Kiểm sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp có nhiều chuyển biến tích cực

Nỗ lực vì nhân dân phục vụ

Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp và kiểm tra quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật thuộc thẩm quyền của VKSND tối cao được quan tâm, chú trọng nên đã có chuyển biến tích cực. Trong đó, những vụ việc khiếu kiện có tính chất phức tạp, kéo dài được VKSND tối cao xem xét, giải quyết thận trọng, bảo đảm chất lượng, hiệu quả. Công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp được đổi mới, tạo sự chuyển biến tích cực; tăng cường chất lượng, số lượng các cuộc kiểm sát trực tiếp.

Vụ 12 đón nhận Cờ đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua ngành Kiểm sát nhân dân năm 2019. Ảnh: Trường Giang

Cụ thể, năm 2020, Vụ 12 đã tiếp 1.436 lượt công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, lãnh đạo cấp Vụ tiếp 5 trường hợp; tiếp 7 lượt khiếu kiện đông người. Vụ 12 đã tiếp nhận 25.059 đơn (chiếm xấp xỉ 28% tổng số đơn toàn Ngành đã tiếp nhận), 100% số đơn được phân loại, xử lý kịp thời, chính xác, đúng quy định của pháp luật. 

Trong đó, nhiều đơn phải xử lý không thuộc thẩm quyền, ảnh hưởng đến nhiệm vụ chính của đơn vị, nhưng tập thể lãnh đạo, công chức trong đơn vị vẫn nỗ lực xử lý đơn kịp thời, có biện pháp ưu tiên xử lý đơn thuộc thẩm quyền giải quyết, hạn chế thấp nhất tình trạng đơn thuộc thẩm quyền giải quyết để kéo dài, ảnh hưởng thời hạn giải quyết.

Bên cạnh đó, Vụ 12 cũng đã tiếp nhận, quản lý, đôn đốc các đơn vị nghiệp vụ thụ lý 29 vụ việc khiếu nại về hành vi, quyết định trong hoạt động tư pháp, qua đó, VKSND tối cao đã giải quyết 25 vụ việc, đạt 86% số vụ việc. 

Đặc biệt, nhằm đáp ứng yêu cầu của các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền, Vụ 12 đã chú trọng công tác quản lý, giải quyết đơn do các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Quốc hội chuyển đến VKSND, được cơ quan có thẩm quyền của Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao. Vụ 12 đã quản lý, theo dõi 359 đơn khiếu nại, tố cáo, đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm do các cơ quan Đảng, Nhà nước, Quốc hội và cơ quan báo chí chuyển đến thuộc thẩm quyền giải quyết của VKSND các cấp. 

Trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, Vụ 12 đã thụ lý 16 vụ việc khiếu nại quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của VKSND cấp tỉnh; đã giải quyết 16 vụ việc, đạt 100% (vượt 20% chỉ tiêu). 

Trong công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp, Vụ 12 đã ban hành văn bản yêu cầu 2 Cơ quan điều tra thuộc Bộ Công an và 6 Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh kiểm tra, báo cáo kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp. Qua nghiên cứu, đã tiến hành kiểm sát trực tiếp tại Cơ quan CSĐT Bộ Công an và Cơ quan CSĐT Công an TP Đà Nẵng (vượt chỉ tiêu 100%). Đồng thời, đã thụ lý kiểm sát 5 vụ, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của Cơ quan CSĐT Bộ Công an, đã ban hành kết luận kiểm sát 5 vụ, việc, đạt 100% (vượt 30%). 

Về trả lời thỉnh thị, Vụ 12 đã tiếp nhận và ban hành 2 văn bản trả lời thỉnh thị của VKSND cấp tỉnh, việc ban hành các văn bản trả lời thỉnh thị của Vụ đều bảo đảm thời hạn, chất lượng, đúng pháp luật, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho VKSND cấp dưới.

