Từ phản ánh của Báo Bảo vệ pháp luật: TAND tỉnh Khánh Hòa thụ lý vụ kiện liên quan đến bồi thường đất

Theo đơn khởi kiện của bà Trần Thị Bích Vân (trú thị trấn Vạn Giã, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa), các quyết định hành chính của UBND huyện Vạn Ninh bị khởi kiện ra Tòa gồm: Quyết định số 1110/QĐ-UBND ngày 31/7/2024 và Quyết định số 9188/QĐ-UBND ngày 7/11/2024 của Chủ tịch UBND huyện Vạn Ninh.

Các quyết định này liên quan đến việc phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho hộ bà Bích Vân có đất bị thu hồi để thực hiện Dự án xây dựng (DA) Cầu Huyện 2 và đường dẫn, cũng như về việc giải quyết khiếu nại (lần đầu) của bà Bích Vân. Hành vi hành chính bị kiện là việc UBND thị trấn Vạn Giã xác định loại đất bà Bích Vân sử dụng thuộc thửa 80, tờ bản đồ trích đo số 01 (tương ứng một phần thửa 148, tờ bản đồ địa chính thị trấn Vạn Giã số 12) là đất trồng cây lâu năm.

Khu đất của gia đình bà Bích Vân nằm trong diện giải tỏa của dự án Cầu Huyện 2.

Đơn khởi kiện của bà Bích Vân cho biết, trước đó UBND huyện Vạn Ninh đã ra quyết định thu hồi 220,3m² đất tại tổ dân phố 2, thị trấn Vạn Giã để thực hiện DA Cầu Huyện 2 và đường dẫn. Xác định đất của gia đình bà Bích Vân là “đất trồng cây lâu năm”, UBND huyện phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho gia đình bà Bích Vân với mức hơn 2 triệu đồng/m².

Bà Bích Vân không đồng ý với việc xác định loại đất là đất trồng cây lâu năm. Theo bà, đất thu hồi là đất ở tại đô thị (ODT), căn cứ trên các tài liệu pháp lý, quy hoạch và thực tế sử dụng, nên bà đã khiếu nại đến UBND huyện Vạn Ninh. Trong quá trình giải quyết khiếu nại lần đầu, UBND huyện bác khiếu nại, giữ nguyên loại đất bồi thường là đất trồng cây lâu năm.

Bà Bích Vân khởi kiện UBND huyện Vạn Ninh vì cho rằng cơ quan này đã sai sót trong xác định loại đất. Theo đó, các tài liệu đo đạc, quy hoạch và thực tế sử dụng đều cho thấy thửa đất thuộc loại đất ODT; nhưng UBND huyện lại xác định là đất trồng cây lâu năm, gây thiệt thòi trong bồi thường cho bà Bích Vân. Ngoài ra, UBND huyện Vạn Ninh còn vi phạm thời hạn giải quyết khiếu nại. Cụ thể, thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu của UBND huyện kéo dài đến 100 ngày, vượt quá thời hạn pháp luật quy định (tối đa 45 ngày).

Từ việc bồi thường không tương xứng và ra quyết định cưỡng chế thu hồi đất khi khiếu nại chưa được giải quyết thỏa đáng, gia đình bà Bích Vân chịu thiệt hại về kinh tế và đời sống. Do đó, bà Bích Vân khởi kiện hành chính, yêu cầu TAND tỉnh Khánh Hòa giải quyết, tuyên hủy Quyết định số 1110/QĐ-UBND và Quyết định số 9188/QĐ-UBND, xác định lại loại đất bị thu hồi là đất ở tại đô thị để tính bồi thường đúng quy định, đồng thời công nhận hành vi hành chính của UBND thị trấn Vạn Giã là trái pháp luật.

Liên quan đến vụ việc, trước đó Báo Bảo vệ pháp luật đã có phản ánh. Theo đơn khiếu nại của bà Bích Vân, ngày 27/4/2006, bà mua lại ngôi nhà trên thửa đất số 148, tờ bản đồ số 12, diện tích 236,9m² mặt tiền đường Lê Hồng Phong (tổ 2, thị trấn Vạn Giã) từ vợ chồng ông Mai Ngọc Hùng. Nhà này được ông Hùng xây dựng năm 2002 (sau khi mua lại đất từ ông Mai Sáng, người sử dụng đất trước tháng 10/1993). Do điều kiện kinh tế khó khăn và chồng qua đời, bà Bích Vân đã sử dụng nhà, đất liên tục đến nay nhưng chưa làm sổ đỏ.

