Độc đáo du lịch cưỡi trâu ở Hội An

Vốn sinh ra và lớn lên ở mảnh đất di sản Hội An đồng thời nhận thấy khách nước ngoài có một sự thích thú đặc biệt với những điều giản dị, bình yên của làng quê xứ mình nên anh Trần Văn Khoa - Giám đốc điều hành Công ty du lịch Jack Tran Tours Hội An quyết định “khởi nghiệp” bằng việc phát triển du lịch bền vững, hướng đến du lịch xanh, kết hợp làm du lịch với nông nghiệp.

Một tour trải nghiệm như thế kéo dài 5 tiếng đồng hồ. Ở đó, du khách có dịp cày, bừa, cấy, gieo sạ… như một nông dân thực thụ trên chính mảnh ruộng của người nông dân phố Hội. Đặc biệt là  tour du lịch cưỡi trâu ở phố Hội, được trải nghiệm làm mục đồng trên lưng trâu,  là một điểm nhấn, tạo sự tò mò thích thú  với không ít du khách nước ngoài khi đến Hội An. 

 “Ban đầu tưởng thực hiện tour xuất hiện tình cờ trong những lần đưa du khách tham quan làng rau Trà Quế. Những vị khách thấy đàn trâu của nông dân thảnh thơi ăn cỏ, đã xin chụp ảnh. Họ vô cùng thích thú. Bà con nông dân của mình thì nhiệt tình.

Tôi thấy đây là trải nghiệm thú vị, ngoài việc kết nối với người dân để họ có thêm thu nhập còn muốn giúp du khách có những trải nghiệm mới lạ, hiểu hơn về ngành nông nghiệp lúa nước đã có lịch sử hàng nghìn năm ở Việt Nam, trong đó không thể thiếu hình ảnh con trâu với người nông dân.” – Anh Khoa chia sẻ.

Tour du lịch cưỡi trâu ở phố Hội, được trải nghiệm làm mục đồng trên lưng trâu,  là một điểm nhấn, tạo sự tò mò thích thú  với không ít du khách nước ngoài khi đến Hội An. (ảnh: Trần Khoa)

Thời gian đầu anh Khoa gặp rất nhiều khó khăn bởi trước đó, người nông dân không tin rằng con trâu và sào ruộng có thể tạo ra được nhiều lợi nhuận từ du lịch hơn là trồng trọt. Anh phải tốn rất nhiều thời gian để thuyết phục người dân trong việc cho thuê trâu và ruộng đồng để phục vụ du khách.

Từ trước đến nay, trâu chỉ sử dụng để phục vụ việc làm nông nên để có thể đưa trâu vào phục vụ du lịch phải trải qua quá trình  huấn luyện, thuần dưỡng và chăm sóc cẩn thận từ những người nông dân lành nghề.

Ông Lê Nhiên (phường Cẩm Châu, thành phố Hội An) cho biết: “Chưa bao giờ nghĩ sẽ làm du lịch như hiện nay. Từ những gợi ý của anh Khoa, tôi bắt đầu huấn luyện trâu làm du lịch.

Trâu chở khách là trâu đực vì trâu đực khỏe hơn trâu cái. “Tuyển lựa” và “dạy” trâu làm du lịch từ thuở chúng còn là con nghé loắt choắt trên đồng. Trước tiên trâu phải hiền và khỏe để chở khách. Mua trâu phải chọn “nái”  theo quan niệm “xoáy đầu thì bán, xoáy trán thì nuôi, xoáy đuôi thì xẻ thịt”, cũng như “cua gái chọn dòng” đó.”

Theo lời ông Nhiên, con trâu hiền, tốt phải có cái chùm xoáy lông trên thân, đặc biệt là ở vùng trán giữa 2 sừng, tai trâu nằm sát sừng, 2 cái gót chân sau của trâu cũng không nên chụm vào nhau. Mắt con trâu nào vằn đỏ thì con đó cũng không được chở khách bởi mắt đỏ là dấu hiệu của trâu dữ, có thể gây tổn thương cho khách trong quá trình chở. Điều đặc biệt nữa trong quá trình “luyện” trâu là phải “nịnh, dỗ” để trâu nghe lời, rồi cho trâu ngửi mùi mỹ phẩm, mùi quần áo để thích nghi với mùi của du khách.

Bên cạnh việc chăm sóc trâu, người nuôi trâu còn phải hiểu ngôn ngữ của nó, đặt ra hiệu lệnh để huấn luyện. Để trâu làm theo hiệu lệnh thì nói "dí" là đi bên trái, "há" là đi bên phải, "dờ" là đứng lại và "dùn" là đi lùi.

