Thông qua công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án Kinh doanh thương mại do Tòa án nhân dân khu vực 1 (Hà Tĩnh) thụ lý, giải quyết trong thời gian gần đây, Viện Kiểm sát nhân dân khu vực 1 (Hà Tĩnh) nhận thấy, việc quản lý và thẩm định tài sản thế chấp của một số tổ chức tín dụng và Ngân hàng thương mại trên địa bàn trước khi cho khách hàng vay vốn chưa thật sự hiệu quả nên đã gây khó khăn trong việc xử lý tài sản thế chấp để thu hồi nợ.
Điển hình là vụ kiện “Tranh chấp hợp đồng tín dụng, Hợp đồng thế chấp tài sản và Hợp đồng bảo lãnh” giữa nguyên đơn Ngân hàng TMCP AC, bị đơn Công ty TNHH thương mại xây dựng ĐT.
    |
 |
| VKSND khu vực 1 tham gia phiên tòa kinh doanh thương mại. |
Theo đó: Ngày 25/10/2019, Công ty TNHH thương mại xây dựng ĐT đã ký Hợp đồng thế chấp với Ngân hàng TMCP AC để bảo đảm cho các khoản vay giữa Công ty ĐT với Ngân hàng AC, tài sản thế chấp là máy đào bánh xích nhãn hiệu KOMATSU, màu vàng BKS 38XA-020A đứng tên Công ty ĐT.
Ngày 24/3/2021, Công ty ĐT đã tự ý bán tài sản thế chấp trên cho Công ty TNHH một thành viên ST nhưng đại diện Ngân hàng AC không biết và cũng không quản lý được tài sản thế chấp trên. Do đó, ngày 22/9/2023 Ngân hàng AC vẫn tiếp tục sử dụng tài sản thế chấp là chiếc xe máy đào bánh xích trên và một số tài sản khác để làm tài sản thế chấp cho khoản vay giữa Ngân hàng AC với Công ty ĐT với số tiền cho vay là 7.450.000.000 đồng.
Nhận thấy, việc Ngân hàng AC không thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ quy trình thẩm định tài sản thế chấp trước khi ký Hợp đồng tín dụng với khách hàng đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc xử lý tài sản bảo đảm để thu hồi nợ của Ngân hàng, từ đó làm tăng tỷ lệ nợ xấu và gây thât thoát cho ngân sách của các tổ chức tín dụng và ngân hàng thương mại.
Nguyên nhân để xảy ra tình trạng trên một phần là do cơ chế kiểm soát và hậu kiểm của Ngân hàng nhà nước chưa chặt chẽ, không kịp thời phát hiện và chấn chỉnh các tổ chức tín dụng có dấu hiệu vi phạm quy trình thẩm định tài sản bảo đảm.
Để hạn chế tình trạng nêu trên trên, ngày 05/11/2025, Viện trưởng VKSND khu vực 1 - Hà Tĩnh đã ban hành Kiến nghị đối với đồng chí Giám đốc Ngân hàng nhà nước khu vực 8 trong phạm vi trách nhiệm, quyền hạn của mình thực hiện một số nội dung sau:
Chỉ đạo các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng trên địa bàn thực hiện việc rà soát, bổ sung các nội dung liên quan đến quy trình thẩm định tài sản bảo đảm một cách chi tiết, cụ thể theo đúng quy định của Ngân hàng nhà nước Việt Nam;
Tiến hành thẩm định tài sản theo định kỳ nhằm đảm bảo tài sản bảo đảm không bị thay đổi, giảm giá trị mà cán bộ ngân hàng không phát hiện được;
Đồng thời, tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát của Ngân hàng nhà nước về công tác thẩm định tài sản bảo đảm, đặc biệt là đối với các hồ sơ cho vay có giá trị lớn hoặc liên quan đến tài sản bảo đảm có nguồn gốc phức tạp nhằm kịp thời phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm.