Về vấn đề này, Luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) có ý kiến như sau:
Những năm gần đây, cơ quan chức năng liên tục phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật trong việc mua bán hóa đơn giá trị gia tăng. Trong đó có rất nhiều đối tượng lập nhiều công ty “ma”, không hoạt động sản xuất kinh doanh mà chỉ có chức năng duy nhất là xuất hóa đơn giá trị gia tăng để trốn thuế hoặc bán hóa đơn giá trị gia tăng để kiếm lời. Đây là những hành vi nguy hiểm cho xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động quản lý kinh tế, gây thất thu thuế và gây ra nhiều hệ lụy xấu cho xã hội.
Hóa đơn giá trị gia tăng (VAT) là hoá đơn ghi nhận khoản thuế giá trị gia tăng mà người mua hàng hóa dịch vụ phải thanh toán để nộp cho nhà nước. Hóa đơn này thể hiện có giao dịch mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, có chi phí của doanh nghiệp.
Khi hoạt động mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ phát triển thì kéo theo đó là phát triển kinh tế và Nhà nước có tăng thêm nguồn thu từ các loại thuế, trong đó có thuế thu nhập doanh nghiệp.
Trong một số trường hợp, Nhà nước miễn giảm thuế giá trị gia tăng theo hình thức hoàn thuế. Bởi vậy, với mục đích muốn trốn thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc muốn hoàn thuế giá trị gia tăng mà một số đối tượng đã mua bán trái phép hóa đơn để trốn tránh nghĩa vụ với Nhà nước, gây thất thu thuế và ảnh hưởng đến hoạt động quản lý kinh tế xã hội. Bởi vậy hành vi này sẽ bị xử lý hình sự.
Cụ thể, Bộ Luật Hình sự năm 2015 quy định như sau:
“Điều 203. Tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách Nhà nước
1. Người nào in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước ở dạng phôi từ 50 số đến dưới 100 số hoặc hóa đơn, chứng từ đã ghi nội dung từ 10 số đến dưới 30 số hoặc thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 3 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm:
a) Có tổ chức
b) Có tính chất chuyên nghiệp
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn
d) Hóa đơn, chứng từ ở dạng phôi từ 100 số trở lên hoặc hóa đơn, chứng từ đã ghi nội dung từ 30 số trở lên
đ) Thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên
e) Gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước 100.000.000 đồng trở lên
g) Tái phạm nguy hiểm
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
4. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:
a) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng
b) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, d, đ, e và g khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng
c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn
d) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 01 năm đến 03 năm hoặc cấm huy động vốn từ 1 năm đến 3 năm”.
Như vậy theo quy định của pháp luật thì tội mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ sẽ xử lý đối với cả cá nhân và pháp nhân trong đó bức chế tài cao nhất đối với cá nhân có thể đến 5 năm tù và với pháp nhân thương mại thì có thể bị phạt đến 1 tỷ đồng.
    |
 |
| Tang vật Công an quận Bình Tân TP HCM thu giữ được. |
Trong vụ Công an quận Bình Tân TP HCM bắt tạm giam với Lê Hoàng Nhớ (29 tuổi) và Phạm Thị Mỹ Hoa (33 tuổi, cùng ngụ quận 2, TP HCM) để điều tra về hành vi mua bán trái phép hóa đơn giá trị gia tăng khi nhóm này đã thành lập 20 công ty “ma”, lập hàng chục tài khoản ngân hàng để thực hiện mua bán hóa đơn giá trị gia tăng.
Ở đây, các đối tượng đã lập đến 20 công ty ma, không hoạt động sản xuất, kinh doanh mà chỉ nhằm mục đích xuất hóa đơn giá trị gia tăng nhằm làm thay đổi kết quả kinh doanh, hưởng lợi trốn thuế và có thể còn thực hiện các hoạt động rửa tiền.
Bởi vậy, cơ quan chức năng cần xác minh làm rõ nguyên nhân, động cơ, làm rõ hậu quả để có hình thức xử lý phù hợp với quy định của pháp luật. Trong quá trình điều tra nếu phát hiện ra những hành vi vi phạm pháp luật khác hoặc có người khác vi phạm thì có thể mở rộng điều tra để giải quyết triệt để vụ án.
Với hành vi trốn thuế, mua bán trái phép hóa đơn giá trị gia tăng gây thiệt hại nghiêm trọng đến nguồn thu ngân sách Nhà nước, ảnh hưởng đến hoạt động quản lý kinh tế, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh thì ngoài hình phạt chính, các đối tượng vi phạm có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung và các biện pháp hành chính cần thiết theo quy định của pháp luật.