Vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây nguy hiểm cho xã hội
Chiều 19/5, TAND TP Hà Nội đã tuyên án đối với nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường và 13 bị cáo trong vụ án "Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh mang nhãn mác Health 2000 Canada; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, xảy ra tại Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh, thành phố khác và Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế.”
Hội đồng xét xử nhận định, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây nguy hiểm cho xã hội, hàng hóa bị làm giả trong vụ án là thuốc dùng để điều trị cho bệnh nhân, là mặt hàng đặc biệt do Nhà nước quản lý.
Các bị cáo đều có nhận thức pháp luật và có trình độ chuyên môn, tuy nhiên, các bị cáo cố tình thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, gây bất bình trong dư luận xã hội, ảnh hưởng đến uy tín của ngành Y tế.
Cụ thể, trong các năm 2008 - 2010, Nguyễn Lê Xuân Khang (là người Việt Nam định cư tại Canada và có quốc tịch Canada) đã bàn bạc, thống nhất với Nguyễn Minh Hùng và ông Lê Văn Sơn lập hồ sơ các thuốc mang nhãn mác Health 2000 Canada để Công ty Cudupha, Công ty Vimedimex đứng tên xin cấp số đăng ký.
Thực tế, các hồ sơ thuốc đều là giả nhưng do một số cán bộ của Cục Quản lý Dược thiếu trách nhiệm hoặc có động cơ cá nhân đã làm trái công vụ trong quá trình thẩm định, xét duyệt nên 7 loại thuốc mang nhãn mác Health 2000 Canada đã được cấp số đăng ký.
Sau khi các thuốc trên được cấp số đăng ký, Nguyễn Minh Hùng đã cấu kết với Nguyễn Lê Xuân Khang, Võ Mạnh Cường cùng các nhân viên Công ty VN Pharma, Công ty TNHH thương mại hàng hải Quốc tế H&C và một số đối tượng khác thực hiện các thủ đoạn để buôn bán, nhập khẩu, thông quan một số lượng lớn thuốc giả nguồn gốc, xuất xứ vào Việt Nam để tiêu thụ trong nước, gây thiệt hại về kinh tế và sức khỏe cho người bệnh.
HĐXX xác định, tổng số lượng nhập khẩu các thuốc trên là 838.100 hộp, trị giá gần 26 tỉ đồng, được nâng khống thêm giá mua là hơn 28 tỉ đồng; tổng cộng là hơn 54 tỉ đồng. Số thuốc trên được Công ty VN Pharma bán cho các doanh nghiệp, bệnh viện, nhà thuốc tổng cộng 623.819 hộp, thu lợi bất chính số tiền hơn 31 tỉ đồng.
Trong vụ án này, HĐXX xét thấy bị cáo Nguyễn Minh Hùng có vai trò chính, tích cực trong vụ án, có vai trò cầm đầu, chủ mưu nhưng tại phiên tòa bị cáo khai báo thành khẩn, ăn năn, đã nộp 5 tỉ đồng khắc phục hậu quả. Vì vậy, HĐXX coi đây là những tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo. Hầu hết các bị cáo đều thành khẩn khai nhận tội, ăn năn hối cải, mong muốn được giảm nhẹ hình phạt.
Riêng bị cáo Phạm Anh Kiệt quanh co, không thừa nhận hành vi cung cấp con dấu có nội dung “Austin Pharma Specialties Co.” của Công ty Austin Hong Kong và dấu chữ ký mang tên Luk Heung Tung cho các bị cáo khác sử dụng vào các hợp đồng nhằm hợp thức việc mua bán nhập khẩu lô thuốc H-capital.
Bị cáo Trương Quốc Cường thực hiện không đúng, không đầy đủ chức trách, nhiệm vụ
HĐXX nhận định, bị cáo Trương Quốc Cường đã thực hiện không đúng, không đầy đủ chức trách, nhiệm vụ được giao, gây hậu quả rất nghiêm trọng.
Cụ thể, bị cáo Cường đã thiếu trách nhiệm trong việc thành lập, quản lý hoạt động của nhóm chuyên gia thẩm định và bộ phận thường trực đăng ký thuốc; thiếu trách nhiệm trong việc điều hành, giám sát bộ phận thường trực đăng ký thuốc; xét duyệt cấp số đăng ký cho 7 thuốc giả nhãn mác Health 2000 Canada trong khi biên bản thẩm định và hồ sơ không đủ điều kiện cấp; không đình chỉ lưu hành, thu hồi thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, giả nhãn mác Health 2000 Canada.
