Lối sống trọng danh dự - nền tảng vững chắc cho đạo đức của người cán bộ, đảng viên

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông. Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc. Người có bốn đức: Cần, Kiệm, Liêm, Chính. Thiếu một mùa, thì không thành trời. Thiếu một phương, thì không thành đất. Thiếu một đức, thì không thành người”. Người khẳng định: "Đạo đức cách mạng không phải từ trên trời rơi xuống, mà là do đấu tranh bền bỉ mỗi ngày, giống như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”. Người dặn dò: “Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn đảng ta thật trong sạch”.

Từ khi thành lập đến nay, dù ở giai đoạn cách mạng nào, Đảng ta luôn quan tâm, coi trọng việc xây dựng Đảng về đạo đức. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII xác định: “Nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng phù hợp với điều kiện mới và truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc để làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên tự giác tu dưỡng, rèn luyện, tự điều chỉnh hành vi ứng xử trong công việc hằng ngày”. Cụ thể hoá văn kiện này, ngày 9/5/2024, thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Quy định số 144-QĐ/TW quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên giai đoạn mới.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: "Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn đảng ta thật trong sạch”. Ảnh TL

Quy định gồm 6 điều, 21 điểm quy định chi tiết chuẩn mực đạo đức của người đảng viên trong giai đoạn mới; đó là phải Yêu nước, tôn trọng Nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc; Bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập; Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; Đoàn kết, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm; Gương mẫu, khiêm tốn, tu dưỡng rèn luyện, học tập suốt đời. Quy định 144 nhấn mạnh cán bộ, đảng viên phải tôn trọng, tin tưởng, gần gũi và gắn bó mật thiết với Nhân dân. Quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân; bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của Nhân dân; đặt lợi ích quốc gia - dân tộc, lợi ích chung của Đảng, Nhà nước và của Nhân dân lên trên hết; trong sạch, không tham ô, tham nhũng, tiêu cực, không gây phiền hà, sách nhiễu; không giấu khuyết điểm, không nói sai sự thật; thấy đúng phải bảo vệ, thấy sai phải đấu tranh; nêu cao lòng tự trọng, danh dự, không cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực; thực hiện văn hóa từ chức khi không đủ khả năng, uy tín…

Cùng với Quy định 37-QĐ/TW của Ban chấp hành Trung ương về những điều đảng viên không được làm; Quy định 114-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ, Quy định 144 sẽ tạo nên một hành lang thể chế để đánh giá và lựa chọn đúng cán bộ, nhất là nhân sự cấp cao và người đứng đầu; kiên quyết loại bỏ những cán bộ, đảng viên thoái hoá, biến chất, tham nhũng, tiêu cực, cơ hội chính trị... Đây sẽ là căn cứ chính trị để chuẩn bị tốt công tác nhân sự phục vụ Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025-2030, tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là tấm gương sáng về đạo đức cách mạng. Ảnh TTXVN

Việc ban hành Quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng không chỉ là bước tiến mới trong công tác xây dựng Đảng về đạo đức, mà còn là cơ sở để giám sát, đánh giá và xử lý vi phạm một cách nghiêm minh. Đó là chiếc gương sáng soi, giúp mỗi cán bộ đảng viên nhìn rõ mình, để từ đó rèn luyện, tu dưỡng và kiên định với lý tưởng cách mạng. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định, xây dựng Đảng về đạo đức là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách và lâu dài. Điều này không chỉ tạo nên niềm tin vững chắc của nhân dân đối với Đảng, mà còn củng cố sức mạnh nội tại, giúp Đảng ta vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Ngày 30/6/2022, tại hội nghị toàn quốc tổng kết 10 năm công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp tục chỉ rõ: “Cán bộ, đảng viên, trước hết là người lãnh đạo phải biết trọng liêm sỉ, giữ danh dự, biết xấu hổ khi bản thân và người thân có hành vi tham nhũng, tiêu cực”. Trước thực trạng một bộ phận cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng, đạo đức, tham nhũng, tiêu cực, tự đánh mất hết danh dự, lòng tự trọng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng khẳng định: "Ai trót “nhúng chàm” rồi thì rửa tay đi!". Tổng Bí thư nói: “Đây là cuộc đấu tranh nội bộ trong chính chúng ta, trong mỗi con người. Do vậy phải làm kiên trì, làm bền bỉ, phương pháp đúng, nhân văn, nhân đạo, nhân ái, nhân tình, chứ không phải cốt xử nặng. Chúng ta khuyến khích ai đã trót “nhúng chàm” rồi thì rửa tay đi. Người đứng đầu Đảng ta luôn suy tư, trăn trở và nhiều lần nhắc nhớ: “Tiền bạc lắm làm gì, chết có mang theo được đâu”; “danh dự mới là điều thiêng liêng cao quý nhất”.

