Hủy các quyết định, bản án giao xét xử lại sơ thẩm
Vụ án tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Trần Công Tuấn và ông Nguyễn Văn Nhi là một vụ việc dân sự phức tạp, kéo dài nhiều năm và đã trải qua nhiều cấp xét xử.
Mới đây, Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao ban hành quyết định giám đốc thẩm, hủy toàn bộ các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật trước đó, giao hồ sơ cho cấp sơ thẩm xét xử lại theo đúng quy định.
    |
 |
| Khu đất liên quan đến vụ án. |
Theo hồ sơ vụ án, tranh chấp phát sinh từ Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất ký năm 2017 giữa nguyên đơn là ông Trần Công Tuấn và bị đơn là ông Nguyễn Văn Nhi, liên quan đến thửa đất số 368, diện tích 3.888 m² tại thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương (cũ). Ông Tuấn cho rằng đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo thỏa thuận thực tế, trong khi ông Nhi không thanh toán đủ số tiền còn lại nên phát sinh tranh chấp.
Ở cấp sơ thẩm, TAND thị xã Tân Uyên chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Tuấn, công nhận hợp đồng chuyển nhượng và buộc các bên thực hiện nghĩa vụ theo thỏa thuận. Tuy nhiên, sau khi có kháng cáo, TAND tỉnh Bình Dương (cũ) xét xử phúc thẩm, sửa bản án sơ thẩm, không chấp nhận yêu cầu công nhận hợp đồng chuyển nhượng với nhận định giao dịch chưa bảo đảm đầy đủ điều kiện pháp lý, nghĩa vụ thanh toán chưa được chứng minh rõ ràng.
Sau khi bản án phúc thẩm có hiệu lực, VKSND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 33/QĐKNGĐT-VKS-DS ngày 17/1/2022. Tại Quyết định giám đốc thẩm số 282/2022/DS-GĐT ngày 7/10/2022, Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã chấp nhận kháng nghị của Viện kiểm sát, giao hồ sơ vụ án cho TAND thị xã Tân Uyên xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm.
Vụ án tiếp tục được xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm và phúc thẩm. Tiếp đó, ngày 8/8/2024, TAND tối cao ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 65/2024/KN-DS. Ngày 26/8/2025, Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao ban hành Quyết định giám đốc thẩm số 16/2025/DS-GĐT, hủy các bản án dân sự sơ thẩm của TAND TP Tân Uyên, bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Bình Dương và cả quyết định giám đốc thẩm của Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh, giao hồ sơ vụ án cho TAND khu vực 17, TP Hồ Chí Minh xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm.
Làm rõ bản chất giao dịch và vi phạm trong thi hành án dân sự
Theo Quyết định giám đốc thẩm số 16/2025/DS-GĐT, thửa đất số 368, diện tích 3.888 m² tại phường Uyên Hưng, TP Tân Uyên, tỉnh Bình Dương (cũ) có nguồn gốc của bà Lê Thị Thu Thanh, được tặng cho ông Trần Công Tuấn năm 2016 và hoàn tất đăng ký biến động ngày 15/11/2016.
Ngày 17/3/2017, ông Tuấn ký hợp đồng chuyển nhượng thửa đất cho ông Nguyễn Văn Nhi. Sau đó, ông Nhi sử dụng tài sản này để thế chấp vay 11 tỉ đồng tại Ngân hàng Agribank. Quá trình giải quyết vụ án xác định giá chuyển nhượng thực tế là 12 tỉ đồng; việc ghi giá 27,5 tỉ đồng trong hợp đồng là theo đề nghị của ông Nhi nhằm tạo điều kiện vay vốn ngân hàng. Ông Nhi mới thanh toán 7,9 tỉ đồng, còn nợ 4,1 tỉ đồng, không có khả năng tiếp tục thực hiện hợp đồng và thống nhất hủy hợp đồng chuyển nhượng.
Căn cứ Biên bản hòa giải thành ngày 5/9/2019 giữa ông Tuấn, ông Nhi và Ngân hàng Agribank, TAND thị xã Tân Uyên ban hành Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 22/2019/QĐST-DS ngày 13/9/2019.
Quyết định giám đốc thẩm số 16/2025/DS-GĐT xác định Chi cục THADS thị xã Bến Cát đã có nhiều vi phạm nghiêm trọng trong quá trình tổ chức thi hành án, trực tiếp ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự. Cụ thể, cơ quan thi hành án chưa xác minh đầy đủ tình trạng pháp lý của tài sản, chưa làm rõ điều kiện thi hành án nhưng vẫn ban hành quyết định tạm dừng đăng ký, chuyển quyền sở hữu đối với thửa đất số 368, vi phạm khoản 3 Điều 24 Nghị định số 62/2015/NĐ-CP.
Ngoài ra, tại thời điểm áp dụng biện pháp ngăn chặn, thửa đất đã được thế chấp cho Ngân hàng Agribank và đang được TAND thị xã Tân Uyên thụ lý giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên, Chi cục THADS vẫn ban hành các quyết định tạm dừng đăng ký, chuyển quyền sở hữu căn cứ theo yêu cầu của bà Nguyễn Thị Luyến trong một vụ án khác, không xem xét đầy đủ tình trạng tranh chấp và quyền của bên thứ ba liên quan, dẫn đến việc áp dụng biện pháp ngăn chặn không đúng quy định pháp luật.
Trong giai đoạn TAND TP Tân Uyên giải quyết lại vụ án, ngày 29/11/2022, Chi cục THADS thị xã Bến Cát tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Tuy nhiên, cơ quan này không hướng dẫn các bên yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo Bộ luật Tố tụng dân sự, mà tiếp tục ban hành Quyết định số 43/QĐ-CCTHADS ngày 26/12/2022 về việc tạm dừng đăng ký, chuyển quyền sở hữu đối với tài sản đang tranh chấp, vượt quá thẩm quyền, vi phạm khoản 1 Điều 75 Luật Thi hành án dân sự.
|
 |
| Vụ án tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất kéo dài nhiều năm và đã qua nhiều phiên tòa xét xử. |
Theo hồ sơ vụ án, ông Trần Công Tuấn đã thanh toán toàn bộ nợ gốc và lãi cho ngân hàng, hoàn tất nghĩa vụ đối với tài sản bảo đảm; đồng thời thanh toán cho ông Nguyễn Văn Nhi số tiền 2,04 tỉ đồng là khoản chênh lệch do biến động giá đất. Việc ban hành các quyết định thi hành án không đúng quy định đã trực tiếp ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của ông Tuấn và vợ là bà Nguyễn Kim Duyên.
Do quá trình giải quyết vụ án trước đây còn nhiều thiếu sót, ảnh hưởng đến quyền lợi của các đương sự, Quyết định giám đốc thẩm số 16/2025/DS-GĐT đã chấp nhận một phần Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 65/2024/KN-DS của Chánh án TANDTC, hủy toàn bộ các bản án, quyết định trong vụ án để xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định pháp luật.
Hiện TAND khu vực 17, TP Hồ Chí Minh đang thụ lý, giải quyết lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm. Sau khi Quyết định giám đốc thẩm số 16/2025/DS-GĐT được ban hành, ông Trần Công Tuấn đã có đơn gửi Cơ quan điều tra VKSND tối cao tố giác hành vi có dấu hiệu xâm phạm hoạt động tư pháp của các cá nhân liên quan để cơ quan có thẩm quyền xem xét, xử lý theo quy định.