Cũng theo Vụ 12, năm 2020, qua theo dõi kết quả công tác của VKSND cấp dưới, Vụ 12 đã xác định những vi phạm, sai sót trong hoạt động nghiệp vụ, ban hành 4 văn bản rút kinh nghiệm (vượt 100% chỉ tiêu). Trong đó, có 1 văn bản thông báo rút kinh nghiệm toàn diện về công tác kiểm sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp của VKSND các cấp. 

Năm 2020, Vụ 12 đã hoàn thành đề tài khoa học cấp bộ: “Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của Viện kiểm sát nhân dân và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 - Thực trạng và giải pháp”, đề tài này đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá xuất sắc. 

Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đánh giá cao

Vụ 12 đã chủ động tham mưu lãnh đạo VKSND tối cao ban hành Kế hoạch số 29/KH-VKSTC ngày 24/2/2020 về Kiểm tra lại quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật trong ngành KSND. Việc triển khai thực hiện Kế hoạch này của VKSND tối cao được Ủy ban Tư pháp của Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao và yêu cầu VKSND tối cao có báo cáo kết quả thực hiện cho Ủy ban Tư pháp.

Đại diện Vụ 12 và một số đơn vị liên quan thuộc VKSND tối cao tại một buổi tiếp công dân. Ảnh: PV

Kết quả, năm 2020, Vụ 12 đã tổng rà soát 740 đơn/179 việc; rút hồ sơ, kiểm tra đối với 129 đơn/24 quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật của Viện trưởng VKSND cấp tỉnh, gần bằng tổng số vụ việc kiểm tra của 3 năm trước (năm 2017, kiểm tra 4 việc; năm 2018, kiểm tra 12 việc; năm 2019, kiểm tra 11 việc).

Quyết tâm hoàn thành những nhiệm vụ trọng tâm

Dự báo thời gian tới, tình hình khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp tiếp tục có diễn biến phức tạp, gia tăng về số lượng và phức tạp về nội dung vụ việc; nhất là các trường hợp tố cáo xuất phát từ vụ việc khiếu nại đã được giải quyết đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật nhưng người khiếu nại không đồng ý mà chuyển sang tố cáo người đã giải quyết khiếu nại nhằm gây áp lực cho cơ quan Nhà nước, Vụ 12 đã đề xuất lãnh đạo VKSND tối cao chỉ đạo toàn Ngành chú trọng thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm: 

Một là, nâng cao chất lượng công tác tiếp công dân, gắn công tác tiếp công dân thường xuyên với công tác tuyên truyền, phổ biến, giải thích pháp luật cho công dân. 

Hai là, tập trung giải quyết dứt điểm khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền ngay từ khi mới phát sinh; chú trọng công tác đối thoại khi tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo. Nâng cao trách nhiệm của Viện trưởng VKSND cấp huyện trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền; Tăng cường phối hợp giữa các đơn vị nghiệp vụ trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; VKSND các cấp thực hiện hiệu quả công tác theo dõi, đôn đốc việc xử lý, giải quyết đơn thuộc trách nhiệm của VKSND tối cao, nhằm hạn chế những khiếu kiện bức xúc, kéo dài phát sinh. 

Ba là, tăng cường kiểm tra quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật, nhất là quyết định giải quyết khiếu nại đối với quyết định không khởi tố vụ án hình sự, quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hình sự, quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự, quyết định tạm đình chỉ giải quyết nguồn tin về tội phạm. 

Bốn là, chú trọng công tác cán bộ, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ cho cán bộ, công chức làm công tác tham mưu kiểm sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp tại VKSND các cấp, đặc biệt là VKSND cấp huyện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Năm là, tăng cường kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp. Bảo đảm các chỉ tiêu, chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp; tăng cường kiểm sát trực tiếp ngang cấp tại Cơ quan điều tra, Tòa án, cơ quan Thi hành án; tập trung vào kiểm sát nội dung giải quyết, kịp thời phát hiện những vi phạm pháp luật để kiến nghị, kháng nghị yêu cầu thực hiện các biện pháp khắc phục, xử lý theo quy định pháp luật và phòng ngừa chung.