Gia đình ông Nhiên có tổng cộng 20 con trâu, trong đó 5 con đẹp và khỏe nhất đã được chọn để làm du lịch. Trong suốt quãng thời gian ấy, con trâu làm du lịch cùng người dân nhưng không được phép “bỏ bê” việc đồng áng, cày bừa thường ngày bởi như lời ông Nhiên nói: “Phải cho trâu làm ruộng nhiều để nó quen với công việc và giữ nguyên bản năng chăm chỉ, chứ chăm chút quá, nó lười biếng thì hỏng, không làm du lịch được mà làm nông cũng không xong”.

Du khách thích thú trải nghiệm cưỡi trâu trên đồng ruộng tại Hội An. (ảnh: Trần Khoa)

Gia đình ông Nhiên là 1 trong 3 hộ nông dân kết nối lâu năm với công ty Jack Tran Tours của anh Khoa trong việc tổ chức các hoạt động du lịch đồng quê như: cưỡi trâu, xem trình diễn cấy lúa, trải nghiệm nghề nông… ở Hội An. Ngoài ra còn hơn 20 hộ khác sẵn sàng hỗ trợ tour du lịch cưỡi trâu khi anh Khoa cần.

Ông Lê Nhiên hào hứng khoe: “Tháng cao điểm và đặc biệt trước khi dịch COVID-19 bùng phát, hằng ngày ông Nhiên có thể phục vụ đến 2, 3 đoàn với hơn 100 du khách, thu nhập của  có thể lên đến hàng chục triệu/tháng tính cả tiền “tips” của du khách. Từ ngày làm du lịch, kinh tế gia đình khá hơn, nhà 3 đứa con ăn học ổn định thì đứa con lớn của tôi cũng theo nghề tổ chức tour cưỡi trâu. Năm nay có dịch bệnh, hoạt động du lịch bị ngắt quãng nhưng gia đình tôi vẫn không quá khó khăn nhờ thu nhập tích lũy được trong chục năm làm du lịch với trâu”.

Việc thuê ruộng và trâu vẫn thực hiện đúng cam kết, tuy nhiên người nông dân vẫn được sản xuất nông nghiệp trên mảnh đất ấy. Không những vậy, những lão nông ấy cũng được ông Khoa nhận trực tiếp vào công ty để làm giống như một người hướng dẫn viên thực thụ.

Sau hơn chục năm vận hành, tour cưỡi trâu của anh Khoa kết nối với bà con nông dân thu hút 2000-3000 khách/năm. Đa số là khách gia đình, khách đoàn từ nước ngoài. Mỗi lượt có thể phục vụ 50 khách với giá vé 1,3 triệu đồng/khách gồm cả ăn trưa và nghỉ ngơi ở nhà dân.

Sản phẩm du lịch mới lạ, độc đáo, dân dã  đã tạo sự tò mò thích thú với không ít du khách nước ngoài khi đến Hội An.  Trên website du lịch hàng đầu đã có những du khách để lại đánh giá tốt cho tour cưỡi trâu ở Hội An và hẹn ngày trở lại.

Tour cưỡi trâu của anh Khoa kết nối với bà con nông dân thu hút 2000-3000 khách/năm. Đa số là khách gia đình, khách đoàn từ nước ngoài. (ảnh: Trần Khoa)

Chị Rhonda Adams – quốc tịch Mỹ không giấu khỏi sự thích thú, ngạc nhiên về trải nghiệm cưỡi trâu và xe trâu của Jack Tran Tours. Được ngồi trên lưng trâu, điều khiển trâu đi quanh cánh đồng là kỉ niệm khó quên đối với chị và người thân. Chị Rhonda Adams hi vọng tour du lịch ngày càng phát triển và hấp dẫn hơn để chị có thể quay lại tham gia trải nghiệm lần nữa và sẵn sàng giới thiệu tour này đến tất cả du khách khi đến thăm Hội An.

Trong cuốn sổ nhật ký trải nghiệm, vợ chồng du khách Shelley Bruce (quốc tịch Úc) xúc động viết: "Chuyến du lịch trong hơn 2 tiếng đồng hồ tuyệt vời hơn tôi mong đợi.”

Năm 2020, dịch bệnh ảnh hưởng đến mọi mặt đời sống, xã hội, hoạt động du lịch theo đó cũng chùng xuống. Trong năm 2021, để thích nghi với tình hình mới, anh Khoa xác định thời gian tới sẽ hướng đến thị trường trong nước, tour cũng giảm 50% để thu hút khách du lịch trong nước.

Năm mới Tân Sửu, con trâu  theo chân người nông dân ra đồng chăm chỉ làm việc, hi vọng vào năm mới  dịch bệnh được đầy lùi, du khách trở lại với tour lịch có thêm nhiều trải nghiệm thú vị hơn.