Thực hiện hành vi trái pháp luật để có lợi cho Công ty Việt Á, từ việc giúp công ty này sử dụng kết quả nghiên cứu Đề tài Test xét nghiệm, đến việc hỗ trợ truyền thông, quảng bá, đánh bóng hình ảnh, thương hiệu, tạo điều kiện để Công ty Việt Á biến Test xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu thuộc sở hữu Nhà nước thành sản phẩm của doanh nghiệp, cựu Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh và cựu Thứ trưởng Phạm Công Tạc bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, quy định tại khoản 3 Điều 219 Bộ luật Hình sự, có khung hình phạt từ 10 năm đến 20 năm tù.
Theo cáo trạng truy tố của VKSND tối cao, cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ (KH&CN) Chu Ngọc Anh và cựu Thứ trưởng Phạm Công Tạc - được giao trực tiếp theo dõi, quản lý, tổ chức thực hiện Đề tài nghiên cứu Test xét nghiệm, biết rõ quyền sở hữu kết quả nghiên cứu Đề tài thuộc về Nhà nước do Bộ trưởng Bộ KH&CN làm đại diện theo quy định của Luật KH&CN, Luật Quản lý tài sản công và pháp luật có liên quan. Tuy nhiên, khi được Trịnh Thanh Hùng (nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH&CN) báo cáo trên cơ sở đề xuất đặt hàng của Học viện Quân y, Chu Ngọc Anh và Phạm Công Tạc đã thực hiện các hành vi trái pháp luật để giúp Công ty Việt Á sử dụng kết quả nghiên cứu Đề tài.
Cáo trạng nêu rõ, Chu Ngọc Anh đã ký Quyết định số 188/QĐ-BKHCN ngày 6/2/2020, phê duyệt giao Học viện Quân y chủ trì, Công ty Việt Á phối hợp thực hiện Đề tài, kinh phí thực hiện 18,98 tỉ đồng từ ngân sách Nhà nước, trái quy định tại Điều 26 Luật KH&CN.
Phạm Công Tạc đã ký Quyết định thành lập Hội đồng giao trực tiếp và Tổ thẩm định kinh phí thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia đột xuất phòng, chống dịch bệnh COVID-19, xác định kinh phí của Đề tài là 18,98 tỉ đồng; sau đó ký Quyết định thành lập Hội đồng đánh giá, nghiệm thu giai đoạn 1 Đề tài (không có trong kế hoạch nghiên cứu Đề tài) để Hội đồng họp và có biên bản nghiệm thu, giúp Công ty Việt Á sử dụng kết quả nghiệm thu này để lập hồ sơ đăng ký và được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành Test xét nghiệm trái quy định của pháp luật.
Biết rõ Công ty Việt Á sử dụng kết quả nghiên cứu Đề tài để lập hồ sơ gửi Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành, đưa vào sản xuất thương mại trái quy định của pháp luật nhưng Chu Ngọc Anh và Phạm Công Tạc đã không thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý tài sản của Nhà nước do mình là đại diện Chủ sở hữu quy định tại điểm a, Khoản 2 Điều 41, Khoản 3, Điều 74 Luật KH&CN, Khoản 1 Điều 4, Khoản 1 Điều 29 Nghị Định 70/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính Phủ.
Cùng với đó, Chu Ngọc Anh còn đồng ý để Phạm Công Tạc chủ trì tổ chức họp báo, ra thông cáo báo chí thể hiện Bộ Y tế đã cấp phép sử dụng Test xét nghiệm cho Công ty Việt Á, năng lực sản xuất của Công ty Việt Á.
Đặc biệt, Chu Ngọc Anh còn trực tiếp ký Quyết định khen thưởng, ký Tờ trình đề nghị Thủ tướng Chính phủ khen thưởng cho Công ty Việt Á và chỉ đạo ông Trần Văn Tùng - Thứ trưởng Bộ KH&CN ký công văn gửi UBND TP Hồ Chí Minh đề nghị, giúp Công ty Việt Á được tặng Huân chương Lao động hạng Ba, không đúng đối tượng, thành tích để hỗ trợ truyền thông, quảng bá, đánh bóng hình ảnh, thương hiệu cho Công ty Việt Á, tạo điều kiện để Công ty Việt Á biến Test xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu thuộc sở hữu Nhà nước thành sản phẩm thương mại của Công ty Việt Á.
Sau khi thực hiện những hành vi trái pháp luật, có lợi cho Công ty Việt Á như nêu trên, Chu Ngọc Anh, Phạm Công Tạc đã được Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á đưa tiền cảm ơn. Trong đó, Việt đưa cho Chu Ngọc Anh số tiền 200.000 USD (tương đương 4.608.600.000 đồng), đưa cho Phạm Công Tạc số tiền 50.000 USD (tương đương 1.147.750.000 đồng).
Quá trình điều tra, Phạm Công Tạc chỉ khai nhận của Phan Quốc Việt 100 triệu đồng nhưng căn cứ vào lời khai của Phan Quốc Việt, Trịnh Thanh Hùng, Vũ Đình Hiệp (Phó Giám đốc Công ty Việt Á), dữ liệu điện tử, sao kê tài khoản ngân hàng của Phan Quốc Việt, kết quả thực nghiệm điều tra và các tài liệu chứng cứ khác thấy đủ cơ sở xác định Phạm Công Tạc nhận của Phan Quốc Việt 50.000 USD.
Cáo trạng chỉ rõ, hành vi sai phạm của Chu Ngọc Anh, Phạm Công Tạc đã gây thất thoát số tiền 18,98 tỉ đồng Ngân sách nhà nước. Hành vi của Chu Ngọc Anh, Phạm Công Tạc cấu thành tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” quy định tại khoản 3 Điều 219 Bộ luật Hình sự.