Thực trạng và tiềm năng
Với gần một triệu trẻ em dưới 16 tuổi, chiếm hơn 25% dân số, Nghệ An đang nỗ lực không ngừng để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe trẻ em, đặc biệt là trẻ em thuộc các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Những kết quả đạt được trong thời gian qua, đặc biệt trong việc triển khai Dự án 7 thuộc Chương trình MTQG 1719, cho thấy những bước tiến vững chắc trong công tác này, song song với đó vẫn còn những thách thức cần được giải quyết.
Tính đến năm 2023, Nghệ An có hơn 920.000 trẻ em dưới 16 tuổi, trong đó hơn 425.000 trẻ dưới 6 tuổi. Chỉ tính riêng 9 tháng đầu năm 2024, đã có hơn 40.000 trẻ được sinh ra, trong đó đáng lưu ý là tỷ lệ trẻ sinh thứ 3 trở lên chiếm 27,98%, và tỷ số giới tính khi sinh là 116,03 bé trai/100 bé gái, cho thấy sự mất cân bằng giới tính vẫn là vấn đề cần quan tâm.
Tuy nhiên, hệ thống y tế của tỉnh khá phát triển với 20 bệnh viện, 14 trung tâm y tế có giường bệnh, cùng nhiều phòng khám đa khoa và chuyên khoa. Hơn 460 trạm y tế xã, với tỷ lệ trạm y tế có bác sĩ đạt 93,5%, phủ sóng rộng khắp các vùng nông thôn. Đến 9 tháng năm 2024, 69,56% số xã đã đạt chuẩn quốc gia về y tế. Việc 100% trẻ em dưới 6 tuổi được cấp bảo hiểm y tế và quản lý sức khỏe qua sổ theo dõi là nền tảng vững chắc cho công tác chăm sóc sức khỏe trẻ em.
    |
 |
| Làm mẹ an toàn là một trong các nội dung quan trọng của công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản. |
Thành quả từ Dự án 7 và Chương trình MTQG 1719
Việc triển khai Dự án 7, Chương trình MTQG 1719, tập trung vào chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng bà mẹ và trẻ em, đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận. Trong giai đoạn 2022-2024, chương trình đã tổ chức nhiều lớp đào tạo, hướng dẫn y tế huyện khám sức khỏe định kỳ cho trẻ dưới 24 tháng tuổi. Một số kết quả nổi bật:
Giảm tỷ lệ tử vong mẹ: Tỷ số tử vong mẹ dân tộc thiểu số/100.000 trẻ đẻ sống giảm từ 45,8 (năm 2023) xuống còn 34 (9 tháng đầu năm 2024). Đây là một thành tựu đáng khích lệ, phản ánh sự nỗ lực trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe bà mẹ.
Tăng tỷ lệ khám thai: Tỷ lệ khám thai 4 lần/kỳ thai tăng từ 70,3% (năm 2023) lên 77,6% (năm 2024). Việc tăng tỷ lệ khám thai định kỳ đóng góp quan trọng vào việc phát hiện và xử lý sớm các nguy cơ trong thai kỳ.
Nâng cao tỷ lệ sinh con được đỡ bởi cán bộ y tế: Tỷ lệ phụ nữ dân tộc thiểu số sinh con được cán bộ y tế đỡ đạt 92,5% trong năm 2024, cho thấy sự tiếp cận dịch vụ y tế ngày càng được cải thiện.
Bên cạnh đó, công tác tiêm chủng cũng đạt được nhiều kết quả tích cực. 9 tháng đầu năm 2024, Nghệ An đã tiêm chủng đầy đủ cho 34.569 trẻ (đạt 72,3% kế hoạch), tiêm uốn ván sơ sinh cho 31.354 trẻ (đạt 65,5% kế hoạch), và tiêm uốn ván cho 26.497 phụ nữ có thai (55,9% kế hoạch). Tuy nhiên, tỷ lệ tiêm uốn ván cho phụ nữ có thai vẫn chưa đạt yêu cầu (60%).
