Di tích thắng cảnh Hòn Vọng phu nằm trong cụm Di tích nghệ thuật và thắng cảnh núi An Hoạch, còn gọi là Vọng phu thạch, là một cột đá cao khoảng 20m trên núi Nhồi; giống hình người phụ nữ ôm con. Hình tượng gắn với truyền thuyết người đàn bà chung thủy chờ chồng đến hóa đá và đã trở thành một biểu tượng đẹp trong đời sống văn hóa của người dân xứ Thanh.

leftcenterrightdel
 Hòn Vọng Phu giống hình người phụ nữ ôm con, hình tượng gắn với truyền thuyết người đàn bà chung thủy chờ chồng đến hóa đá 

Theo tìm hiểu cụm Di tích nghệ thuật và thắng cảnh núi An Hoạch được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là Di tích cấp Quốc gia năm 1992 gồm: Đình Thượng, chùa Hinh Sơn, chùa Quan Thánh, Lăng Mãn Quận công Lê Trung Nghĩa và Hòn Vọng Phu.

Ngày 15/6/2022, sét đã đánh trúng Hòn Vọng Phu, gây sạt lở khối đá kích thước 1 x 3 m phía Tây và khối đá kích thước 2,5 x 3m phía Đông. Hiện nay các khối đá bị sạt lở đang nằm ngay tại chân Hòn Vọng Phu. Sự cố khiến Hòn vọng phu trong tình trạng rất nguy cấp, có thể sụp đổ bất cứ lúc nào nếu không sớm có biện pháp bảo vệ.

Theo ông Trần Đình Thành, Phó cục trưởng Cục Di sản văn hóa (Bộ VH-TT-DL) cho rằng, danh thắng Hòn Vọng Phu có giá trị về mặt lịch sử và cảnh quan, là hệ thống dãy núi trong đó có các thiết chế văn hoá gắn liền với nhau tạo thành tổng thể cho cả di tích. Tuy nhiên, hiện trạng một số khu vực Hòn Vọng Phu đã bị tróc vỡ, xuất hiện nhiều vết nứt. Đó là những biểu hiện cho nguy cơ sụp đổ của Hòn Vọng Phu. Ngoài ra, với hình dạng hiện nay của khối đá, đổ nghiêng theo phương thẳng đứng 10-15 độ, cùng với nguy cơ sét đánh sẽ tạo ra khả năng sập đổ rất cao.

leftcenterrightdel
 Với hình dạng hiện nay của khối đá, đổ nghiêng theo phương thẳng đứng 10-15 độ, cùng với nguy cơ sét đánh sẽ tạo ra khả năng sập đổ rất cao.

Ngày 3/10, tin từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa cho biết, ngày 1/10, đơn vị vừa tổ chức Hội thảo khoa học đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp bảo tồn di tích thắng cảnh Hòn Vọng Phu (thuộc Cụm di tích nghệ thuật và thắng cảnh núi An Hoạch) ở phường An Hưng, TP Thanh Hóa.

Tại cuộc hội thảo, 12 tham luận của các chuyên gia, nhà khoa học đã được trình bày, nội dung tập trung phân tích về thực trạng địa hình, địa chất khu vực núi có Hòn Vọng Phu. Đồng thời, nhà khoa học đã thảo luận, làm rõ nguyên nhân sạt lở và thống nhất giải pháp, phương án khắc phục, chống sạt lở tại khu vực di tích trước mắt cũng như lâu dài.

Từ các ý kiến thảo luận, hội thảo đã thống nhất, đưa các giải pháp như trước mắt UBND TP Thanh Hóa cần lập biển báo khu vực nguy hiểm, có nguy cơ sạt lở và tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao cảnh giác của người dân và khách tham quan. Cùng với đó là phân vùng, sử dụng các giải pháp như lưới thép, hàng rào... đảm bảo an toàn và thẩm mỹ hạn chế tác động của hiện tượng đá lăn, đá đổ quanh khu vực Núi Nhồi. Đồng thời, thực hiện ngay việc tháo dỡ, dọn dẹp các công trình đã xây dựng trái phép trong khu vực Hòn Vọng Phu.

leftcenterrightdel
 Di tích cần sớm có biện pháp bảo vệ, bảo tồn

Đặc biệt UBND TP Thanh Hoá chủ trì, phối hợp các sở, ban, ngành chức năng cấp tỉnh; các cục, vụ, viện có liên quan ở Trung ương như Viện Vật lý địa cầu, Viện Khoa học Địa chất khoảng sản, Viện Khoa học Công nghệ xây dựng, cơ quan Điện lực... cần thiết lập dự án chống sét, sớm trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để triển khai thực hiện.

UBND TP Thanh Hóa cũng cần chủ trì rà soát quy hoạch chi tiết khu di tích danh thắng và du lịch núi An Hoạch đã được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt, để sớm triển khai thực hiện quy hoạch hoặc lập, điều chỉnh lại quy hoạch, dự án đầu tư bảo quản, tu bổ, phục hồi cụm Di tích nghệ thuật và thắng cảnh núi An Hoạch. Từ đó, trình cấp có thẩm quyền để khôi phục lại di tích, giúp quần thể danh lam thắng cảnh núi An Hoạch phát huy giá trị.

Bảo Châu