Ngày 19/12, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế (tỉnh Thừa Thiên - Huế) phối hợp Sở Văn hóa và Thể thao TP Đà Nẵng tổ chức Lễ khởi công Dự án bảo tồn, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích Hải Vân Quan trên đỉnh đèo Hải Vân.

Ông Hoàng Việt Trung - Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết, dự án được triển khai thực hiện nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, góp phần phục vụ phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Thừa Thiên - Huế và TP Đà Nẵng.

leftcenterrightdel
 Di tích Hải Vân Quan đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích Quốc gia vào ngày 14/4/2017. (ảnh: LT)

Dự án có tổng vốn đầu tư hơn 42 tỉ đồng từ nguồn ngân sách TP Đà Nẵng là 50% và ngân sách tỉnh Thừa Thiên - Huế là 50% trên tổng mức đầu tư. Chủ đầu tư dự án là Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế và  Sở Văn hóa và Thể thao Đà Nẵng là đơn vị đại diện phía Đà Nẵng phối hợp điều hành thực hiện dự án.

Dự án có diện tích đất sử dụng khoảng 6.500m2, thuộc nhóm C, loại công trình dân dụng cấp III. Địa điểm xây dựng dự án thuộc đỉnh đèo Hải Vân, giữa thị trấn Lăng Cô (huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên - Huế) và phường Hòa Hiệp Bắc (quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng).

leftcenterrightdel
 Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Ngô Thị Kim Yến thực hiện nghi thức đánh trống phát động khởi công dự án. (ảnh: LT)

Theo quy mô đầu tư và phương án xây dựng, tại Hải Vân Quan và Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan sẽ được tháo dỡ toàn bộ các lô cốt phía trên Hải Vân Quan và Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan đến nền gốc tích thời Nguyễn. Tu bổ cửa Hải Vân Quan, cửa Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan theo các dấu tích nguyên gốc. Phục hồi, thay thế nền cổng lát đá, hệ thống cối, cổng đá Thanh, tường xây gạch vồ; gia cố, chống nứt, chống thấm cho các khối xây,...

Đối với hệ thống tường thành nhà Nguyễn sẽ được phục hồi bằng đá núi theo dấu vết khảo cổ học và dấu vết trên tường hông Hải Vân Quan và Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan. Gia cố toàn bộ hệ thống chân tường thành bằng vữa neo, các vị trí xung yếu gia cố bằng bê tông. Phục hồi thân tường theo các đoạn nguyên gốc được khảo cổ. Phía trong tính từ mặt tường và các khu vực chân móng được gia cố khối xây vữa truyền thống tăng cường khả năng chịu lực của tường…

leftcenterrightdel
 Đơn vị thi công thực hiện nghi thức khởi công dự án. (ảnh: LT)

Dự án cũng phục hồi nhiều hạng mục của nhà Trú Sở, nhà Vũ Khố; tuyến bậc cấp từ Hải Vân Quan xuống phía TP Đà Nẵng; tuyến đường Thiên Lý từ Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan đi tỉnh Thừa Thiên - Huế; sân đường giữa Hải Vân Quan và Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan; kè phân thủy và chống sạt, chống trượt hướng Đông Bắc di tích; các lô cốt; bia Chiến Thắng Đồn Nhất…

Di tích Hải Vân Quan được xây dựng vào năm 1826 trên đỉnh đèo Hải Vân (còn gọi là Ải Vân, Ngãi Lãnh, Ải Vân Sơn, Ải Lĩnh…), ở độ cao 490m so với mặt nước biển. Di tích thuộc cả hai địa phận thị trấn Lăng Cô (huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên - Huế) và phường Hòa Hiệp Bắc (quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng), cách trung tâm TP Huế khoảng 90km về phía nam, cách trung tâm TP Đà Nẵng khoảng 28km về phía bắc.

Di tích Hải Vân Quan từng là một đồn lũy quân sự trấn thủ tại đỉnh đèo Hải Vân ngay ranh giới giữa hai tỉnh Thừa Thiên - Huế và TP Đà Nẵng. Ngày nay, nhiều công trình là dấu tích của các cuộc chiến tranh vẫn còn hiện diện là những đơn nguyên kiến trúc cần xem xét khi tiến hành công tác tu bổ.

Di tích Hải Vân Quan đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích Quốc gia vào ngày 14/4/2017.

 

L.T