Nội dung vụ việc:
TAND khu vực 5 (Vĩnh Long) vừa có thông báo thụ lý vụ án dân sự “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và bồi thường thiệt hại do tài sản bị xâm phạm” giữa nguyên đơn là bà Phan Yến Nhi (SN 1988, trú tại quận Bình Tân, TP HCM) và bị đơn là bà Nguyễn Thị Hồng Nhung (SN 1991, trú tại huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre).
Trong đơn khởi kiện, bà Nhi yêu cầu Tòa án tuyên vô hiệu Hợp đồng ủy quyền số 2572 được lập ngày 5/12/2023 tại Văn phòng công chứng Đồng Khởi (TP Bến Tre) do công chứng viên Võ Văn Thanh chứng nhận, với lý do hợp đồng được xác lập trong tình trạng bị lừa dối, không thể hiện đúng ý chí tự nguyện của bà.
    |
 |
| Thông báo thụ lý vụ án của TAND khu vực 5 (Vĩnh Long). |
Bà Nhi đồng thời đề nghị hủy các hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà bà Nhung đã ký với ông Nguyễn Văn Tưởng (SN 1966, trú tại huyện Châu Thành, Bến Tre) và những cá nhân khác, yêu cầu bà Nhung bồi thường số tiền 300 triệu đồng, trong đó có 81 triệu đồng tiền lãi mà bà Nhung đã nhận trong khi đã chuyển nhượng đất cho ông Tưởng.
Theo hồ sơ vụ án, do cần tiền giải quyết công việc gia đình, bà Nhi vay bà Nhung 300 triệu đồng. Tài sản bảo đảm cho khoản vay là thửa đất diện tích 3.806,2 m² tại xã Phú Nhuận, TP Bến Tre (cũ, nay là phường An Hội, tỉnh Vĩnh Long), trên đất có 13 ngôi mộ gia tộc. Khi vay, bà Nhung yêu cầu bà Nhi ký hợp đồng ủy quyền để bà Nhung được toàn quyền định đoạt thửa đất và giao bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vì cần tiền gấp, bà Nhi chấp nhận, đồng thời cam kết trả lãi hàng tháng 9 triệu đồng.
Sau khi thực hiện nghĩa vụ trả lãi được 8 tháng, tổng cộng 72 triệu đồng, bà Nhi mới phát hiện thửa đất đã bị sang tên cho ông Nguyễn Văn Tưởng. Cụ thể, ngày 11/12/2023, tức chỉ 6 ngày sau khi ký hợp đồng ủy quyền, bà Nhung đã đến Văn phòng công chứng Đồng Khởi để làm thủ tục chuyển nhượng thửa đất của bà Nhi cho ông Tưởng mà không thông báo cho chủ sở hữu. Công chứng viên thực hiện hợp đồng vẫn là ông Võ Văn Thanh. Ngày 6/5/2024, ông Tưởng được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số DO 484949.
Tiếp đó, ngày 4/9/2024, ông Tưởng làm thủ tục tách thửa đất trên thành 4 thửa mới, dựa trên hồ sơ đo đạc và bản mô tả ranh giới do Công ty TNHH Địa ốc Tiến Phát lập. Điều đáng chú ý là phần đất vốn có 13 ngôi mộ gia tộc lại được xác nhận là “đất trống, đất sạch”. Ngày 14/1/2025, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP Bến Tre cũ xác nhận kết quả đo đạc đạt yêu cầu. Đến ngày 23/1/2025, ông Tưởng được cấp 4 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới.
Sau khi TAND khu vực 5 thụ lý vụ án, bà Phan Yến Nhi tiếp tục gửi đơn đến các cơ quan chức năng, đề nghị áp dụng biện pháp ngăn chặn khẩn cấp, tạm dừng toàn bộ thủ tục hành chính liên quan đến thửa đất số 4, tờ bản đồ số 3 tại địa bàn nêu trên. Bà khẳng định mình mới là chủ sở hữu hợp pháp của thửa đất, đồng thời cho rằng các giao dịch phát sinh từ hợp đồng ủy quyền đều không có giá trị pháp lý.
Luật sư trả lời:
Theo Luật sư Đặng Văn Dũng - Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai, theo Điều 175 BLHS 2015, người nào có hành vi tự ý bán tài sản đang được thế chấp hoặc cầm cố có thể bị xem xét là lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Trong vụ việc này, theo Luật sư Đặng Văn Dũng từ các tài liệu, hồ sơ liên quan và toàn bộ diễn biến sự việc cho thấy chỉ 6 ngày kể từ ngày ký hợp đồng ủy quyền thì bà Nguyễn Thị Hồng Nhung đã chuyển nhượng toàn bộ thửa đất sang cho người khác mà không thông báo cho bà Phan Yến Nhi biết.
|
 |
| Luật sư Đặng Văn Dũng – Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai. |
“Tại Điều 4 Hợp đồng ủy quyền nêu rõ: Bên B (bà Nhung) có nghĩa vụ thực hiện công việc theo nội dung ủy quyền và báo cho bên A (bà Nhi) về việc thực hiện công việc đó. Tuy nhiên, bà Nhung tự ý sang tên tài sản cho ông Tưởng mà không báo cho bà Nhi biết là chưa phù hợp với quy định tại Điều 4 của Hợp đồng ủy quyền mà hai bên đã ký kết.
Bên cạnh đó, việc bà Nhung vẫn tiếp tục thu lãi hàng tháng của bà Nhi (với tổng số tiền là 72 triệu đồng) cho thấy có biểu hiện của việc che giấu hành vi đã bán đất cho ông Tưởng, đồng thời còn có dấu hiệu tiếp tục chiếm đoạt tiền của bà Nhi một cách có chủ ý.
“Do vậy, tôi cho rằng hành vi của bà Nguyễn Thị Hồng Nhung có dấu hiệu lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản được quy định tại Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015”, Luật sư Đặng Văn Dũng phân tích.
Cũng theo Luật sư Dũng, bản chất thực sự của giao dịch này là một hợp đồng thế chấp trá hình. Trong đó, hợp đồng ủy quyền chỉ là một “chiếc áo” được khoác lên để bên cho vay có thể dễ dàng tước đoạt tài sản của con nợ khi họ gặp khó khăn, bỏ qua mọi thủ tục pháp lý bảo vệ người vay. Theo quy định của pháp luật, những giao dịch giả tạo nhằm che đậy một giao dịch khác như thế này sẽ bị tuyên vô hiệu.
“Vụ việc không chỉ là một tranh chấp dân sự đơn thuần, nó là hồi chuông cảnh báo về một “vùng xám” pháp lý đang bị nhiều đối tượng lợi dụng để thực hiện các hành vi có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản một cách công khai.
Việc Tòa án thông báo thụ lý vụ án là dấu hiệu tích cực ban đầu cho thấy sự việc đã được cơ quan chức năng ghi nhận và xử lý. Để bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho nguyên đơn, tôi kiến nghị vụ án cần sớm được xét xử để thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật và tránh hệ lụy phức tạp sau này.
Từ đó cũng gióng hồi chuông cảnh báo về thực tế những vụ án có thủ đoạn tinh vi, bài bản, lợi dụng hoàn cảnh khó khăn về kinh tế và sự thiếu hiểu biết pháp luật để chiếm đoạt tài sản của con nợ”, Luật sư Đặng Văn Dũng nói thêm.