, thống nhất; với ý thức trách nhiệm và quyết tâm cao của các thế hệ cán bộ, nhân viên Viện kiểm sát qua các thời kỳ; dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thường vụ Đảng ủy- Bộ Tư lệnh Quân khu, Thường vụ Đảng ủy- Thủ trưởng Cục chính trị; sự chỉ đạo trực tiếp về chuyên môn nghiệp vụ của VKSQS Trung ương; sự phối hợp, giúp đỡ, tạo điều kiện của các cơ quan, đơn vị, địa phương trong và ngoài Quân đội. Kết quả đó còn do ngành Kiểm sát quân sự Quân khu luôn quán triệt, thực hiện nghiêm túc chỉ thị, nghị quyết, mệnh lệnh của cấp ủy, người chỉ huy các cấp, ý thức trách nhiệm, sự cố gắng phấn đấu vươn lên của đội ngũ cán bộ, kiểm sát viên, nhân viên trong ngành.

Trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, nhiều lần nhập, tách, thay đổi về tổ chức biên chế và tên gọi nhất là các VKSQS khu vực; chức năng nhiệm vụ của Quân đội cũng có sự điều chỉnh cho phù hợp với tiến trình cách mạng của đất nước, nhưng có thể khẳng định: Ngành Kiểm sát quân sự Quân khu 4 đã thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của mình, thường xuyên tham mưu cho cấp ủy, chỉ huy các cấp đấu tranh phòng chống có hiệu quả vi phạm, tội phạm, góp phần giữ nghiêm kỷ luật quân đội, pháp luật Nhà nước, giữ vững và phát huy truyền thống của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.

Ghi nhận thành tích đó, VKSQS Quân khu và các VKSQS khu vực đã được Viện trưởng VKSND tối cao; Thường vụ Đảng ủy- Bộ Tư lệnh Quân khu, Cục Chính trị Quân khu; VKSQS Trung ương nhiều lần khen thưởng. Trong đó: Riêng cơ quan VKSQS Quân khu được VKSND tối cao 8 lần tặng cờ thi đua xuất sắc; Bộ Tư lệnh Quân khu 16 lần tặng danh hiệu đơn vị Quyết thắng, nhiều tập thể, cá nhân được các cấp trong và ngoài Quân đội khen thưởng.

Đặc biệt trong đợt chào mừng kỷ niệm 60 năm ngày truyền thống, VKSQS Quân khu 4 vinh dự được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tặng bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác từ năm 2019 đến năm 2020 góp phần vào sự nghiệp xây dựng Quân đội, cũng cố quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc; Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 4 tặng Bức trướng mang dòng chữ: "Công minh, chính trực, kỷ cương, trách nhiệm, tinh thông, hiệu quả" và nhiều cá nhân được VKSND tối cao, VKSQS trung ương tặng bằng khen, giấy khen.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tặng bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác từ năm 2019 đến năm 2020 góp phần vào sự nghiệp xây dựng Quân đội, cũng cố quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc.

Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 4 tặng Bức trướng mang dòng chữ: "Công minh, chính trực, kỷ cương, trách nhiệm, tinh thông, hiệu quả" và nhiều cá nhân được VKSND tối cao, VKSQS trung ương tặng bằng khen, giấy khen.

Giữ vững và phát huy truyền thống 60 năm xây dựng và trưởng thành, thời gian tới, ngành Kiểm sát quân sự Quân khu tiếp tục nỗ lực khắc phục mọi khó khăn; nghiên cứu, quán triệt, vận dụng đúng đắn, đầy đủ các chủ trương, đường lối của Đảng về cải cách tư pháp, đặc biệt là Kết luận số 84/KL-TW ngày 29/7/2020 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp, nghị quyết Đại hội Đảng các cấp mà trực tiếp là Đại hội Đảng bộ Quân khu, đại hội Đảng bộ Cục chính trị, nhiệm vụ chính trị của lực lượng vũ trang Quân khu, Chỉ thị công tác của Viện trưởng VKSND tối cao và VKSQS Trung ương. Nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp. Công tác kiểm sát quân sự phải bám sát, phục vụ kịp thời và phục vụ thắng lợi nhiệm vụ chính trị của lực lượng vũ trang Quân khu.

Nắm vững chức năng, nhiệm vụ, vận dụng đúng đắn, sáng tạo, linh hoạt, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trên tất cả các mặt công tác. Bám sát tư tưởng, quan điểm của Đảng về cải cách tư pháp là: “Tăng cường trách nhiệm công tố, gắn công tố với hoạt động điều tra; nâng cao chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên tại phiên tòa”. Chủ động phối hợp với các cơ quan hữu quan, nắm chắc và kiểm sát chặt chẽ việc giải quyết các tố giác, tin báo về tội phạm, bảo đảm không để lọt tội phạm và người phạm tội, không làm oan người vô tội. Chủ động tham mưu, kiến nghị với cấp ủy, người chỉ huy các cấp có biện pháp khắc phục hiệu quả tình hình vi phạm kỷ luật, pháp luật trong Quân đội.

Đồng chí Thiếu tướng Trần Đức Thuận, Phó Viện trưởng VKSQS trung ương chụp ảnh lưu niệm cùng với cán bộ, nhân viên VKSQS Quân khu 4.

Xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên ngành Kiểm sát quân sự có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, nhận rõ trách nhiệm chính trị trước Đảng, Nhà nước và Quân đội, dũng cảm đấu tranh bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ công lý, có tinh thần trách nhiệm cao và lương tâm nghề nghiệp trong sáng; có đủ trình độ, năng lực đấu tranh hiệu quả đối với các loại tội phạm và vi phạm pháp luật, nhất là các tội phạm mới nảy sinh và sẽ nảy sinh trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế.

Tích cực thực hiện Chỉ thị 05/CT-TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh “Học tập làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, gắn với việc thực hiện lời dạy của Bác Hồ về 5 đức tính của người cán bộ Kiểm sát “Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”. Cán bộ kiểm sát phải là tấm gương sáng về tuân thủ đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Tăng cường công tác kiểm tra, kịp thời phát hiện những yếu kém trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ để tìm biện pháp khắc phục, xây dựng ngành Kiểm sát quân sự Quân khu vững mạnh toàn diện.

Luyện tập điều lệnh.

Đồng thời, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng mà trực tiếp là Đảng ủy Quân khu và Đảng ủy Cục Chính trị đối với VKSQS, đây là nguyên tắc, là nhân tố quyết định sự phát triển và hoạt động có hiệu quả của VKSQS. Thường xuyên quán triệt đường lối, quan điểm của Đảng về cải cách tư pháp để xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ của ngành; gắn công tác xây dựng ngành với công tác xây dựng Đảng; xây dựng Đảng bộ VKSQS Quân khu TSVM tiêu biểu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Truyền thống quý báu của ngành Kiểm sát quân sự nói chung, ngành kiểm sát sát Quân khu 4 nói riêng trong suốt 60 năm qua là hành trang quý báu, là niềm vinh dự to lớn mà mỗi cán bộ, nhân viên VKSQS Quân khu hôm nay luôn tự hào, trân trọng để tiếp bước thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ trong giai đoạn mới trên quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh.