Vào sáng sớm ngày 19/4, chiếc trực thăng Ingenuity của NASA đã thực hiện thành công chuyến bay đầu tiên trên sao Hỏa, cũng là chuyến bay lịch sử đầu tiên của một chiếc trực thăng trên một hành tinh khác, sự kiện quan trọng của con người trong sứ mệnh khám phá không gian.
    |
 |
| Chiếc trực thăng Ingenuity được chế tạo đặc biệt để bay trên sao Hỏa, có hệ thống sưởi để có thể hoạt động được trong điều kiện - 90 độ C. NguoofnL NASA. |
Nỗ lực thực hiện chuyến bay đầu tiên đã bị trì hoãn một tuần do trục trặc được phát hiện vào ngày 9/4, trong một cuộc thử nghiệm cánh quạt tốc độ cao, điều khiến chiếc máy bay trực thăng không thể chuyển sang chế độ bay.
Dù chiếc trực thăng nặng chưa đầy 2kg bay đạt độ cao khá khiêm tốn, chỉ hơn 3m và trong thời gian khoảng 40 giây, nhưng đây vẫn được coi là sự kiện có tính bước ngoặt.
|
 |
| Tàu thăm dò Perseverance đã hạ cánh thành công xuống bề mặt sao Hỏa vào rạng sáng 19/2, giờ Việt Nam, mang theo trực thăng Ingenuity. Ảnh: NASA. |
Sở dĩ gọi là sự kiện bởi việc bay trên sao Hỏa không dễ dàng như trên Trái đất do mặt độ khí quyển cực loãng. Áp suất trung bình trên bề mặt sao Hỏa chỉ khoảng 600 Pa (0,600 kPa), nhỏ hơn 1% áp suất trung bình tại bề mặt Trái Đất (101,3 kPa). Những vị trí có áp suất lớn nhất trên Hỏa Tinh bằng với áp suất ở độ cao 35km trên bề mặt Trái đất.
Hình dung, chỉ cần bay gần bề mặt sao Hỏa cũng tương đương với bay ở độ cao hơn 30km trên Trái đất, trong khi kỉ lục độ cao cho một chuyến bay trực thăng trên Trái đất là chưa đầy 12,5km.
|
 |
| Trực thăng Ingenuity của NASA trên sao Hỏa ngày 7/4. Nguồn: NASA/JPL-Caltech/ASU. |
Được tạo thành phần lớn từ carbon dioxide, do bầu khí quyển của sao Hỏa loãng như vậy nên đòi hỏi tốc độ quay của cánh quạt rất cao, lên tới 2.400 vòng/phút, gấp 5 lần so với nhu cầu trên Trái đất để chiếc trực thăng có thể nâng mình trong không gian.
Chiếc trực thăng Ingenuity đã đến hành tinh Đỏ cùng với tàu thăm dò sao Hỏa Perseverance vào ngày 18/2 trong một cuộc hạ cánh thành công và ấn tượng. Đây là những nỗ lực khởi đầu của NASA cho mục tiêu đưa con người trở lại Mặt trăng và cuối cùng là sao Hỏa.
|
 |
| Bức ảnh do tàu thăm dò Perseverance tự chụp ngày 6/4 trên sao Hỏa. Nguồn: NASA. |
Các nhà nghiên cứu tại JPL đã lên kế hoạch 4 chuyến bay khác cho Ingenuity, trong sứ mệnh để chứng minh khả năng tồn tại của một chiếc trực thăng trong bầu khí quyển mỏng của sao Hỏa. Mỗi thử nghiệm tiếp theo sẽ có “rủi ro cao hơn” với yêu cầu độ cao bay được tăng lên khoảng 4,6m và thời gian bay kéo dài đến 90 giây, để kiểm tra khả năng đạt độ cao của phương tiện bay, từ đó phát triển máy bay trực thăng tương lai cho sao Hỏa.
|
 |
| Chiếc trực thăng Ingenuity lần đầu tiên bay trên sao Hỏa được đánh giá là sự kiện lịch sử. Nguồn: NASA. |
Theo các nhà khoa học, các chuyến bay bằng máy bay không người lái phía trên bề mặt sao Hỏa cho phép khám phá những địa hình không thể tiếp cận, nhiều đá hoặc để quét các vách đá và các khu vực địa chất khác quá nguy hiểm đối với tàu thăm dò và con người.
NASA đã bắt đầu thử nghiệm ý tưởng về hàng không ngoài không gian vũ trụ vào năm 2014 và đã tiến hành thử nghiệm bay trong buồng chân không để tìm hiểu sự phức tạp của chuyến bay trên sao Hỏa, trong điều kiện nhiệt độ cực lạnh xuống đến -90C.