Đoàn thanh niên VKSND tối cao dâng hương, báo công dâng Bác tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ảnh BVPL

Tổng Bí thư cũng trích dẫn câu nói nổi tiếng và sâu sắc từ tác phẩm "Thép đã tôi thế đấy" của Nikolai Ostrovsky:“Cái quý nhất của con người là cuộc sống và danh dự sống, bởi đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa, ân hận vì những năm tháng đã sống hoài, sống phí; để khỏi hổ thẹn vì những việc làm ty tiện, đớn hèn...". Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần trăn trở và nhắc nhở rằng cán bộ các cấp cần phải giữ cho được, làm cho đúng theo tư cách, đạo đức, danh dự của mình.

Cuộc chiến đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực dưới sự dẫn dắt, chèo lái của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thời gian qua đã và đang thu được kết quả hết sức tích cực, góp phần củng cố thêm niềm của Nhân dân, tạo những chuyển biến tích cực trong công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, tiếp thêm động lực để đất nước bước vào kỷ nguyên hội nhập, phát triển. Tuy nhiên hiện nay, tham nhũng, tiêu cực vẫn hết sức phức tạp, xuất hiện trong mọi lĩnh vực. Nhiều vụ việc sai phạm trước đây của cán bộ lãnh đạo đang tại vị bị phát hiện, phanh phui.Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, có hơn 1.400 tổ chức đảng, hơn 66.000 đảng viên bị kỷ luật, trong đó 83 cán bộ diện Trung ương quản lý. Nhiều Uỷ viên Bộ Chính trị, Uỷ viên Trung ương Đảng, lãnh đạo Bộ, ngành, tướng lĩnh cấp cao đã bị kỷ luật, nhiều người bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Cán bộ, công chức Viện kiểm sát tìm hiểu truyền thống.

Trong bối cảnh hiện nay, lối sống trọng danh dự không chỉ là một giá trị đạo đức, mà còn là yếu tố cốt lõi để củng cố và phát triển đạo đức cách mạng. Nó giúp cán bộ, đảng viên giữ vững phẩm giá và lòng tự trọng, từ đó tạo dựng uy tín và sự tôn trọng từ nhân dân. Chỉ khi mỗi người luôn tự rèn luyện, không ngừng hoàn thiện bản thân, chúng ta mới có thể xây dựng được một đội ngũ cán bộ trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với niềm tin và kỳ vọng của nhân dân. Lối sống trọng danh dự chính là ngọn đuốc soi đường, giúp mỗi cán bộ, đảng viên vượt qua mọi cám dỗ, giữ vững lý tưởng cách mạng và góp phần xây dựng đất nước phát triển bền vững.

Chi bộ VKSND huyện Mỹ Lộc (Nam Định) nâng cao chất lượng chi bộ, tổ chức buổi sinh hoạt chuyên đề quán triệt, triển khai thực hiện các quy định của Bộ Chính trị. Ảnh: Tuấn Anh

64 năm qua, những lời Bác dạy vẫn nguyên giá trị, là kim chỉ nam cho mọi suy nghĩ và hành động cho mỗi cán bộ công chức ngành KSND. Trong mỗi giai đoạn cách mạng, các thế hệ cán bộ của Ngành đã không

ngừng học tập, nâng cao trình độ, rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, nỗ lực phấn đấu, vượt qua khó khăn, thử thách, hoàn thành trọng trách mà Đảng và nhân dân giao phó. Lời Bác dạy được Viện kiểm sát các cấp cụ thể hóa thành các phong trào thi đua, chỉ tiêu công tác, tiêu chí phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện cụ thể của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong toàn Ngành.