Nghệ An đã tích cực huy động các nguồn lực để hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Các cơ sở y tế đã tổ chức khám bệnh, cấp thuốc cho hơn 20.000 trẻ em, phẫu thuật cho 572 trẻ và hỗ trợ dinh dưỡng cho gần 9.000 trẻ em. Những hoạt động này góp phần giảm thiểu bất bình đẳng trong tiếp cận dịch vụ y tế.
Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, nhưng công tác chăm sóc sức khỏe trẻ em ở Nghệ An vẫn còn những thách thức:
Mất cân bằng giới tính khi sinh: Tỷ số giới tính khi sinh vẫn cao hơn mức bình thường, cho thấy cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn để giải quyết vấn đề này.
Tỷ lệ tiêm chủng uốn ván cho phụ nữ mang thai chưa đạt yêu cầu: Cần tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao tỷ lệ tiêm chủng này.
Khó khăn trong việc tiếp cận dịch vụ y tế ở vùng sâu, vùng xa: Việc tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao vẫn còn khó khăn ở một số vùng khó khăn, đặc biệt đối với dân tộc thiểu số.
Cần có chính sách thu hút nhân lực y tế: Việc thu hút và giữ chân cán bộ y tế giỏi, nhất là ở tuyến cơ sở và các vùng khó khăn, là vấn đề cần được quan tâm đặc biệt.
Cần tăng cường nhân lực y tế tại các vùng khó khăn
Để giải quyết những thách thức này, Nghệ An cần có những giải pháp đồng bộ:
Tăng cường công tác tuyên truyền: Nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, đặc biệt là về các vấn đề như tiêm chủng, dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe sinh sản.
|
 |
| Chương trình dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời, cải thiện dinh dưỡng trẻ em, khám sức khỏe định kỳ cho trẻ em, bữa ăn học đường, Chương trình can thiệp giảm tử vong trẻ em dưới 05 tuổi đến năm 2030. |
Đầu tư cơ sở vật chất: Nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế ở các vùng sâu, vùng xa, đồng thời tăng cường đầu tư, bảo đảm tài chính, ngân sách cho các hoạt động chăm sóc sức khỏe trẻ em. Tỉnh cần thực hiện tốt các nội dung, hoạt động của các Chương trình, Đề án trong đó có các nội dung đầu tư cho trẻ em: Chương trình dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời, cải thiện dinh dưỡng trẻ em, khám sức khỏe định kỳ cho trẻ em, bữa ăn học đường, Chương trình can thiệp giảm tử vong trẻ em dưới 05 tuổi đến năm 2030… Tích cực thực hiện các hoạt động thông tin - truyền thông - giáo dục sức khỏe nhằm nâng cao kiến thức, thay đổi thái độ, hành vi của người dân về chăm sóc sức khoẻ trẻ em.
Bồi dưỡng cán bộ y tế: Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ y tế, đặc biệt là ở chuyên khoa sản và nhi.
Thu hút và giữ chân nhân lực: Có chính sách đãi ngộ tốt để thu hút và giữ chân các cán bộ y tế giỏi về làm việc tại các vùng khó khăn.
Tại buổi làm việc với các Sở, ngành và đại diện Bộ Y tế, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, ông Bùi Đình Long, đã kiến nghị Chính phủ và các Bộ ban ngành quan tâm đến việc tăng cường nhân lực y tế tại các vùng khó khăn, hỗ trợ đào tạo cán bộ chuyên ngành, đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động chăm sóc sức khỏe trẻ em. Thứ trưởng Bộ Y tế, ông Trần Văn Thuấn, đã ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực của Nghệ An, đồng thời đề nghị tỉnh tiếp tục củng cố mạng lưới chăm sóc sức khỏe trẻ em, nâng cao năng lực chuyên môn kỹ thuật, đảm bảo chế độ chính sách để thu hút và giữ chân cán bộ y tế giỏi, và tăng cường đầu tư tài chính cho các hoạt động chăm sóc sức khỏe trẻ em. Bộ Y tế sẽ tiếp tục đồng hành cùng Nghệ An để đạt được các mục tiêu về sức khỏe và dinh dưỡng cho trẻ em.