Phơi bày thủ đoạn trúng thầu của Chủ tịch Tập đoàn Thuận An

“Bí quyết” trúng thầu của Chủ tịch Tập đoàn Thuận An

Qua 2 ngày làm việc, phiên tòa xét xử 29 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Thuận An và các tỉnh, thành phố, đơn vị liên quan đã kết thúc phần xét hỏi.

Những lời khai, sự thừa nhận tội lỗi của các bị cáo trước tòa không chỉ phơi bày thủ đoạn trúng thầu trái pháp luật mà còn khẳng định vai trò quyết định của cơ quan tố tụng trong việc thực thi công lý.

Với những câu hỏi sắc bén đi thẳng vào vấn đề, nhiều bị cáo từng giữ cương vị cao trong bộ máy Nhà nước và doanh nghiệp đã phải cúi đầu nhận tội, bày tỏ sự ăn năn, hối hận về hành vi vi phạm của bản thân.

Hội đồng xét xử gồm 5 thành viên, Thẩm phán Vũ Quang Huy - Phó Chánh tòa Hình sự, TAND TP Hà Nội, được phân công làm Chủ tọa phiên tòa. Ảnh: Hồng Nguyên.

Trọng tâm của vụ án là bị cáo Nguyễn Duy Hưng - cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thuận An. Với mạng lưới quan hệ rộng, Hưng đã biến những quy định chặt chẽ của Luật Đấu thầu thành những “thủ tục hình thức” để hợp thức hóa những gói thầu thi công dự án đã được “dàn xếp” từ trước.

Theo cáo trạng của VKSND tối cao, Hưng chỉ đạo cấp dưới thành lập các liên danh, mời thầu “ảo” nhằm tạo ra sự cạnh tranh giả tạo. Thực chất, Tập đoàn Thuận An đã thỏa thuận với các Ban Quản lý dự án các tỉnh, thành phố, đơn vị tư vấn thiết kế để nắm trước hồ sơ mời thầu, chỉnh sửa các tiêu chí có lợi, thậm chí chấm thầu trước khi phát hành chính thức. Đi kèm với đó là việc thỏa thuận chi phần trăm, được gọi bằng cái ngôn từ mĩ miều “cơ chế, cho những người có quyền quyết định, những người đã tạo điều kiện, giúp đỡ cho Thuận An trúng thầu.

Các Kiểm sát viên đại diện VKSND TP Hà Nội thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa. Ảnh: Hồng Nguyên.

Kết quả, Tập đoàn Thuận An liên tục thắng thầu nhiều dự án giao thông trọng điểm tại các tỉnh, thành phố, như: Bắc Giang, Tuyên Quang, Quảng Ninh, Hà Nội và Bộ Giao thông vận tải, mà nổi bật là Dự án Cầu Đồng Việt. Tại các dự án Tập đoàn Thuận An đã khiến Nhà nước bị thất thoát, thiệt hại số tiền lên tới hơn 120 tỉ đồng.

Trước tòa, bị cáo Nguyễn Duy Hưng thừa nhận toàn bộ hành vi sai phạm, đồng thời cho rằng bối cảnh “cơ chế xin - cho” kéo dài đã khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc cạnh tranh minh bạch. Chủ tịch Tập đoàn Thuận An cam kết dùng toàn bộ tài sản bị kê biên để khắc phục thiệt hại.

Toàn cảnh phiên tòa. Ảnh: Hồng Nguyên.

Thừa nhận tội lỗi và bài học cay đắng

Nếu chỉ có Tập đoàn Thuận An thì những thủ đoạn của Nguyễn Duy Hưng không thể thể thực hiện. Trong vụ án này có sự tiếp tay của một số cán bộ, lãnh đạo cơ quan Nhà nước. Điển hình là sự tác động của cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Phạm Thái Hà đến lãnh đạo các tỉnh, thành phố, bộ ngành đề nghị tạo điều kiện giúp đỡ Nguyễn Duy Hưng trúng nhiều gói thầu trái pháp luật.

Các Kiểm sát viên đại diện VKSND TP Hà Nội thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa. Ảnh: Hồng Nguyên.

Khi đứng trước tòa, điểm chung của các bị cáo là đều bày tỏ sự ăn năn, hối hận, thừa nhận sai phạm và mong được xem xét khoan hồng. Cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Phạm Thái Hà thừa nhận sai phạm như nội dung cáo trạng và trình bày quá trình bị tạm giam bị cáo rất hối hận và suy nghĩ rất nhiều… Bị cáo Hà thừa nhận đã nhiều lần nhận tiền của bị cáo Nguyễn Duy Hưng, tổng cộng 750 triệu đồng, nhưng chỉ nghĩ đó chỉ là tiền cá nhân của Hưng đưa cho. Khi được mời đến cơ quan điều tra làm việc, bị cáo Hà mới nhận thức được đó là tiền sai phạm và đã nộp lại số tiền này cho cơ quan điều tra trước khi bị khởi tố bị can.

