Trong một sắc lệnh vừa được cơ quan quản lí giáo dục Taliban ban hành, qui định, học sinh nữ chỉ được dạy bởi những giáo viên nữ, trường hợp không được thì có thể thay thế bởi những giáo viên nam thuộc hàng “ông già” và phải có nhân cách.
Sắc lệnh áp dụng cho các trường cao đẳng và đại học tư nhân, vốn mọc lên như nấm kể từ khi chế độ cai trị đầu tiên của Taliban kết thúc vào năm 2001, như một qui tắc Hồi giáo.
    |
 |
Các “cấp độ” khăn trùm của phụ nữ Hồi giáo Afghanistan. Nguồn: AFP.
|
|
 |
| Ba loại khăn trùm đi cùng với áo choàng abaya của phụ nữ Hồi giáo. Ảnh: psephizo. |
Trong thời kì đó, trẻ em gái và phụ nữ hầu như không được tham gia học tập vì các qui tắc liên quan đến lớp học đồng giới và họ nhất định phải đi cùng với một người thân là nam giới bất cứ khi nào bước chân ra khỏi nhà.
Qui định mới ban hành vào cuối tuần qua, “tiến bộ” hơn là không buộc phụ nữ mang khăn trùm đầu burqa trùm kín cả mặt và mắt, nhưng phải mang loại khăn niqab, được để hở đôi mắt, tất nhiên đi kèm với áo choàng abaya, loại áo dài thùng thình kín gót, che giấu da thịt và đường cong cơ thể nữ.
|
 |
| Khăn trùm burqa che kín mặt và mắt. Nguồn: today.in-24.com |
|
 |
| Việc mang bộ áo choàng thùng thình chạm đất cùng với loại khăn trùm che kín mặt, tầm nhìn bị hạn chế, khiến người phụ nữ phải cúi mặt, lầm lũi trong từng bước đi. Nguồn: euractiv. |
Trong những năm gần đây, hai loại khăn trùm burqa và niqab hầu như đã biến mất trên đường phố của Kabul, chỉ còn xuất hiện ở các vùng hẻo lánh.
Sắc lệnh được đưa ra ngay trước khi các trường đại học tư nhân khai giảng vào ngày 6/9.
Các trường đại học được yêu cầu tuyển dụng giáo viên nữ cho sinh viên nữ dựa trên cơ sở vật chất của họ. Sắc lệnh cũng qui định, nam và nữ cần có lối đi riêng biệt.
|
 |
| Những năm gần đây cùng với một chính quyền cởi mở thân phương Tây, nhiều phụ nữ Afghanistan đã vứt bỏ khăn che mặt. Nguồn: today.in-24.com |
|
 |
| Những năm gần đây, các loại khăn burqa, niqab hầu như chỉ còn thấy ở các vùng hẻo lánh. Ảnh: AFP. |
Nếu không thể thuê giáo viên nữ, thì các trường cần tuyển những giáo viên nam cao tuổi, có lí lịch đạo đức tốt.
Không chỉ phải học lớp riêng theo giới tính, học sinh nữ còn phải kết thúc buổi học sớm học sinh nam 5 phút để nam nữ không “đụng” nhau bên ngoài phòng học. Chưa hết, nữ sinh sẽ phải ở trong phòng chờ cho đến khi các nam sinh rời khỏi trường.
|
 |
| Bức ảnh cắt từ đoạn video được RAWA quay ngày 26/8/2001 tại Kabul cho thấy những thành viên Taliban từ Amro bil mahroof (Ủy ban Khuyến khích Đức hạnh và Phòng chống Trụy lạc - cảnh sát tôn giáo Taliban) đánh đập một phụ nữ ở nơi công cộng vì cô đã dám cởi bỏ áo khoác của mình ở nơi công cộng. Nguồn: RAWA. |
"Thực sự, đó là một trở ngại lớn. Chúng tôi không có đủ giáo viên nữ và phòng học để ‘cách li’ các nữ sinh. Nhưng dù sao, họ cho phép trẻ em gái đi học là một bước tiến tích cực.", một giáo sư đại học yêu cầu giấu tên bày tỏ.
Trong cuộc họp báo đầu tiên ngay sau khi trở lại cầm quyền giữa tháng 8 ở Afghanistan, phát ngôn viên Taliban nhấn mạnh sẽ áp đặt các qui tắc “dễ thở” hơn, đặc biệt đối với giới nữ, so với giai đoạn cầm quyền trước đây của họ.
|
 |
| Khăn trùm burqa đang xuất hiện trở lại. Ảnh: AFP. |
|
 |
| Phụ nữ bắt đầu tìm mua khăn burqa khiến doanh số bán hàng sản phẩm này ở Afghanistan tăng đột biến. Nguồn: pinterest. |
Taliban cũng hứa hẹn về một chính phủ mới "hòa nhập" hơn, gồm đại diện các thành phần dân tộc phức tạp của Afghanistan, mặc dù phụ nữ khó lòng được đưa vào các vị trí cấp cao.
Trong 20 năm qua, kể từ khi Taliban nắm quyền lần cuối, tỉ lệ nhập học đại học tại Afghanistan đã tăng đáng kể, đặc biệt với nữ thanh niên.
|
 |
| Phụ nữ Afghanistan mặc quần áo sặc sỡ, hở mặt biểu tình ở Kabul đòi quyền bình đẳng. Ảnh: Reuters. |
|
 |
| Không chỉ đòi quyền bình đẳng, phụ nữ yêu cầu có chân trong các cơ quan chính phủ. Ảnh: AP/Wali Sabawoon. |
Burqa được bắt đầu dưới triều đại vua Habibullah,1901-1919, vốn là mạng che mặt, qui định dành riêng cho những cung nữ của nhà vua để những khuôn mặt mĩ nhân không cám dỗ quần thần khi họ đi qua trước cửa điện. Những burqa lúc đó được làm bằng lụa, hoa văn màu mè, công chúa của Habibullah còn được thêu sợi bằng vàng.
|
 |
| Taliban tuyên bố, các quyền của phụ nữ sẽ "cởi mở" hơn so với thời cai trị của họ trước đây, tuy nhiên trong khuôn khổ luật Hồi giáo với lập luận, quốc gia nào cũng có qui tắc riêng và đó là "bản sắc". Ảnh: AFP / Sajjad Hussain. |
Burqa dần “lây” và phổ biến trong giới thượng lưu như một đặc quyền, một “thương hiệu” qua đó thể hiện đẳng cấp mà không bắt buộc với thứ dân nghèo khó. Khi Taliban cai trị Afghanistan, họ đã cho những người vợ mang burqa.Qui tắc khắt khe này từ chỗ bất thành văn và không bắt buộc trở thành các điều luật và bắt buộc đối với phụ nữ nói chung khi ra đường.