Cặp vợ chồng đưa dịch về Hà Tĩnh: “Đủ cơ sở xử lý hình sự ?

Hà Tĩnh vừa trải qua 2 ngày căng thẳng, khi phát hiện 2 ca nhiễm COVID-19 trong cộng đồng đầu tiên. Từ 2 ca nhiễm phát hiện vào sáng ngày 5/6 này, chỉ sau 1 ngày đã phát hiện thêm 5 ca nhiễm nữa, đều là F1 của cặp vợ chồng về từ Bình Dương này.

Không căng thẳng và lo lắng sao được, khi theo số liệu điều tra dịch tễ, F1, F2 của cặp bệnh nhân đầu tiên này lên đến hàng ngàn người, 5 F1 đã trở thành 5 F0 chỉ sau đúng 1 ngày. Dẫu chính quyền và cơ quan chức năng đã kịp thời lập chốt, phong tỏa khu vực có bệnh nhân nhiễm vi rút, 5 trường hợp mới phát hiện dương tính đều trong khu phong tỏa, khu cách ly, tuy nhiên nỗi lo vẫn thường trực khi lịch trình di chuyển, gặp gỡ của F0, F1 ở Hà Tĩnh là khá dày đặc.

Giám đốc Công an tỉnh Hà Tĩnh đi kiểm tra, chỉ đạo công tác phòng chống dịch đêm 5/6.

Chính điều này đã đặt ra vấn đề khiến nhiều diễn đàn, với nhiều chuyên gia Luật, Luật sư, người dân tranh luận, bàn luận liệu cặp vợ chồng từ Bình Dương về Hà Tĩnh, làm lây lan dịch ra cộng đồng địa phương có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không?

Để minh bạch vấn đề này, cần quay lại các mốc thời gian:

Khi dịch bùng phát mạnh, diễn biến phức tạp tại các địa phương, nhất là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, ngày 25/5/2021, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có văn bản chỉ đạo số 3196/UBND-VX, trong đó nói rõ: “Người dân đã từng đi/đến từ Hà Nội và các địa phương có dịch trong vòng 14 ngày chủ động đến trạm y tế nơi cư trú/lưu trú hoặc trung tâm y tế huyện để khai báo y tế và thực hiện hướng dẫn cách ly y tế và lấy mẫu xét nghiệm sàng lọc SARS-CoV-2 theo quy định”.

Quy định của UBND tỉnh Hà Tĩnh.

Điều này đồng nghĩa, không chỉ người trở về từ vùng có dịch, mà chỉ cần đã từng đi đến từ các địa phương có dịch trong vòng 14 ngày, ngoài phải khai báo y tế, lấy mẫu xét nghiệm, còn phải cách ly y tế, không được tự ý đi ra khỏi nhà trong thời gian cách ly, tự cách ly.

Thời gian đó, TP Hồ Chí Minh đã bùng phát dịch. Ở Bình Dương, thông tin từ trang tin của Sở y tế cho biết, tối ngày 28/5/2021, Bộ y tế đã công bố ca mắc COVID-19 mang mã số bệnh nhân 6442 tại TP Hồ Chí Minh có địa chỉ lưu trú tại TP Dĩ An (Bình Dương). Trong tối hôm đó, Bình Dương đã điều tra ra 30 F1 của bệnh nhân này, phong tỏa tạm thời khu vực bệnh nhân sinh sống ở Phường Đông Hòa.

Ngày 28/5/2021, báo Tuổi trẻ cũng đưa tin, một người ở Bình Dương đi làm tại TP Hồ Chí Minh, là F1 của bệnh nhân COVID-19 nay đã có kết quả xét nghiệm dương tính. Đến 31/5/2021, Bình Dương có thêm 3 ca nhiễm COVID-19 trong cộng đồng, đều liên quan đến ca bệnh tại TP Hồ Chí Minh.

Báo Tuổi trẻ đưa tin.

Điều này chứng minh, từ ngày 28 đến 31/5/2021, Bình Dương đã là địa phương có dịch bệnh COVID-19.

Cặp vợ chồng làm lây lan dịch bệnh ra cộng đồng ở Hà Tĩnh về từ Bình Dương, trên chuyến bay từ TP Hồ Chí Minh ra TP Vinh Nghệ An.

Theo lịch trình của cặp vợ chồng này: Ngày 30/5 từ tỉnh Bình Dương, lên TP Hồ Chí Minh đi máy bay về Vinh (Nghệ An), sau đó được người thân đón xe riêng về xã Thạch Trung. Ngay khi về, họ có đến Trạm Y tế xã Thạch Trung khai báo y tế và được hướng dẫn theo dõi sức khỏe tại nhà.

Lấy mẫu xét nghiệm cho người dân vùng phong tỏa.

Theo bản cam kết 2 vợ chồng này ký, thì họ thuộc diện theo dõi sức khỏe tại nhà, hạn chế ra khỏi nơi ở, nơi lưu trú và không tổ chức liên hoan ăn uống và hoạt động đông người tại nơi ở và nơi lưu trú.

