Tùy thuộc hành vi của Taliban!

Thủ tướng Anh Boris Johnson, Chủ tịch luân phiên G7, đã kêu gọi một cuộc họp trực tuyến sau khi Taliban nhanh chóng tiếp quản và trở lại nắm quyền ở Afghanistan.

Anh cho rằng, G7 nên xem xét các biện pháp trừng phạt kinh tế và cắt viện trợ nếu Taliban vi phạm nhân quyền và cho phép lãnh thổ của mình được sử dụng làm nơi trú ẩn cho các tay súng khủng bố, theo một quan chức Chính phủ Anh.

Khi được hỏi liệu Washington có ủng hộ việc London  thúc đẩy các biện pháp trừng phạt Taliban hay không, Tổng thống Mỹ Biden nói: "Câu trả lời là có. Nó tùy thuộc vào hành vi của Taliban".

leftcenterrightdel
Bất ổn vẫn đang diễn ra tại sân bay quốc tế ở Kabul. Ảnh: AP. 

Tuần trước ông Biden cho biết, các nhà lãnh đạo G7 sẽ tìm ra cách tiếp cận chung với Taliban, và đã có các cuộc trao đổi song phương với Johnson, Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Ý Mario Draghi.

Thủ tướng Anh Johnson cũng có kế hoạch hối thúc Tổng thống Mỹ Biden gia hạn thời hạn rút các lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan sau ngày 31/8, để bảo đảm có thể di tản được nhiều người nhất khỏi Afghanistan, truyền thông Anh đưa tin.

Hôm 22/8, ông Biden cho biết quân đội Mỹ đang thảo luận về khả năng kéo dài thời hạn, nhưng hi vọng điều đó sẽ không cần thiết khi hoạt động di tản đang được đẩy với sự hỗ trợ bởi hơn 20 quốc gia ở bốn châu lục.

leftcenterrightdel
Chiến binh Taliban kiểm soát cổng sân bay Kabul. Ảnh: Kyodo. 

Cũng hôm 22/8, Quân đội Mỹ cho biết, 18 máy bay thương mại của United Airlines, American Airlines, Delta Air và 3 hãng khác đã được huy động để chở người di tản khỏi các địa điểm tạm thời ở Kabul. 

Trước đó hôm 20/8, ông Biden nói với báo giới, ông và Ngoại trưởng Antony Blinken sẽ làm việc với các quốc gia khác để đặt ra "các điều kiện khắc nghiệt" cho bất kì sự hợp tác hoặc công nhận nào với Taliban, dựa trên việc họ đối xử với phụ nữ và trẻ em gái và hồ sơ nhân quyền nói chung.

Cuộc di tản khó khăn và bất trắc

Mỹ có một "cam kết kiên định" để đưa công dân và những người Afghanistan đang gặp rủi ro ra khỏi nước này an toàn, Tổng thống Joe Biden cho biết, khi các chiến binh Taliban đánh trả hàng nghìn người đang liều mạng chạy trốn bên ngoài sân bay Kabul vào 22/8.

Các nhân chứng cho biết, Taliban đã bắn chỉ thiên và dùng dùi cui để buộc mọi người xếp hàng bên ngoài sân bay. Vào 21/8, bảy người đã thiệt mạng khu vực trước cổng sân bay. Một quan chức NATO cho biết, ít nhất 20 người đã thiệt mạng trong 7 ngày qua tại khu vực sân bay. 

leftcenterrightdel
Đổ máu xảy ra ngày 17/8 bên ngoài sân bay Kabul. Ảnh: Marcus Yam/ Los Angeles Times/ Getty.

Ông Biden thừa nhận việc di tản sẽ rất khó khăn và còn cả một chặng đường dài phía trước với nhiều rủi ro có thể xảy ra. Ông đã chỉ đạo Bộ Ngoại giao chủ động liên lạc với những người Mỹ mắc kẹt ở Afghanistan qua điện thoại, email và các phương tiện khác, và đã có kế hoạch chuyển họ đến sân bay.

Nhà lãnh đạo Mỹ một lần nữa khẳng định, “bất kì người Mỹ nào muốn về nhà sẽ được về nhà"; đồng thời lưu ý, các công dân Afghanistan đã hỗ trợ lực lượng liên quân cũng như những người Afghanistan dễ bị tổn thương như các nhà hoạt động nữ và nhà báo cũng sẽ được giúp đỡ.

Huy Anh/Reuters