Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi nêu rõ, người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng mà đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù, hoặc người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm ít nghiêm trọng có thể được tha tù trước thời hạn khi có đủ các điều kiện:
Phạm tội lần đầu; Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt; Có nơi cư trú rõ ràng; Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung: Hình phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và án phí; Đã chấp hành được ít nhất 1/2 mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn.
Trường hợp người phạm tội có công với cách mạng, thân nhân của người có công với cách mạng, người đủ 70 tuổi trở lên, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng... thì phải chấp hành được ít nhất là 1/3 mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 12 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn…
    |
 |
| Phạm nhân được xem xét tha tù trước thời hạn nếu đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định. |
Ngoài các đối tượng trên, BLHS 2015 còn quy định không được tha tù trước thời hạn đối với người bị kết án thuộc một trong các trường hợp:
Người bị kết án về một trong các tội về xâm phạm an ninh Quốc gia và các tội về phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh; Người bị kết án 10 năm tù trở lên về một trong các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người do cố ý;
Người bị kết án 7 năm tù trở lên đối với một trong các tội: Tội cướp tài sản; Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; Tội sản xuất trái phép chất ma túy; Người bị kết án tử hình được ân giảm hoặc thuộc trường hợp không thi hành án tử hình.
Như vậy, phạm nhân được tha tù trước hạn khi đáp ứng được các điều kiện theo quy định và không thuộc một trong các trường hợp không được tha tù trước hạn trên.
Trách nhiệm lập hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện thuộc về Trại giam, Trại tạm giam thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, Cơ quan thi hành án hình sự cấp Quân khu.
Hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện gồm: Đơn xin tha tù trước thời hạn có điều kiện của phạm nhân kèm theo cam kết không vi phạm pháp luật, các nghĩa vụ phải chấp hành khi được tha tù trước thời hạn;
Bản sao bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật; quyết định thi hành án; Tài liệu thể hiện phạm nhân có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt là các quyết định hoặc bản sao quyết định xếp loại chấp hành án phạt tù; Tài liệu để xác định thời gian thực tế đã chấp hành án phạt tù…