Bảo đảm việc đình chỉ vụ án, bị can có căn cứ, đúng pháp luật, tránh oan, sai

Không để xảy ra việc đình chỉ do không phạm tội

Hướng dẫn số 33/HD-VKSTC nêu rõ, để nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác quản lý, kiểm tra và báo cáo đánh giá chính xác các trường hợp đình chỉ do không phạm tội (trừ các trường hợp đình chỉ theo khoản 2 Điều 155 và khoản 7 Điều 157 Bộ luật Tố tụng hình sự) và đình chỉ miễn trách nhiệm hình sự theo Điều 29 Bộ luật Hình sự, bảo đảm việc đình chỉ vụ án, bị can có căn cứ, đúng pháp luật, tránh oan, sai; bỏ lọt tội phạm hoặc ra quyết định đình chỉ miễn trách nhiệm hình sự nhằm né tránh trách nhiệm bồi thường, VKSND tối cao yêu cầu VKSND cấp huyện, cấp tỉnh, các Vụ Thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử (sau đây viết tắt là các Vụ nghiệp vụ) thuộc VKSND tối cao thực hiện các nội dung tại Hướng dẫn số 33/HD-VKSTC.

Theo Hướng dẫn số 33/HD-VKSTC, yêu cầu của công tác quản lý, kiểm tra và báo cáo là không để xảy ra việc đình chỉ do không phạm tội, hạn chế thấp nhất việc đình chỉ miễn trách nhiệm hình sự. Bảo đảm việc đình chỉ có căn cứ, đúng quy định của pháp luật; nội dung quyết định đình chỉ phải nêu rõ lý do, căn cứ đình chỉ, việc xử lý biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế, trả lại tài liệu, đồ vật đã tạm giữ, việc xử lý vật chứng và các vấn đề khác có liên quan (nếu có).

Có biện pháp khắc phục ngay các trường hợp đình chỉ không có căn cứ, không đúng quy định của pháp luật; thực hiện phục hồi vụ án, bị can nếu chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự để xử lý vụ án, bị can đúng quy định của pháp luật.

Làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm của Lãnh đạo, Kiểm sát viên và các cá nhân có liên quan để xảy ra các trường hợp đình chỉ do không phạm tội; đình chỉ không có căn cứ, trái pháp luật, để có biện pháp xử lý theo đúng chỉ đạo của Viện trưởng VKSND tối cao.

Quản lý chặt chẽ, đầy đủ, chính xác vụ án, bị can đình chỉ; chấp hành nghiêm về chế độ thống kê, báo cáo các vụ án, bị can đình chỉ bảo đảm số liệu, nội dung báo cáo phải đầy đủ, chính xác, đúng yêu cầu theo Quy chế, Quy định của Ngành và Hướng dẫn này. Thụ lý giải quyết ngay yêu cầu bồi thường đối với các trường hợp đình chỉ do không phạm tội thuộc trách nhiệm của Viện kiểm sát theo quy định Luật Trách nhiệm bồi thường Nhà nước và các quy định pháp luật có liên quan.

Cụ thể về trách nhiệm, nội dung quản lý, kiểm tra và đánh giá

Về trách nhiệm quản lý, kiểm tra và đánh giá, Hướng dẫn số 33/HD-VKSTC nêu: VKSND cấp huyện quản lý và kiểm sát chặt chẽ tính có căn cứ, hợp pháp đối với các vụ án, bị can đình chỉ điều tra của Cơ quan điều tra cùng cấp; quản lý và chịu trách nhiệm về tính có căn cứ đối với các vụ án, bị can đình chỉ của Viện kiểm sát cấp huyện; tiếp nhận và giải quyết yêu cầu bồi thường thuộc thẩm quyền giải quyết của Viện kiểm sát cấp huyện.

VKSND cấp tỉnh quản lý và kiểm sát chặt chẽ tính có căn cứ đối với các vụ án, bị can đình chỉ điều tra của Cơ quan điều tra cùng cấp; quản lý và chịu trách nhiệm về tính có căn cứ đối với các vụ án, bị can đình chỉ của Viện kiểm sát cấp tỉnh; quản lý và kiểm tra, đánh giá đối với các vụ án, bị can đình chỉ của Viện kiểm sát cấp huyện và Cơ quan điều tra cấp huyện; tiếp nhận và giải quyết yêu cầu bồi thường thuộc thẩm quyền giải quyết của Viện kiểm sát cấp tỉnh và hướng dẫn Viện kiểm sát cấp huyện trong quá trình giải quyết yêu cầu bồi thường.

Vụ nghiệp vụ thuộc VKSND tối cao quản lý và kiểm sát chặt chẽ tính có căn cứ đối với các vụ án, bị can đình chỉ điều tra của Cơ quan điều tra cùng cấp; quản lý và chịu trách nhiệm về tính có căn cứ đối với các vụ án, bị can đình chỉ của Vụ nghiệp vụ; quản lý và kiểm tra, đánh giá đối với các vụ án, bị can đình chỉ của Viện kiểm sát cấp tỉnh và Cơ quan điều tra cấp tỉnh theo loại án mà các Vụ nghiệp vụ có trách nhiệm giúp Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao theo dõi, quản lý, hướng dẫn, chỉ đạo và kiểm tra. Khi cần thiết có thể kiểm tra, đánh giá đối với các vụ án, bị can đình chỉ của Viện kiểm sát cấp huyện và Cơ quan điều tra cấp huyện; tiếp nhận và giải quyết yêu cầu bồi thường thuộc thẩm quyền giải quyết của VKSND tối cao và hướng dẫn Viện kiểm sát cấp dưới trong quá trình giải quyết yêu cầu bồi thường.

Ngoài ra Hướng dẫn số 33/HD-VKSTC còn đề cập cụ thể về các nội dung quản lý, kiểm tra và đánh giá, gồm: Kiểm sát việc đình chỉ của Cơ quan điều tra; việc quyết định đình chỉ điều tra vụ án, bị can của Viện kiểm sát cấp huyện, cấp tỉnh và Vụ nghiệp vụ; việc kiểm tra, đánh giá của Viện kiểm sát cấp trên đối với Viện kiểm sát cấp dưới; về giải quyết các yêu cầu bồi thường. Đồng thời đề cập về các nội dung khác như chế độ báo cáo định kỳ, đột xuất… 

                                                                                                                                                                                                PV