Bị cáo Nguyễn Duy Hưng khai báo trước tòa. Ảnh: Hồng Nguyên.

Trình bày trước Tòa, bị cáo Nguyễn Duy Hưng nói về quá trình Tập đoàn Thuận An đã tham gia và trúng thầu rất nhiều dự án. Bị cáo mong muốn một sân chơi bình đẳng cho các nhà thầu được thoải mái lựa chọn dự án và tham gia đấu thầu một cách minh bạch, không tạo cơ chế “xin - cho”, dẫn đến các hành vi vi phạm pháp luật. Cựu Chủ tịch Tập đoàn Thuận An cho hay, vụ án này là lời cảnh tỉnh cho các doanh nghiệp nên tránh xa các hành vi vi phạm pháp luật và chủ động liên danh liên kết với nhau để đấu thầu minh bạch, tạo sự an toàn cho doanh nghiệp về lâu dài.

Trước đó, trả lời HĐXX, bị cáo Lê Ô Pích (cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cũ) trình bày: Từ tháng 9/2020 - 9/2024, bị cáo là Phó Chủ tịch UBND tỉnh, phụ trách lĩnh vực đầu tư xây dựng, đất đai, tài nguyên môi trường, khoáng sản nông nghiệp và một số lĩnh vực khác.

Bị cáo Nguyễn Thái Hà khai báo trước tòa. Ảnh: Hồng Nguyên.

Tại một phiên họp Ban Thường vụ tỉnh Bắc Giang (cũ), cựu Bí thư Tỉnh ủy Dương Văn Thái đã giới thiệu Tập đoàn Thuận An là đơn vị có năng lực thi công các công trình giao thông trọng điểm toàn quốc. Dưới sự chỉ đạo của cựu Bí thư Tỉnh ủy Dương Văn Thái, bị cáo đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án đẩy nhanh tiến độ, tập trung chuẩn bị công tác đầu tư để dự án sớm được triển khai thực hiện.

Sau đó, bị cáo Pích chỉ đạo Nguyễn Văn Thạo (cựu Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng giao thông, nông nghiệp Bắc Giang) tập trung thực hiện công tác đấu thầu theo đúng quy định, chịu trách nhiệm với pháp luật. Nếu Tập đoàn Thuận An đáp ứng năng lực thì xem xét chấm thầu, cho triển khai thực hiện dự án.

Các bị cáo tại phiên xét xử sơ thẩm. Ảnh: Hồng Nguyên.

Bị cáo Lê Ô Pích thừa nhận, sau khi Thuận An trúng thầu, vào dịp Tết năm 2022, Nguyễn Duy Hưng đã đến cảm ơn, đưa cho bị cáo 1 tỉ đồng. Ngoài ra, trong quá trình thực hiện gói thầu, bị cáo Pích khai có 4 lần Thạo gặp và đưa tổng số 3 tỉ đồng. Tuy nhiên, bị cáo Pích cho rằng, đây là tiền hoa hồng trong thực hiện dự án, doanh nghiệp cảm ơn lãnh đạo Ban quản lý dự án.

Đánh giá về sai phạm trong vụ án, địa diện Viện kiểm sát khẳng định: pháp luật Việt Nam đã có đầy đủ quy định bảo đảm công tác đấu thầu công khai, minh bạch. Mọi hành vi thông đồng, chi phần trăm, lợi dụng chức vụ đều đã được chỉ rõ và có những chế tài xử lý vi phạm. Thế nhưng, vì lợi ích cá nhân, các bị cáo vẫn bất chấp các quy định pháp luật dẫn đến việc bị điều tra, truy tố. Việc đưa vụ án này ra xét xử không chỉ nhằm trừng phạt, mà còn để răn đe, giáo dục và cảnh tỉnh xã hội.

Qua hai ngày làm việc, phiên tòa xét xử 29 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Thuận An và các tỉnh, thành phố, đơn vị liên quan đã kết thúc phần xét hỏi. Sáng 10/9, phiên tòa chuyển sang phần tranh luận, đại diện VKSND TP Hà Nội thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa trình bày bản luận tội và đề nghị mức án đối với 29 bị cáo trong vụ án.