Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nguyên nhân ban đầu của tình trạng sụt lún, sạt trượt đất ở khu vực hồ chứa nước Đông Thanh tại thôn Đông Anh, xã Đông Thanh, huyện Lâm Hà do có khối trượt mới nằm trong cung trượt cổ rộng 23ha, kích thước 900m x 260m, cao 40m, hướng trượt 160 độ, các vết nứt xuất hiện tại cung trượt từ cuối tháng 6/2023.
Hiện tại, khu vực đang có 4 cung trượt lớn hoạt động gồm: Cung 1 dài khoảng 60m, có 3 vết nứt lớn, cách nhau 8m, rộng 5m, chiều sâu đất sụt lún 4m; Cung hai dài 58m, có 2 vết nứt, vết nứt trên đỉnh đồi rộng 2m phát triển chậm, vết nứt giáp đường quản lý vận hành rộng 5m, làm sạt mái taluy phần đất nhà dân.
    |
 |
| Dự án hồ chứa nước Đông Thanh được thi công tại xã Đông Thanh, huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng. |
Cung 3 dài khoảng 42m, có 1 vết nứt trên đỉnh đồi rộng 0,6m phát triển chậm; Cung 4 dài 50m, có 2 vết nứt gồm vết trên đỉnh đồi rộng 0,4m và vết nứt chéo từ nhà dân qua đường tránh ngập làm sạt trượt sân nhà dân, mái taluy đường và đẩy trồi 20m đường tránh ngập lên khoảng 1,5m.
Kết luận sơ bộ, hoạt động trượt lở đất đá phát sinh đến mức quan sát được là do khối lượng trượt vẫn hoạt động, trong điều kiện mưa lớn, kéo dài làm tăng tải trọng khối trượt, giảm ma sát, đất đá ngậm nước giảm liên kết nên dễ dàng quan sát được khối lượng đang dịch chuyển. Trong thời gian tới có thể vai đập sẽ bị nứt nhiều hơn không an toàn nếu tích nước mà không có biện pháp phù hợp.
Sự cố sạt trượt gần hồ Đông Thanh ảnh hưởng đến 9 hộ dân với diện tích gần 5,4ha đất sản xuất nông nghiệp. UBND huyện Lâm Hà đã di dời 4 hộ khỏi nơi nguy hiểm, trong đó có 2 hộ ở tạm tại nhà quản lý vận hành dự án nhưng nhà này cũng nằm trong khu vực nguy hiểm nếu sạt trượt diễn ra.
Sạt trượt cũng khiến cụm công trình đầu mối của dự án hồ chứa nước Đông Thanh gặp nhiều sự cố, hư hỏng tại đập xả tràn, dốc nước, cống lấy nước cũng như nguy cơ tiềm ẩn trong quá trình thi công, vận hành dự án.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề xuất UBND tỉnh Lâm Đồng công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai với khu vực thôn Đông Anh, cạnh dự án hồ chứa nước Đông Thanh để đảm bảo an toàn về tính mạng, tài sản, đất đai của người dân. An toàn đối với cụm công trình đầu mối hồ chứa nước Đông Thanh; có những biện pháp phù hợp và xử lý dứt điểm sự cố.
Đồng thời đề nghị tạm dừng thi công dự án hồ chứa nước Đông Thanh cho đến khi xử lý xong sự cố đảm bảo tích nước an toàn, ổn định lâu dài đối với dự án./.