Ngày 31/7/2023, UBND huyện Vạn Ninh ra thông báo thu hồi đất để thực hiện Dự án xây dựng cầu Huyện 2 và đường dẫn. Nhà, đất của bà Bích Vân bị ảnh hưởng với diện tích thu hồi là 220,3m². Ngày 26/1/2024, Trung tâm Phát triển quỹ đất Vạn Ninh kiểm kê và áp giá đền bù cho bà Bích Vân đối với diện tích này, áp dụng đơn giá đất trồng cây lâu năm hơn 2 triệu đồng/m².

Việc bà Bích Vân chỉ được nhận tiền bồi thường loại đất trồng cây lâu năm thay vì đất ở là do UBND thị trấn Vạn Giã xác nhận đất của ông Mai Sáng khai hoang sử dụng trước năm 1993 là đất trồng cây lâu năm. Năm 1995, ông Sáng chuyển nhượng cho ông Hùng, sau đó ông Hùng xây dựng nhà ở năm 2005 và đến năm 2007 chuyển nhượng nhà, đất cho bà Bích Vân.

Tuy nhiên, hồ sơ bà Vân cung cấp cho thấy, giấy chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Hùng và bà Bích Vân ghi ngày 27/4/2006, không phải năm 2007 như chính quyền xác nhận. Ngoài ra, tại sổ mục kê đất thị trấn Vạn Giã năm 2005 (quyển số 01), tên người sử dụng đất là ông Mai Ngọc Hùng, và loại đất được ghi là ODT (đất ở đô thị) và ông Hùng đã đóng thuế đất ở nhiều năm. Bảng thống kê hiện trạng thuộc DA Cầu Huyện 2 và đường dẫn cũng ghi rõ nhà, đất bà Bích Vân thuộc loại đất ODT.

Phiếu kiểm tra quy hoạch ngày 15/8/2023 của Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Khánh Hòa xác nhận thửa đất 148 thuộc bản đồ địa chính thị trấn Vạn Giã của bà Bích Vân là đất ODT.

Phiếu kiểm tra quy hoạch ngày 15/8/2023 của Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Khánh Hòa cũng xác nhận thửa đất 148 thuộc bản đồ địa chính thị trấn Vạn Giã của bà Bích Vân là đất ODT. Căn cứ Quyết định số 57 ngày 7/1/2022 của UBND tỉnh Khánh Hòa thì thửa đất của bà Bích Vân có 179,9m² được công nhận là đất ở đô thị.

Về vấn đề này, ông Lê Hải Sâm - nguyên Phó Chủ tịch UBND thị trấn Vạn Giã (thời kỳ 2005–2006) cũng khẳng định, theo quy định chung, ông từng ký nhiều hồ sơ xin cấp sổ đỏ trong khu vực này theo định mức 180m² đất ở, phần còn lại là đất trồng cây lâu năm. Với căn cứ pháp lý nêu trên, nhà đất của bà Bích Vân bị giải tỏa cần được bồi thường gần 180m² đất ở, phần còn lại bồi thường theo giá đất trồng cây lâu năm.

Tại Quyết định số 9188/QĐ-UBND ngày 7/11/2024 giải quyết khiếu nại của bà Bích Vân, UBND huyện Vạn Ninh cho rằng, từ căn cứ là UBND thị trấn Vạn Giã xác định phần diện tích đất bị thu hồi của bà Bích Vân đang sử dụng và ở ổn định đến nay là loại đất trồng cây lâu năm nên UBND huyện Vạn Ninh ban hành Quyết định số 1110/QĐ - UBND ngày 31/7/2024 phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ đối với phần diện tích thu hồi 220,3m² đất của bà Bích Vân theo loại đất trồng cây lâu năm trong khu dân cư với đơn giá 2.000.488 đồng/m².

Quyết định này bác khiếu nại của bà Bích Vân và hướng dẫn bà Bích Vân khiếu nại đến Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa hoặc khởi kiện quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND huyện tại Tòa án theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính.