Trước đó, ngày 23/9, phiên tòa này đã được mở, song phải trì hoãn do vắng mặt bị cáo Nguyễn Anh Sơn (cựu Giám đốc chất lượng của Nhà thầu thi công gói thầu A5, Dự án Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi) vì lý do sức khỏe.

leftcenterrightdel
 Quang cảnh phiên tòa sáng 16/10. Ảnh: H.Nguyên.

Theo cáo trạng của VKSND tối cao, Dự án Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi là công trình trọng điểm quốc gia, do Tổng Công ty Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư với tổng chiều dài gần 140km. Trong đó, giai đoạn 1 dài 65 km từ TP Đà Nẵng tới TP Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam), thông xe tháng 8/2017; giai đoạn 2 dài hơn 74 km, từ TP Tam Kỳ đến TP Quảng Ngãi (tỉnh Quảng Ngãi) thông xe tháng 9/2018.

leftcenterrightdel
 Đại diện VKSND thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa. Ảnh: H.Nguyên.

Tuy nhiên, khi vừa đưa vào sử dụng, đường cao tốc trên đã xuất hiện rất nhiều điểm hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng tới vận hành khai thác, an toàn giao thông, gây bức xúc trong nhân dân. Các vi phạm tại giai đoạn 1 của dự án, dài 65km, đã được xử lý với 35 người Việt và 1 người Nhật Bản chịu chế tài hình sự.

Vụ án này xảy ra tại giai đoạn 2 của dự án, dài 74km, trong số 22 bị cáo bị VKSND tối cao truy tố và đưa ra xét xử lần này, có 20 bị cáo bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về xây dựng công trình gây hậu quả nghiêm trọng" và 2 bị cáo bị xem xét về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".

leftcenterrightdel
 Bị cáo Trần Văn Tám, cựu Tổng Giám đốc VEC tại phiên tòa sáng 16/10. Ảnh: H.Nguyên.

Trong đó, các bị cáo Mai Tuấn Anh, nguyên Chủ tịch HĐTV VEC; Trần Văn Tám, nguyên Tổng Giám đốc VEC; Nguyễn Mạnh Hùng, Lê Quang Hào, cùng nguyên Phó Tổng giám đốc VEC; Hoàng Việt Hưng và Nguyễn Tiến Thành, cùng nguyên Giám đốc Ban QLDA đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi; Đỗ Ngọc Ân - nguyên Phó Giám đốc Ban QLDA đường cao tốc Đà Nẵng- Quảng Ngãi; Nguyễn Văn Thuật, nguyên Giám đốc Ban điều hành liên danh Gói thầu A1;…

leftcenterrightdel
 Bị cáo Mai Anh Tuấn, cựu Chủ tịch HĐTV VEC tại phiên tòa sáng 16/10. Ảnh: H.Nguyên.

Trong đó, bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng đã bị tuyên phạt 7 năm tù, Lê Quang Hào bị phạt 6 năm tù tại phiên tòa xét xử các bị cáo cùng tội danh trên vi phạm tại giai đoạn 1 của dự án, diễn ra vào cuối tháng 11/2021.

Ở giai đoạn 2 Dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, dài 74km, cáo trạng xác định, dự án sử dụng vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB) và do Tổ chức tư vấn CDM Smith Inc của Mỹ thực hiện giám sát thi công.

leftcenterrightdel
 Bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng, cựu Phó Tổng giám đốc VEC, trực tiếp phụ trách Dự án kiêm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở. Ảnh: H.Nguyên.

Phụ trách thi công đều là những tập đoàn lớn của nước ngoài gồm: Lotte E&C, Posco E&C (Hàn Quốc); Shandong Luquao Group - Sơn Đông, Jiangsu Provincial - Giang Tô (Trung Quốc).

Việc chỉ dẫn kỹ thuật do liên danh các nhà thầu Nippon Koei - Nippon Engineering (Nhật Bản) - Chodai và Thai Engineering (cùng từ Thái Lan) thực hiện khảo sát, lập thiết kế kỹ thuật và dự toán.

Quá trình xây dựng, 22 bị cáo trong vụ án cùng nhiều người khác không tuân thủ quy định từ khâu lựa chọn vật liệu, thiết kế trộn, thi công… Khi nghiệm thu, các bị cáo không đo đạc đầy đủ và có những hạng mục được nghiệm thu dù vắng mặt đại diện Ban Quản lý dự án.

leftcenterrightdel
 Bị cáo Lê Quang Hào, cựu Phó Tổng giám đốc VEC, trực tiếp phụ trách Dự án kiêm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở. Ảnh: H.Nguyên.

Cơ quan tiến hành tố tụng xác định, hành vi của của các bị cáo khiến cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi không đảm bảo chất lượng nhưng vẫn được đưa vào vận hành và sau đó hư hỏng, vì vậy đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 460 tỉ đồng.

Trong đó, bị cáo Trần Văn Tám bị xác định đã gây thiệt hại hơn 45 tỉ đồng; bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng gây thiệt hại hơn 300 tỉ đồng; bị cáo Lê Quang Hào gây thiệt hại hơn 114 tỉ đồng; bị cáo Nguyễn Tiến Thành gây thiệt hại hơn 280 triệu đồng…

leftcenterrightdel
 Bị cáo Nguyễn Hữu Sơn, cựu Giám đốc Quản lý chất lượng Gói thầu A2. Ảnh: H.Nguyên.

Cơ quan tố tụng xác định, liên quan đến vụ án, bị cáo Mai Tuấn Anh là Tổng Giám đốc Tổng Công ty VEC từ năm 2015 đến 1/6/2017, bị cáo Trần Văn Tám là Tổng Giám đốc VEC từ ngày 1/6/2017 đến kết thúc dự án, nhưng cả hai đã buông lỏng công tác quản lý, không kiên quyết chỉ đạo để kịp thời khắc phục các tồn tại trong quá trình thực hiện về nguồn vật liệu, công tác thi công và nghiệm thu dự án không có các biện pháp kiểm tra, kiểm soát chất lượng công trình, gây thiệt hại cho tài sản của Nhà nước với hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Trong đó, bị cáo Mai Tuấn Anh liên quan trách nhiệm về thiệt hại số tiền hơn 698 tỉ đồng, bị cáo Trần Văn Tám liên quan trách nhiệm về thiệt hại số tiền hơn 529 tỉ đồng...

leftcenterrightdel
 Các bị cáo tại phiên xét xử. Ảnh: H.Nguyên.

Ngoài việc đưa 22 bị cáo ra xét xử, Cơ quan điều tra xác định có 27 đối tượng người nước ngoài đã có hành vi phạm tội liên quan các gói thầu thuộc giai đoạn 2 dự án. Những người này là công dân Trung Quốc, Hàn Quốc, Anh, Austraylia, Philipines.

Do đó, cơ quan chức năng đã gửi yêu cầu tương trợ tư pháp đến cơ quan có thẩm quyền của các quốc gia nêu trên nhưng đến nay chưa có kết quả. Vì vậy, 27 người nước ngoài được tách hồ sơ, xử lý sau.

Trong vụ án, Bộ Giao thông Vận tải được xác định là “Người quyết định đầu tư” và quản lý công trình. Đơn vị này từng 81 lần kiểm tra hiện trường nhưng không phát hiện vi phạm. Cơ quan điều tra cho rằng, không có căn cứ xử lý hình sự với các cá nhân liên quan ở Bộ Giao thông vận tải nên chỉ đề nghị xử lý theo quy định của Đảng và chính quyền.

Hồng Nguyên