Vào ngày 19/11 (khuya ngày 18/11 theo một số múi giờ), Mặt trời, Trái đất và Mặt trăng gần như thẳng hàng, do đó Mặt trăng bị cái bóng của Trái đất che khuất, tối đa 97%, tạo ra nguyệt thực một phần nhưng gần như toàn phần.

leftcenterrightdel
Nguyệt thực gần như toàn phần kéo dài gần ba tiếng rưỡi, dài nhất trong hơn 1.200 năm. Nguồn: Holcomb Observatory /Twitter. 

Nguyệt thực một phần dài nhất của thế kỷ này sẽ bắt đầu lúc 2h18’ giờ miền đông Mỹ- EST (14h18’ giờ Việt Nam) và đạt cực đại (97%) vào lúc 4h03’ giờ EST (16h03’, giờ Việt Nam), có thể quan sát ở toàn bộ Bắc Mỹ, phần lớn của Nam Mỹ, khu vực Polynesia, miền đông Úc và đông bắc Á.

Tổng thời gian của lần nguyệt thực hiếm gặp này sẽ là 3 giờ 28 phút 24 giây, kết thúc lúc 5h47’ sáng cùng ngày, giờ EST (17h47’, giờ Việt Nam).

leftcenterrightdel
Thời điểm cực đại, Mặt trăng bị che khuất 97%, gần như là nguyệt thực toàn phần. Nguồn: earthsky. 

Đây sẽ là nguyệt thực dài nhất trong  thế kỷ 21, được gọi là Beaver Moon và là nguyệt thực một phần dài nhất trong hơn 580 năm, kể từ ngày 18/2/1440 (kéo dài 3 giờ, 28 phút, 46 giây). Như vậy nguyệt thực hôm nay sẽ là nguyệt thực dài nhất trong hơn 1.200 năm (từ 1440- 2669).

Theo các nhà thiên văn học, lần nguyệt thực tiếp theo có thời gian kéo dài tương tự khả năng xảy ra sau 648 năm nữa, vào ngày 8/2/2669 (3 giờ, 30 phút và 2 giây). Như vậy nguyệt thực hôm nay sẽ là nguyệt thực dài nhất trong hơn 1.200 năm (từ 1440 đến 2669).

leftcenterrightdel
Mô phỏng diễn biến nguyệt thực ngày 19/11. Nguồn: NASA.

Sở dĩ nguyệt thực kéo dài là do hiện tượng xảy ra vào thời điểm Mặt trăng ở gần điểm cực viễn trong quỹ đạo (không phải hình tròn) của nó quanh Trái đất, hay điểm xa nhất giữa Mặt trăng với Trái đất. Mặt Trăng ở vị trí càng xa thì nó di chuyển càng chậm, cũng là thời điểm bóng của Trái đất với Mặt trăng là lớn nhất, do vậy Mặt trăng sẽ mất nhiều thời gian để “thoát” ra khỏi bóng của Trái đất.

leftcenterrightdel
Khi nguyệt thực diễn ra, phần bị che khuất của Mặt trăng sẽ có màu đỏ. Nguồn: NASA. 

Tại Việt Nam có thể quan sát một phần diễn biến của nguyệt thực lần này, bắt đầu từ 17h21’ khi Mặt trăng mọc lên từ đường chân trời cho đến khi kết thúc.

Nguyệt thực có thể quan sát an toàn, kể cả với trẻ em, mà không cần đến các biện pháp bảo vệ nào. Sử dụng kính thiên văn hoặc ống nhòm để có những trải nghiệm tốt nhất.

Văn Phong/NASA, Sputnik, VLTV