Với vai trò là Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Phó Chủ tịch thường trực, được Chủ tịch ủy quyền điều hành Hội đồng xét duyệt thuốc, bị cáo Trương Quốc Cường đã thực hiện không đúng, không đầy đủ trách nhiệm được giao, thiếu giám sát, kiểm tra, kiểm soát hoạt động của nhóm chuyên gia thẩm định và bộ phận thường trực đăng ký thuốc, đồng ý xét duyệt cấp số đăng ký thuốc trong khi hồ sơ không đủ điều kiện cấp, dẫn đến hậu quả 6/7 loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 được nhập khẩu và tiêu thụ tại Việt Nam.
Sau đó, mặc dù nhận được nhiều thông tin về thuốc Health 2000 Canada là thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ, nhưng bị cáo Trương Quốc Cường không chỉ đạo đình chỉ lưu hành, thu hồi, tiêu hủy thuốc dẫn đến hậu quả các cơ sở y tế trong nước tiếp tục sử dụng các loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 Canada, không rõ nguồn gốc, xuất xứ để điều trị cho người bệnh, tổng trị giá 3,7 tỉ đồng.
Hội đồng xét xử cũng đã cân nhắc bị cáo Trương Quốc Cường có nhiều cống hiến trong quá trình công tác, được trao tặng nhiều huân, huy chương, bằng khen…
Tại phiên tòa, bị cáo Cường đã thành khẩn khai nhận hành vi vi phạm, có thái độ ăn năn hối cải, bị cáo và gia đình đã tự nguyện nộp 1,8 tỉ đồng khắc phục hậu quả vụ án…
Trên cơ sở đó, Tòa đã cân nhắc và quyết định giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo Trương Quốc Cường.
Tuyên án 14 bị cáo
Theo đó, HĐXX tuyên phạt nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường 4 năm tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Cùng tội danh này, 2 bị cáo Nguyễn Việt Hùng (nguyên Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế) bị tuyên phạt 3 năm tù, Lê Đình Thanh (nguyên công chức Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh) bị phạt 2 năm tù.
Hai bị cáo: Phạm Hồng Châu (nguyên Trưởng phòng Đăng ký thuốc, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế) và Nguyễn Thị Thu Thủy (nguyên Phó Trưởng phòng Quản lý giá thuốc, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế) cùng bị phạt 4 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.”
Tòa tuyên phạt bị cáo: Nguyễn Minh Hùng (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma) 18 năm tù, tổng hợp với bản án 17 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 30 năm tù;
Võ Mạnh Cường (nguyên Giám đốc Công ty TNHH TM Hàng hải Quốc tế H&C) 20 năm tù, tổng hợp với bản án 20 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 30 năm tù;
Nguyễn Trí Nhật (nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma) 16 năm tù, tổng hợp với bản án 12 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 28 năm tù;
Ngô Anh Quốc (nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma) 15 năm tù, tổng hợp với bản án 16 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 30 năm tù;
Các bị cáo nguyên là nhân viên Công ty VN Pharma: Phan Cẩm Loan bị tuyên 8 năm tù, tổng hợp với bản án 7 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 15 năm tù; Lê Thị Vũ Phương 8 năm tù, tổng hợp với bản án 5 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 13 năm tù; Nguyễn Thị Quyết 6 năm tù
Phạm Anh Kiệt (nguyên Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dược Sài Gòn) 14 năm tù, tổng hợp với bản án 3 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 17 năm tù;
Phạm Quỳnh Trang (nhân viên Công ty H&C) 7 năm tù, tổng hợp với bản án 4 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 11 năm tù về cùng tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh.”
Ngoài án phạt tù, Tòa còn tuyên cấm các bị cáo trong vụ án đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc liên quan đến lĩnh vực dược phẩm, y tế trong thời hạn từ 3 năm, riêng bị cáo Lê Đình Thanh không bị hình phạt bổ sung.
HĐXX cũng kiến nghị Bộ Y tế xem xét lại toàn bộ quy trình thẩm định thuốc. Quy trình thẩm định thuốc và xét duyệt còn nhiều lỗ hổng; xem xét trách nhiệm của các chuyên gia khi thẩm định 5 loại thuốc.
Ngoài ra, để xảy ra vụ án này còn có trách nhiệm lớn từ cán bộ Hải quan khi cho thông quan nhiều loại thuốc giả nhãn mác, vì vậy, HĐXX tiếp tục kiến nghị CQĐT Bộ Công an làm rõ trách nhiệm của cơ quan Hải quan trong vụ án này.