Công cuộc truy lùng tiểu hành tinh “sát thủ” Bennu dự kiến được bắt đầu vào thứ Ba tuần này khi Hoa Kỳ thực hiện bước đầu tiên trong bộ sưu tập tiểu hành tinh, một kỳ tích cho đến nay chỉ có Nhật Bản mới đạt được.

leftcenterrightdel
Tiểu hành tinh Bennu. Ảnh: NASA 

Mang trong mình những cái tên lấy cảm hứng từ thần thoại Ai Cập, sứ mệnh Osiris-Rex đang tìm cách mang về mẫu thí nghiệm của tiểu hành tinh Bennu. Con tàu vũ trụ đang nhắm tới phần giữa tương đối bằng phẳng của một miệng núi lửa tên là Nightingale, địa điểm này có kích thước bằng một sân quần vợt, những tảng đá lớn xung quanh được ví như những tòa nhà lấp ló trên miệng núi. Được lập trình trước, tàu vũ trụ sẽ hoạt động tự động trong quá trình di chuyển với độ trễ 18 phút trong liên lạc vô tuyến mỗi chiều, bộ điều khiển mặt đất do công ty tàu vũ trụ Lockheed Martin chế tạo.

Nếu lần thử đầu tiên không hiệu quả, Osiris-Rex có thể thử lại các lần tiếp theo. Mặc dù NASA đã mang trở lại Trái đất nhiều bụi sao chổi và các hạt gió mặt trời, nhưng họ chưa bao giờ lấy được một mẫu trong gần 1 triệu tiểu hành tinh đang ẩn náu trong hệ mặt trời của chúng ta cho đến nay. Trong khi đó, Nhật Bản dự kiến sẽ lấy được mẫu từ tiểu hành tinh Ryugu vào tháng 12 năm nay, kể từ thời điểm 10 năm trước sau khi mang về Trái đất các mảnh từ tiểu hành tinh Itokawa.

Hiện tại Bennu đang là thiên đường mơ ước của nhiều nhà thám hiểm, tiểu hành tinh có tảng đá không gian lớn, đen, hơi tròn, giàu carbon - cao hơn cả Tòa nhà Empire State của New York, nó được hình thành cách đây khoảng 4,5 tỷ năm. Các nhà khoa học coi đây là một “bí mật thời gian” chứa đầy các khối đá nguyên sơ có thể giúp giải thích sự  hình thành trên Trái đất và những nơi khác.

Sứ mệnh của các nhà khoa học là đi tìm lời giải của Bennu, Giáo sư Dante Lauretta của Đại học Arizona cho biết: “Đây sẽ là chìa khóa để khám phá nguồn gốc của chúng ta”. Hàng trăm nghìn tiểu hành tinh quay xung quanh Mặt trời và Trái đất có thể nhắm vào chúng ta vào cuối thế kỷ XXII. NASA đặt tỷ lệ tác động là 1/2.700, chúng ta càng biết nhiều về “lý lịch” của các tiểu hành tinh (như tiểu hành tinh Bennu “sát thủ”) thì Trái đất sẽ càng an toàn hơn.

Khi tàu Osiris-Rex nổ tung vào năm 2016, các nhà khoa học đã hình dung ra những dải cát trải dài ở Bennu. Vì vậy, tàu vũ trụ được thiết kế để ăn những viên sỏi nhỏ có kích thước nhỏ hơn 1 inch (2 cm). Tiếp đến vào năm 2018, nhóm nghiên cứu đã vô cùng sửng sốt khi tìm thấy những tảng đá khổng lồ và sỏi lớn ở khắp nơi khi tàu vũ trụ đến, những viên sỏi được thấy khi bắn ra khỏi tiểu hành tinh. Với quá nhiều địa hình gồ ghề, các kỹ sư đã cố gắng tìm kiếm một vị trí bằng phẳng hơn so với dự định ban đầu trong đó miệng núi lửa Nightingale là mục tiêu hàng đầu. Nơi đây dường như có lượng cát mịn dồi dào nhất trong các khu vực được khám phá, tuy nhiên thi thoảng vẫn đan xen những tảng đá lớn.

leftcenterrightdel
Tàu vũ trụ Osiris-Rex chạm bề mặt tiểu hành tin Bennu. Ảnh: NASA 

Kể từ khi dịch COVID-19 bùng phát, nhóm nghiên cứu đã phải rời lịch lấy mẫu sang tháng 10. Trưởng đoàn khoa học của NASA, ông Thomas Zurbuchen cho biết: “COVID-19 làm quá trình nghiên cứu trở nên khó khăn hơn."

Osiris-Rex có ba chai khí nitơ, có nghĩa là tàu có thể chạm xuống bề mặt ba lần và nó sẽ tự động lùi lại nếu gặp phải những nguy hiểm. Trong trường hợp không lấy được mẫu, tàu vũ trụ sẽ quay trở lại quỹ đạo quanh Bennu và thử lại vào tháng Giêng tại một địa điểm khác.

 

Vũ Thủy