Thế nhưng, từ khi về nhà đến ngày 4/6 (khi biết tin người mà họ tiếp xúc khi ở Bình Dương đã mắc COVID-19), cặp vợ chồng này đã có một lịch trình di chuyển, gặp gỡ khá dày đặc, phức tạp, với nhiều người và nhiều điểm đến đông người.

Theo số liệu điều tra dịch tễ, đã có đến 165 F1 và hơn 1.000 F2 liên quan đến cặp vợ chồng này.

Như vậy, có thể khẳng định cặp vợ chồng này đã phớt lờ các quy định về phòng chống dịch mà các cấp các ngành đưa ra, bất chấp cam kết mình đã ký.

Điều mà người dân Hà Tĩnh không mong đợi cũng đã đến, có thêm 05 ca mắc COVID-19 là F1 của 2 ca bệnh ở Thạch Trung, và đây chính là hậu quả của việc không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của chính quyền sở tại.

Trả lời cho câu hỏi: Liệu cặp vợ chồng này có thể bị xử lý hình sự cho hành vi làm lây lan dịch bệnh ra cộng đồng hay không?

Luật sư Phan Văn Chiều – Giám đốc công ty Luật Hà Châu (Hà Tĩnh) nhận định: Hành vi của cặp vợ chồng từ Bình Dương về Hà Tĩnh làm lây lan dịch bệnh ra cộng đồng có dấu hiệu hình sự, phạm vào tội "Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người" theo điểm c khoản 1 Điều 240 BLHS.

Luật sư Phan Văn Chiều.

Theo phân tích của Luật sư Phan Văn Chiều, 2 vợ chồng này đã không chấp hành việc cách ly y tế tại nhà theo cam kết, di chuyển nhiều nơi làm lây lan dịch bệnh, hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định tại Điều 8 Luật phòng chống bệnh truyền nhiễm (vi phạm hành vi bị cấm ở đây là: không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền).

Luật sư Phan Văn Chiều cho biết thêm, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao ngày 30/3/2020 đã có văn bản số 45/HĐTP, hướng dẫn về xét xử tội phạm liên quan đến phòng, chống dịch bệnh COVID-19 nêu rõ: "…người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh COVID-19 đã được thông báo cách ly thực hiện một trong các hành vi gây lây truyền dịch bệnh COVID-19 cho người khác thì bị coi là thực hiện "hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người" quy định tại điểm c khoản 1 Điều 240 và bị xử lý về tội "Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người".

“Với hướng dẫn trên đây, về cơ bản hành vi của02 vợ chồng ở Thạch Trung có dấu hiệu hình sự, hành vi trên có dấu hiệu phạm vào tội "Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người" theo điểm c khoản 1 Điều 240 BLHS.

Luật sư Lê Hùng.

Luật sư Lê Hùng - Trưởng Văn phòng Luật sư Lê Hùng (Hà Tĩnh) cũng cho biết, có dấy hiệu cấu thành tội phạm hình sự đối với cặp vợ chồng từ Bình Dương về làm lây lan dịch bệnh ở Hà Tĩnh.

Theo phân tích của Luật sư Hùng, trên báo Tiền Phong có đưa thông tin, 2 vợ chồng này khi xuống sân bay Vinh (Nghệ An) không khai báo y tế điện tử. Trong lúc theo quy định phải khai báo. Trong tờ khai yêu cầu phải ghi rõ có đi qua vùng dịch không? có gặp gỡ với người nghi từ vùng có dịch không?...

"Ở đây, 2 vợ chồng này trước đó ăn cơm gặp gỡ với người từ vùng có dịch vào, rồi từ Bình Dương lên TP Hồ Chi Minh để bay về Vinh, tức là đã đi vào vùng có dịch... Theo quy định, phải khai báo, tự cách ly. Vậy mà họ không chấp hành, tự ý di chuyển, gặp gỡ làm lây lan dịch bệnh ra cộng đồng ở địa phương, hậu quả rất nghiêm trọng, cần phải xử lý nghiêm để răn đe, giáo dục chung" - Luật sư Hùng cho biết.

Chốt lại vấn đề, các Luật sư cùng đưa ra quan điểm: Với hậu quả làm lây lan dịch bệnh ra cộng đồng nghiêm trọng như vậy, bên cạnh nhiệm vụ cấp thiết là phòng chống, hạn chế sự lây lan của COVID-19, thì người dân địa phương mong muốn các cơ quan chức năng có thẩm quyền cũng cần nhanh chóng vào cuộc xác minh, làm rõ trách nhiệm của 2 vợ chồng đó, để xử lý trách nhiệm theo quy định pháp luật, bởi quan điểm chỉ đạo: Tuyệt đối không có vùng cấm đối với các vi phạm trong phòng chống dịch bệnh COVID-19 đã được các cấp, các ngành quán triệt.

Mẫn Phong