Tiếp tục cụ thể hoá lời dạy của Bác trong tình hình mới, ngày 7/2/2023, Viện trưởng VKSND tối cao ký Quyết định số 21/QĐ-VKSTC ban hành Quy tắc chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của người cán bộ Kiểm sát. Quy tắc chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của người cán bộ Kiểm sát gồm 3 Chương, 10 Điều, quy định về những tiêu chí chuẩn mực của người cán bộ Kiểm sát theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh; điều chỉnh thái độ, hành vi, cách ứng xử, việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của người cán bộ Kiểm sát khi thi hành công vụ. Quy tắc là những tiêu chuẩn có tính khuôn mẫu, mực thước làm cơ sở để xem xét, đánh giá và điều chỉnh hành vi ứng xử của cán bộ Kiểm sát trong tu dưỡng, rèn luyện bản thân, tạo nền nếp, tác phong, hành vi ứng xử trong xử lý công việc, góp phần xây dựng môi trường công vụ văn minh, hiện đại, chuyên nghiệp.

Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy cán bộ kiểm sát phải: “Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn". Trong ảnh: VKSND huyện Ba Chẽ (Quảng Ninh) về với Nhân dân. Ảnh Hoàng Hưng.

Để củng cố lối sống trọng danh dự trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, với tư cách một đảng viên trẻ, một cán bộ công tác trong ngành Kiểm sát nhân dân, tôi cho rằng cần quan tâm một số biện pháp sau đây:

Thứ nhất,  Tiếp tục thấm nhuần và rèn luyện đạo đức cách mạng; thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”.Tăng cường giáo dục và tuyên truyền về đạo đức cách mạng. Công tác giáo dục, tuyên truyền về đạo đức cách mạng phải được thực hiện liên tục và sâu rộng. Các chương trình đào tạo, bồi dưỡng chính trị cho cán bộ, đảng viên cần chú trọng đến nội dung đạo đức cách mạng, giúp mỗi người hiểu rõ và thực hành các giá trị này trong cuộc sống và công việc hàng ngày.

Thứ hai, Phát huy vai trò của tự phê bình và phê bình. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nhấn mạnh rằng tự phê bình và phê bình là "vũ khí sắc bén" giúp Đảng ta trong sạch và vững mạnh. Mỗi cán bộ, đảng viên cần thực hiện nghiêm túc việc tự phê bình và phê bình, từ đó nhận ra và sửa chữa những khuyết điểm, hoàn thiện bản thân. Việc này cần được làm thường xuyên, trở thành một phần không thể thiếu trong sinh hoạt Đảng.

Thứ ba, Kỷ luật Đảng phải được thực hiện một cách nghiêm minh và công bằng. Những cán bộ, đảng viên vi phạm đạo đức cách mạng cần được xử lý nghiêm minh, không có sự nể nang, thiên vị. Đây là cách để giữ vững kỷ cương, tăng cường niềm tin của nhân dân vào Đảng và chính quyền.

Giúp dân sản xuất. Ảnh Nguyễn Ánh Dương

Thứ tư, Khuyến khích và tạo điều kiện cho cán bộ tự soi, tự sửa. Mỗi cán bộ, đảng viên cần có ý thức tự soi, tự sửa bản thân. Quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của Bộ Chính trị là chiếc gương để mỗi người tự kiểm điểm, nhìn nhận và điều chỉnh hành vi, lối sống của mình. Các cơ quan, tổ chức Đảng cần tạo điều kiện để cán bộ, đảng viên có cơ hội rèn luyện và hoàn thiện bản thân.

Thứ năm, Nêu cao lòng tự trọng và danh dự. Cán bộ, đảng viên phải là những người nêu cao lòng tự trọng và danh dự. Những người không còn đủ khả năng, uy tín, năng lực, trách nhiệm với công việc thì nên từ chức. Điều này không chỉ giúp giữ vững phẩm giá cá nhân mà còn tạo ra sự chuyển biến tích cực trong Đảng, góp phần xây dựng đội ngũ lãnh đạo trong sạch, vững mạnh.

Thứ sáu, Nhắc nhở và giám sát liên tục. Công tác nhắc nhở, giám sát cần được thực hiện liên tục để đảm bảo cán bộ, đảng viên luôn giữ vững tinh thần cách mạng, đạo đức cách mạng. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói, phải "nhắc đi, nhắc mãi, nhắc nữa để thấm vào từng thớ thịt của mỗi Đảng viên." Sự giám sát chặt chẽ không chỉ từ các cơ quan chức năng mà còn từ quần chúng nhân dân sẽ là động lực để cán bộ, đảng viên không ngừng phấn đấu, rèn luyện.